Dwór w Smardzowicach
A-593 z 25.11.1998
Dwór wartościowy jako przykład rozwiązań architektonicznych nawiązujących do tradycji dworu staropolskiego i poszukiwań stylu narodowego.
Dwór usytuowany na północno-zachodnim skraju wsi, przy drodze z Maszyc do Skały. Pierwotnie w centrum rozległej parceli, obecnie podzielonej na trzy mniejsze. Otoczony od wschodu sadem, od północy i południa łąkami. Od strony frontowej, zachodniej od drogi oddziela teren ogrodzenie z siatki na słupkach metalowych. Dwór otoczony żywopłotem, drzewami owocowymi i krzakami leszczyny.
Drewniany, na podmurówce kamiennej, częściowo podpiwniczony tynkowany. Wzniesiony na planie prostokąta. W części środkowej elewacji frontowej znajduje się dwukolumnowy portyk wgłębny. Nad nim mansarda z rzędem drobnokwaterowych okien i wejściem na balkon. W połaciach frontowej i bocznych po jednym okienku typu wole oko. Elewacja ogrodowa nieregularna, z niewielka przybudówką wejściową. W dachu mansarda z rzędem okien. Całość kryta dachem mansardowym. Pod okapem na wszystkich elewacjach ozdobnie profilowane „rysie”.
Dwór oraz otaczający go teren zielony bardzo zaniedbane. Dwór dostępny niepilnowany. Dostęp utrudnia niepielęgnowana zieleń w otoczeniu dworu. Pomimo niewielkiej odległości (ok. dwadzieścia-kilka metrów) dwór praktycznie niewidoczny od strony drogi.
Źródło: zabytek.pl
Dwór w obecnym miejscu powstał pod koniec XIX wieku (jest widoczny na archiwalnych mapach). Obecny powstał (lub został przebudowany z wcześniejszego) w 1933r. prawdopodobnie dla Czartoryskich. Autor projektu i wykonawca nieznani. Do 1945r. kiedy został przejęty przez skarb państwa pełnił funkcje willi. Później mieściła się w nim szkoła a po wybudowaniu nowej szkoły w Smardzowicach (po drugiej stronie ulicy w miejscu dawnych czworaków) biblioteka szkolna i służbowe mieszkanie nauczycielki. Do 2007r dwór był wynajmowany owej nauczycielce jako mieszkanie komunalne. Obecnie dwór jest prawdopodobnie wartością prywatną. Około roku 2009 rozpoczęto remont, który szybko zarzucono. Prawdopodobnie wtedy skuto tynki zewnętrzne i prowizorycznie uszczelniono dach. Obecnie dwór jest opuszczony i mocno zaniedbany. Wysokość nieuporządkowanej zieleni w bezpośrednim sąsiedztwie dworu wskazuje , że stan taki utrzymuje się przynajmniej od kilku lat.
Źródło: zabytek.pl
