Kościół pw. św. Kingi w Żegiestowie

Pierwszą kaplicę urządził Ignacy Medwecki około 1850 r. w szopie, która służyła za skład butelek do wody mineralnej. Była zbudowana z desek, niska i tak mała, że oprócz księdza mogła zaledwie pomieścić kilkanaście osób. Jedynym jej wyposażeniem był prowizoryczny ołtarz. W ciągu tygodnia odprawia li msze księża kuracjusze a w niedzielę przyjeżdżał ksiądz z parafii z Muszyny, do której należał Żegiestów.

W 1870 r. zawiązał się Komitet dla zbudowania kaplicy murowanej i odpowiednio dużej, aby mogła pomieścić znacznie większą liczbę wiernych. Komitet, który funkcjonował tylko w sezonie kąpielowym i często zmieniał swój skład osobowy, wykazał dużą zapobiegliwość w zbieraniu składek i organizowaniu różnych imprez dochodowych.

W 1875 r. została zburzona szopa, w której dotychczas mieściła się kaplica, a na jej miejscu została zbudowana drewniana szopa, nieco schludniejsza i obszerniejsza, wyłącznie na kaplicę. Oprócz ołtarza miała parę ławek i parę sztuk sprzętu kościelnego.

W 1885 r. ukonstytuował się stały Komitet zatwierdzony przez C.K. Starostwo w Nowym Sączu z 25 VIII 1885 r., którego żelazną kadrę będą odtąd stanowili: starosta nowosądecki, właściciel Zakładu, lekarz zdrojowy i proboszcz z Muszyny. Później wejdzie jeszcze przedstawiciel kolejowy, gdy rozbuduje się kolonia kolejarska koło stacji oraz dodatkowo dwaj kuracjusze. Komitet zawarł w 1885 r. umowę z Medweckim, który na parceli naprzeciw willi „Wodospad” zobowiązał się wystawić murowaną kaplicę i na koszty budowy podjął kwotę 4100 k. Sprawa się jednak skomplikowała, gdyż Medwecki, mimo że Komitet przygotował parcelę do budowy, nie przystąpił od razu do dzieła, potem dłuższy czas chorował i niebawem zmarł.

Komitet rozpoczął pertraktacje z kuratorem masy spadkowej Franciszkiem Gedlem, aby w zamian za wpłaconą na budowę kaplicy kwotę odstąpił parcelę nad „Żegotką”, ponieważ poprzednio przygotowana okazała się za mała i trudno dostępna. Spadkobiercy nie wyrazili jednak zgody na odstąpienie parceli, ani na zainwestowanie dużej kwoty, natomiast zbudowali drewnianą kaplicę na parceli poprzednio przygotowanej. Kaplica ta spełniała swoją funkcję do wybudowania kościoła w 1907 r., a potem służyła jako dom izolacyjny. Komitet nie uznał takiego rozwiązania za wystarczające i na drodze sądowej uzyskał ratalną spłatę swoich wierzytelności. Rozwinął żywą działalność, aby gromadzić dalsze fundusze. W 1886 r. chór akademicki „Echo” dał występ, z którego dochód przeznaczył na Komitet. W 1891 r. artysta Lewicz urządził wieczorek muzyczny, a w 1895 r. lekarz zdrojowy dr W. Hojnacki zorganizował na ten cel przedstawienie amatorskie.

W 1900 r. podjęto pertraktacje z nowym właścicielem Zakładu Zdrojowego inż. J. Krynickim, aby za resztę wierzytelności odstąpił parcelę pod kaplicę. Ten jednak oświadczył, że „z powodów hipotecznych nie może wydzielić gruntu zakładowego na wyłączną własność tabularną rzymsko-katolickiej kaplicy”. Wtedy Komitet wniósł podanie do Dyrekcji Lasów i Dóbr Skarbowych we Lwowie o odstąpienie kawałka gruntu skarbowego pod budowę kaplicy nad willą „Wodospad”. W wyniku tych starań Komitet uzyskał 880 m. kw., lecz nie nad willą „Wodospad”, tylko w górze nad deptakiem, w miejscu niezbyt odpowiednim. Komitet zdecydował się rozpocząć na tej parceli budowę i w tym celu zamówił w 1903 r. projekt u znanego architekta krakowskiego Jana Zawojskiego, wpłacając mu 120 k. Gotowy projekt, zdeponowany u właściciela Zdroju Juliana Krynickiego, spłonął przy pożarze willi „Żegotka”. Nowe plany w oparciu o poprzedni projekt sporządzili dwaj architekci Grabowski i Żarczewski.

Dość nieoczekiwanie lokalizacja kaplicy znalazła nowe, pomyślne rozwiązanie. W 1906 r. Krynicki sprzedał Zakład Zdrojowy, a nabywcy Wiktoria Więckowska i ksiądz M. Żyguliński wyrazili gotowość odstąpienia parceli pod kaplicę. Za parcelę uzyskaną ze Skarbu Państwa uzyskano parcelę nad „Żegotką”, o którą Komitet od wielu lat zabiegał. Faktycznie była to darowizna, ponieważ parcela uzyskana ze Skarbu Państwa nie mogła być wykorzystana pod budowę, a więc praktycznie miała małą wartość.

Na mocy sporządzonego kontraktu i dołączonego planu sytuacyjnego właściciele zgodzili się, aby dla wydzielonej parceli ustanowić służebnościowe prawo przechodu i sporządzić osobne ciało hipoteczne. Prawo własności parceli zaintabulowano na rzecz funduszu rzymsko-katolickiego kościoła w Żegiestowie, należącego do parafii w Muszynie. Sprawa budowy kościoła ruszyła raźno naprzód, bo w 1906 r. Komitet wykonanie pracy zlecił przedsiębiorcy z Nowego Sącza, Janowi Krajewskiemu. W umowie przedsiębiorca zobowiązał się do wykonania budowy za kosztorysową cenę 19 895 k. i ukończenia jej do 20 czerwca 1907 r. Nadzór budowlany zobowiązał się spełniać członek Komitetu inż. Morawiecki. Z powodu mokrej wiosny i trudności w dostarczeniu materiału na plac budowy, surowy stan budynku został oddany dopiero na jesieni 1907 r.

Całość robót została wykonana bardzo niedbale, ponieważ przedsiębiorca nie odwodnił terenu i nie zrobił izolacji, która by zabezpieczała ściany przed zawilgoceniem. Nie kontrolowany należycie przez Morawieckiego dopuścił się samowoli i nadużył zaufania Komitetu. Wzniósł budynek niezgodnie z planem, gdyż zmniejszył wymiary zakrystii, aby uniknąć wyłamywania skały. Na domiar wszystkiego zażądał o 6000 k. wyższej kwoty niż przewidywał kosztorys. Komitet nie chciał jej wypłacić, bo pokazały się następne usterki. W końcu uzgodniono, że Krajewski otrzyma 3000 k. dopłaty, jeżeli usunie wszystkie usterki, które ustali komisja odbioru budynku. Sprawa z Krajewskim ciągnęła się przez kilkanaście lat i w rezultacie żadnych błędów nie naprawił, a upominał się o pieniądze. Na odczepne wypłacono mu jakąś kwotę, a braki uzupełnił Komitet swoim kosztem.

Na wiosnę 1908 r. ustawiono w kościele wielki ołtarz z Chrystusem na krzyżu, wykonany przez artystę Wałaszka z Krakowa, za cenę 1400k. Na budowę ołtarza złożyli znaczniejsze ofiary Olszewscy z Warszawy i Woronieccy ze Lwowa. W lipcu 1908 r. dokonano poświęcenia kościółka, wybierając za patronkę błogosławioną Kunegundę jako opiekunkę całej Sądecczyzny.

W 1911 r. dzięki fundacji Anny Woronieckiej ustawiono w kaplicy bocznej ołtarz ku czci św. Anny, wykonany także przez Wałaszka. Otarz ten został rozebrany w 1975 r. na polecenie biskupa tarnowskiego ks. E. Bednarczyka, jako źle usytuowany i zabierający za dużo miejsca w ciasnym kościółku.

Kościół pw. św. Kingi wzniesiony w stylu neogotyckim była budowlą od początku za małą, bo obliczoną na 200 osób. Został rozbudowany w latach 70. XX w. Komitet oddał kaplicę w ręce proboszcza parafii muszyńskiej ks. Józefa Gawora, lecz postanowił kontynuować swoją działalność celem spłaty długu i prowadził starania o wewnętrzne urządzenie i ozdobienie kaplicy. Szczególnie pilną okazała się potrzeba wyłamania skały koło kaplicy i osuszenia terenu, gdyż spadająca ze stoku woda groziła zrujnowaniem ścian.

Prace te wykonano w jesieni 1909 r., wyłamano skałę na głębokości 2 m i urządzono przejście koło kościoła. Remont ten nie był ostatnim, z tego powodu, że raz spartaczona robota trudna jest do naprawienia. W 1913 r. znowu przeprowadzano roboty ziemne w celu odwodnienia fundamentów i oczyszczenia terenu koło kaplicy z naleciałości ziemi i kamieni. W 1924 r. zakrystia była tak zawilgocona, że przechowywane w szafie szaty kościelne zupełnie zapleśniały. Zaszła konieczność przeniesienia ich do pomieszczenia, które Zarząd Zdrojowy odstąpił w willi „Wodospad” do dyspozycji księdza. W czasie dyskusji nad projektem pomalowania kościółka w 1925 inż. M. Maślanka, członek Zarządu Spółki uznał „za sprawę najpilniejszą osuszenie kaplicy jako przygotowanie do malowania”. Gdy do projektu malowania powrócono w 1931 r., stwierdzono, że „mury są uszkodzone” i trzeba je uzupełnić, a tynk poprawić.

Źródło: uzdrowiskozegiestow.pl