P.O. "Dąbrówka" - 14. Schron bojowy nr 46

Schron bojowy nr 46 to jeden z najpotężniejszych obiektów polskich umocnień na Górnym Śląsku, zwanych dzisiaj Obszarem Warownym "Śląsk". Wybudowany w 1936 roku w ramach rozbudowy południowego skrzydła punktu oporu „Dąbrówka”, stanowił istotny element systemu obrony kierunków Bytomia i Maciejkowic. Obiekt zachował się w dobrym stanie i został wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego.

Dwukondygnacyjna konstrukcja i uzbrojenie

Schron nr 46 to obiekt dwukondygnacyjny, zaprojektowany z myślą o prowadzeniu intensywnej obrony ogniowej. Jego główne uzbrojenie stanowiła armata przeciwpancerna wz. 36 kalibru 37 mm (Bofors), której amunicję przechowywano na dolnym poziomie i dostarczano na górę przy pomocy specjalnej windy. W skład uzbrojenia wchodziły również trzy ciężkie karabiny maszynowe wz. 30 oraz co najmniej jeden ręczny karabin maszynowy.

Część uzbrojenia została umieszczona w pancerzach różnych typów – m.in. w kopule bojowej z 1936 roku (sygnatura ZO 1936 N83), pancerzu warstwowym i pionowym. Dzięki temu obiekt mógł prowadzić skuteczny ostrzał w wielu kierunkach i odpierać zarówno ataki piechoty, jak i broni pancernej.

Specyfika wejścia i komunikacji

Wejście do schronu miało szerokość 110 cm i było zamykane charakterystycznymi dla 1936 roku drzwiami pancernymi – jednak wprowadzenie armaty wymagało wcześniejszego jej demontażu na główne komponenty. Obiekt posiadał również system wentylacji składający się z głównego wentylatora o napędzie elektrycznym oraz dwóch ręcznych wentylatorów do odsysania gazów prochowych.

Interesującym elementem schronu są rury do łączności optycznej skierowane w stronę Maciejkowic, mimo że znajdujący się tam schron bojowy nie posiadał takiego systemu – co pozostaje zagadką dla badaczy.

Stan zachowania i ochrona

Schron zachował się w stosunkowo dobrym stanie mimo postępującego rozkradania przez złomiarzy. Obiekt znajduje się pośrodku pola uprawnego i jest dobrze widoczny. Został objęty ochroną konserwatorską – decyzją z 2021 roku wpisano go do rejestru zabytków (A/853/2021).

Schemat schronu

Rys. Schemat dwukondygnacyjnego schronu bojowego nr 46 punktu oporu "Dąbrówka".

Źródło: fortyfikacja.pl