Pałac Zwillingów w Rajsku

Pałac w Rajsku (Gmina Oświęcim) został wzniesiony w XVIII w., w XVIII wieku przez Bobrowskich, w XIX wieku przebudowany w stylu romantycznego neogotyku angielskiego przez Zwillingów. Otoczony starym założeniem parkowym, gdzie zachowały się okazałe drzewa, miłorząb dwuklapkowy i tulipanowiec w wieku ponad 200 lat.

Do połowy XIX wieku miał formę dworku i należał do Bobrowskich, z których ostatnim właścicielem był hrabia Ignacy Bobrowski. Później przejęli go austriaccy arystokraci Zwillingowie i przebudowali na pałac w stylu neogotyckim z ośmioboczną narożną wieżą, urządzili też park i założyli ogród w stylu angielskim. Po 1914 roku jeszcze raz przebudował go Wincenty Zwilling. Niestety rodzina roztrwoniła majątek i popadła w długi, pałac wystawiono na licytację i w 1938 roku kupił go Karol Gajdzica.

We wrześniu 1939 roku w jego sąsiedztwie rozegrała się bitwa kampanii wrześniowej polskich oddziałów ze stacjonującymi w pałacu oddziałami pancernymi Wehrmachtu. W czasie okupacji Niemcy przebudowali wnętrza pałacu na potrzeby instytutu higieny związanego z obozem koncentracyjnym w Oświęcimiu.

Po II wojnie światowej pałac z zabudowaniami folwarcznymi przejęło państwowe gospodarstwo rolne. Przez wiele lat nie był zagospodarowany, w 1952 roku utworzono w nim szpital, od 1965 roku oddział psychiatryczny oświęcimskiego szpitala, a później do 2015 roku działał w nim zakład opiekuńczo-leczniczy.

Źródło: visitmalopolska.pl