Osiedle Przyjaźń na Jelonkach

Tereny dawnej wsi Jelonki, na którym znajduje się osiedle, zostały przyłączone do Warszawy w 1951.

W 1952 roku na ok. 40 ha powstało tam barakowe osiedle „Przyjaźni Polsko–Radzieckiej” dla kilku tysięcy radzieckich budowniczych Pałacu Kultury i Nauki. Właścicieli gruntów w przyspieszonym trybie wywłaszczono oferując odszkodowanie lub grunty zamienne pod Warszawą lub na Ziemiach Odzyskanych.

Na osiedlu wzniesiono dwa rodzaje drewnianych domków: pawilony hotelowe dla robotników i domki jednorodzinne dla kadry technicznej. Zostały one przywiezione do Warszawy w gotowych elementach i złożone na miejscu. Malowano je w dwóch wariantach kolorystycznych: niebiesko-białym i niebiesko-czerwonym. Pawilony przypominały staropolskie dworki. Według niektórych źródeł część z nich przywieziono z jenieckiego Stalagu I B „Hohenstein” koło Olsztynka. Na terenie osiedla powstały także m.in. kino, stołówka, klub, łaźnia, przychodnia lekarska, kotłownia oraz dwa boiska sportowe. Posadzono 4 tys. drzew i 40 tys. krzewów oraz zbudowano 8 km wewnętrznych dróg i ulic. Osiedle było ogrodzone. W celu odprowadzania z niego ścieków w 1952 oddano do użytku Stację Pomp Kanałowych „Jelonki”.

W szczytowym okresie budowy Pałacu Kultury i Nauki na osiedlu mieszkało 4,5 tys. osób. Odbywały się tam również festyny, spotkania młodzieży radzieckiej i polskiej, okolicznościowe akademie i zawody sportowe. Po zakończeniu budowy Pałacu Kultury i Nauki w maju 1955 roku osiedle zostało przekazane przez władze miasta Ministerstwu Szkolnictwa Wyższego z przeznaczeniem na domy studenckie dla warszawskich uczelni. We wrześniu 1955 zamieszkało tam ok. 3 tys. studentów, a także pracownicy naukowi. Osiedlu nadano wtedy nazwę „Przyjaźń”. Na terenie o powierzchni 32 ha powstały 33 domy studenckie, 9 hoteli asystenckich, 19 bloków asystenckich, 77 domów jednorodzinnych dla pracowników uczelni oraz 2 hotele robotnicze. Dojazd do śródmieścia zapewniały dwie linie autobusowe. Co roku na osiedlu zaczęło być organizowane święto studentów – Jelonkalia.

W 1978 roku na osiedlu mieszkało 1190 asystentów i pracowników warszawskich uczelni wraz z rodzinami oraz 1200 studentów. Jednym z nich był przyszły prezydent Mali Alpha Oumar Konaré.

W latach 90. od strony ul. Powstańców Śląskich zbudowano kilka domów studenckich oraz ratusz dzielnicy Bemowo.

Współcześnie dawne osiedle budowniczych Pałacu Kultury i Nauki składa się z dwóch części: budynki wielorodzinne pełnią funkcje domów studenckich, a w domkach jednorodzinnych mieszkają pracownicy naukowi lub ich potomkowie. Jest ono własnością Skarbu Państwa. Mają tam swoje siedziby Klub Karuzela i Biblioteka Publiczna Warszawa-Bemowo z czytelnią.

Na osiedlu działają Stowarzyszenie Przyjaźni PS, zajmujące się animacją społeczną i animacją kultury oraz prowadzące „Archiwum Społeczne Osiedla Przyjaźń”, oraz Stowarzyszenie Mieszkańców Osiedla Profesorskiego (mieszkańców domków jednorodzinnych).

Źródło: wikipedia.pl