Willa "Milusin" w Sulejówku

Pierwszym domem Aleksandry i Józefa Piłsudskich był Drewniak w Sulejówku. Nie miał jednak ogrzewania, więc Piłsudscy mieszkali w nim tylko przez ciepłe miesiące.

Był to powód, dla którego żołnierze Marszałka wybudowali mu całoroczny dom. W 1923 r. rodzina Piłsudskich wprowadziła się do „Milusina”, który stanął w sąsiedztwie Drewniaka. Dom został zaprojektowany przez znanego architekta Kazimierza Skórewicza w popularnym wówczas stylu, nawiązującym do architektury polskich dworów. A Józef Piłsudski urodził się właśnie we dworze, w Zułowie.

„Milusin” wybudowano na działce pełnej drzew. Marszałek, miłośnik przyrody, nie pozwolił przekształcić lasku – nazywanego czasami „Puszczą Milusińską” – w park. Wiosną lubił przyglądać się, jak rosną jego ulubione sasanki. Był nawet pomysł, by uznać sasankę za jeden z symboli narodowych. Aleksandra Piłsudska, miłośniczka róż, zasadziła je przy dworku. Uprawiała ogród warzywny, co wynikało z potrzeb życiowych – gdy Piłsudscy mieszkali w Sulejówku, dochody rodziny były skromne – ale też dlatego, że pani Aleksandra była osobą gospodarną i oszczędną.

Gdy Marszałek zrezygnował w 1923 r. z pełnienia funkcji państwowych, dom w Sulejówku stał się miejscem jego wytchnienia po trzydziestu latach intensywnej działalności i pracy nad budową niepodległej Polski. Spacerował po lasku, odpoczywał na ławeczce, rozmawiał przez płot z Jędrzejem Moraczewskim, sąsiadem, bliskim współpracownikiem, pierwszym premierem niepodległej Polski. Marszałek zajmował się w Sulejówku pracą pisarską, z której utrzymywał rodzinę. W „Milusinie” powstały m.in. Wspomnienie o Gabrielu Narutowiczu i Rok 1920. Bezpieczeństwa Piłsudskiego i jego rodziny strzegli oficerowie, mieszkający w Drewniaku i stróżówce, dziś nieistniejącej. Znajdująca się na terenie kompleksu muzealno-edukacyjnego willa Bzów, przed II wojną światową należąca do Funduszu Oficerskich Domów Wypoczynkowych, będzie służyła inicjatywom lokalnym i wolontariatowi.

W 1926 r., po przewrocie majowym, Piłsudscy przenieśli się do Warszawy i zamieszkali w Belwederze, jednak „Milusin pozostał ich domem rodzinnym, w którym mieszkali od czasu do czasu i odpoczywali, a pani Aleksandra nadal zajmowała się ogrodem.

Dziś dworek stanowi jedno z dwóch serc Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, obok gmachu muzealno-edukacyjnego. Wnętrza „Milusina”, przywracane do przedwojennego wyglądu dzięki zachowanym oraz odnalezionym elementom dawnego wyposażenia, mają służyć odtworzeniu codzienności domu rodzinnego Piłsudskich oraz pokazywać Marszałka jako męża i ojca. W sąsiedztwie muzeum, na placyku, znajduje się pomnik-ławeczka, przedstawiający go wraz z córkami.

Gmach muzealno-edukacyjny jest w większości skryty pod ziemią, po to, by jego bryła nie zdominowała zabytkowego dworku. Wystawa stała składa się z galerii, przedstawiających kolejne etapy życia Józefa Piłsudskiego. Noszą nazwy: „Ziuk”, „Wiktor”, „Komendant”, „Naczelnik” i „Marszałek”. Galeria „Symbol” ukazuje dziedzictwo Marszałka oraz przejawy pamięci o nim. Budynek muzeum jest również miejscem dla działań edukacyjnych oraz programów lokalnych.

Źródło: muzeumpilsudski.pl