Gród Okopy Wielkie
Góra Okopy, na której dawniej usytuowany był Gród Okopy Wielkie, znajduje się na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Do miejsca gdzie kiedyś istniał gród dotrzemy zielonym szlakiem, który ma początek w Dolinie Prądnika, przy punkcie kasowym do Jaskini Ciemnej. Szlak ma długość ok. 2 km i biegnie obok Jaskini Ciemnej, a dalej biegnie ku Górze Okopy, by ponownie zejść do Doliny Prądnika. Trasę można przejść w ok. 30-40 minut (bez zwiedzania Jaskini Ciemnej).
Wzdłuż szlaku zielonego wytyczona została Ścieżka poznawcza "Jaskinia Ciemna - Góra Okopy".
Na szlaku długości ok. 2 km spotkamy się z wielką różnorodnością form przyrodniczych i zabytków przeszłości:
- niezwykle urozmaiconą rzeźbą terenu;
- ciekawymi formami geologicznymi;
- stanowiskami interesującej roślinności (leśnej, zaroślowej, murawowej i naskalnej);
- miejscami dawnych siedzib ludzkich (jednych z najstarszych w Polsce).
Atrakcyjnie położone punkty widokowe ukazują najpiękniejsze fragmenty Doliny Prądnika.
OKOPY, przedhistoryczne grodzisko z VII w., gród Konrada Mazowieckiego z XIII w.
Fantastycznie ukształtowana Dolina Prądnika stanowiła od czasów prehistorycznych miejsce, gdzie ludność wśród skał szukała schronienia.
W odległości kilku kilometrów od siebie powstawały grodziska w Okopach Wielkich, Ojcowie, Grodzisku, Pieskowej Skale, Sułoszowej. Trudno ustalić chronologię i kolejność ich powstawania. Wzgórze Okopy zasiedlone było już w czasach paleolitycznych. W jaskini znajdującej się w centralnej części wzniesienia znaleziono wiele przedmiotów z tamtych czasów.
W 1887 r. odkopano monety z XI w. Skarb znajdował się wewnątrz naczyń glinianych: monety pochodziły z wczesnego średniowiecza, z czasów Kazimierza Odnowiciela. Były tam denarki królewskie, polskie i obce, niektóre bardzo rzadkie. Łącznie odnaleziono 116 monet.
Nieco później niż jaskinia został zamieszkany sam rozległy wierzchołek wzgórza. Od strony doliny opada on gwałtownie stromą skarpą (różnica wysokości wynosi kilkadziesiąt metrów). Grodzisko o charakterze cyplowym miało dogodne dojście od wschodu.
Mieszkańcy góry Okopy na przełomie VI i VII w. wznieśli podwójną linię wałów, wzmocnionych drewnianą palisadą, zamykającą podejście. Każdą linię rozdzielała fosa, przez którą przerzucony był drewniany most. Obecnie wały zachowały się wyraźnie, chociaż bardziej widoczne są rowy po fosie. Stąd prawdopodobnie wzięła się nazwa Wzgórza Okopy Wielkie. Obszar, jaki obejmował gród, umożliwiał schronienie dużej liczbie ludzi. Pobliskie liczne wnęki skalne stanowiły dodatkowe kryjówki dla mieszkańców grodu.
W XIII wieku gród został opanowany przez Konrada Mazowieckiego i był wykorzystywany do działań przeciwko Krakowowi. Po ustaniu walk o miasto w końcu XIII w. został opuszczony.
Źródło: Sypek Robert, Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Almapress 2003
Sypek Robert, Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Almapress 2003
