P.O. "Kamień" - 7. Dom Strzelca

Dom Strzelca to nietypowa fortyfikacja Obszaru Warownego Śląsk, znajduje się przy ul. Długosza w Piekarach Śląskich i jest to wyjątkowy przykład militarnej architektury, łączący funkcje budynku cywilnego z ukrytym schronem bojowym. Obiekt powstał w 1938 roku jako siedziba Związku Strzeleckiego, jednak gen. Leon Berbecki włączył go w system Łącznikowego Punktu Oporu Kamień.

Schron bojowy w Domu Strzelca funkcjonuje jako jedna z izb muzealnych stworzonych i zarządzanych przez Stowarzyszenie na rzecz Zabytków Fortyfikacji „Pro Fortalicium”, którego głównym celem działalności jest ratowanie zabytków architektury militarnej, a także rozbudzanie wśród ludzi zainteresowania problematyką fortyfikacji.

Schron bojowy w domu „Strzelca” jest bardzo nietypowym schronem bojowym, jako że został on celowo zamaskowany w budynku cywilnym. Wchodził on w skład Samodzielnej Grupy Bojowej (Łącznikowego Punktu Oporu) „Kamień”, który operacyjnie łączył umocnienia na „Wzgórzu 310” w Bobrownikach i Grupę Bojową „Brzeziny”, a dalej „Wzgórze 305” w Dąbrówce Wielkiej.

Sam budynek mieszkalny charakteryzuje się bardzo mocną i solidną konstrukcją. Schron bojowy umieszczono w północno-zachodnim narożniku budynku. Jego istnienie utrzymywane było w tajemnicy, stąd też strzelnice obiektu były najprawdopodobniej zamaskowane drewnianymi okiennicami.

Jego walorem miała być nie tyle siła ognia i solidna konstrukcja, ile zaskoczenie przeciwnika.

Unikalna konstrukcja obiektu

Budynek wyróżnia się nietypowymi rozwiązaniami:

• Żelbetowy strop piwnicy o charakterze ochronnym
• Ukryty schron bojowy w północno-zachodnim narożniku
• Dwie zamaskowane strzelnice (kierunek zachodni i w stronę schronu nr 51)
• Wyjście ewakuacyjne zapewniające bezpieczne opuszczenie obiektu

Funkcje bojowe i maskowanie

Schron pełnił ważną rolę w systemie obronnym:

• Wspierał sąsiednie schrony grupy bojowej Kamień
• Zamykał ogniem uliczne dojścia od zachodu
• Strzelnice maskowano deskami imitującymi okna
• Mógł pomieścić załogę z 2 ckm-ami lub rkm-ami

Powojenne losy i współczesność

Po 1945 roku budynek służył jako:

• Siedziba Milicji Obywatelskiej
• Mieszkania prywatne - obecnie schron jest odrestaurowany i stanowi izbę muzealną pod opieką stowarzyszenia Pro Fortalicium.

Dom Strzelca to unikatowy przykład polskiej myśli fortyfikacyjnej, gdzie cywilna architektura stała się elementem systemu obronnego. Jego zachowanie pozwala lepiej zrozumieć historię śląskich umocnień.

Schemat schronu

Rys. Schemat schronu w Domu Strzelca - punkt oporu "Kamień".