Schron "Sokół" w Jastarnii
A-1693 z 15.06.1999
Ciężki schron bojowy, przeznaczony dla broni maszynowej. Obiekt podobny do schronu "Sęp". Schron "Sokół" umieszczony został nad zatoką Pucką i zabezpieczał pozycję od strony plaży.
Schron "Sabała" wchodził w skład Ośrodka Oporu Jastarnia - zespołu fortyfikacji, mających na celu ochronę Rejonu Umocnionego Hel od strony lądu. W skład Ośrodka Oporu Jastarnia wchodzą cztery główne schrony oraz schrony lekkie.
Od roku 2005 funkcjonuje tu Skansen Fortyfikacji II Rzeczypospolitej im. Kontradmirała Włodzimierza Steyera. Na podstawie projektu "Zagospodarowania dla celów turystycznych polskich fortyfikacji Ośrodka Oporu Jastarnia z 1939 r." schrony zostały odrestaurowane i powstała ścieżka dydaktyczna. Odtworzono także przeszkody przeciwpancerne i przeciwpiechotne oraz fortyfikacje polowe (okopy). Schrony zostały zamknięte i tylko "Sęp", położony na plaży morza pozostał otwarty, lecz wnętrze jest zasypane piaskiem. Przy każdym obiekcie skansenu znajduje się tablica informacyjna. Natomiast w schronie-muzeum "Sabała" została otwarta, czynna w okresie letnim, ekspozycja prezentująca wyposażenie i funkcjonowanie fortyfikacji II Rzeczypospolitej. Ekspozycja ta funkcjonuje w myśl zasady "historii żywej" - można dotykać eksponaty, a fotografowanie jest obowiązkowe.
Źródło: wikipedia.pl
W związku z utworzeniem w 1936 Rejonu Umocnionego Hel, zaplanowano zabezpieczenie półwyspu od strony lądu. Wybór padł na okolice Jastarni. Na północ od Jastarni, w miejscu gdzie szerokość półwyspu osiąga ok. 450 metrów, postanowiono ulokować punkt oporu. Punkt miał się głównie opierać na schronach betonowych. Ze względu na pierwszeństwo prac związanych z umiejscowieniem baterii dział, prace rozpoczęto dopiero w 1939. 15 V 1939 rozpoczęto prace fortyfikacyjne. Zakończenie planowano na 15 XI 1939. Wybuch wojny zastał fortyfikacje gotowe do obrony, jednak nie były one w pełni wyposażone (przykładowo: brakowało części uzbrojenia, systemów wentylacyjnych). Prace wykończeniowe trwały przez cały czas Obrony Wybrzeża. W czasie jej trwania pozycja nie była atakowana.
Po zakończeniu kampanii wrześniowej obszar Ośrodka oporu Jastarnia był dalej utrzymywany przez Niemców w sprawności bojowej. Obiekty służyły jako schrony przeciwlotnicze, oraz jako posterunki obserwacyjne. Przygotowywane były również do obrony w 1945 roku. Przygotowania te polegały na uzupełnieniu ziemnych elementów obrony oraz rowów przeciwpancernych.
Po zakończeniu wojny schrony w dalszym ciągu były przewidywane w planach obronnych. Dopiero w końcu lat siedemdziesiątych zrezygnowano z tych planów. 15 VI 1999 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Ośrodek Oporu Jastarnia został uznany za zabytek. W 2000 roku fortyfikacje zostały przekazane w zarządzanie cywilne, co umożliwiło powstrzymanie ich dewastacji i przeprowadzenie prac konserwatorskich.
Źródło: wikipedia.pl
Inne obiekty znajdujące się w:
Mierzeja Helska (Półwysep Helski)
- 13. Bateria Artylerii Stałej - Schron załogi nr 1 (obiekt 211)
- 13. Bateria Artylerii Stałej - SO nr 4 (obiekt 204)
- 27. Bateria Artylerii Stałej - Centrala artyleryjska (obiekt 1005)
- 27. Bateria Artylerii Stałej - Główny Punkt Kierowania Ogniem (obiekt 1007)
- 27. Bateria Artylerii Stałej - SO nr 1 (obiekt 1001)
- 31. Bateria im. H. Laskowskiego - SO nr 2 (13. BAS - SO nr 1 - obiekt 201)
- 31. Bateria im. H. Laskowskiego - SO nr 3 (13. BAS - SO nr 2 - obiekt 202)
- 31. Bateria im. H. Laskowskiego - SO nr 4 (13. BAS - SO nr 3 - obiekt 203)
- Bateria "Schleswig-Holstein" - Stanowisko ogniowe B1 "Anton"
- Bateria "Schleswig-Holstein" - Stanowisko ogniowe B2 "Bruno"
- Bateria "Schleswig-Holstein" - Stanowisko ogniowe B3 "Caesar"
- Bateria "Schleswig-Holstein" - Wieża kierowania ogniem
- Chata Rybacka w Jastarni
- Cypel helski
- Dawny kościół pw. św. Piotra i Pawła w Helu w Helu
- Fokarium w Helu
- Helska Kolej Wąskotorowa
- Latarnia Morska Hel
- Muzeum Kolei Helskich
- Muzeum Obrony Wybrzeża
- Muzeum Rybołówstwa w Helu
- Park Wydmowy w Helu
- Parking przy Kuźnicy nad Zatoką Pucką
- Plaża Chałupy (Zatoka Pucka)
- Plaża Hel
- Plaża Hel (mała plaża)
- Plaża Jastarnia (Bałtyk)
- Plaża Jurata (Zatoka Pucka)
- Plaża Kuźnica (Bałtyk)
- Port morski Jastarnia
- Promenada nadmorska w Helu
- Rezydencja Prezydenta RP na Mierzei Helskiej w Juracie
- Schron "Sabała" w Jastarnii
- Schron "Saragossa" w Jastarnii
- Schron "Sęp" w Jastarnii
- Schron "Sokół" w Jastarnii
- Ścieżka "Skansen Fortyfikacji II Rzeczypospolitej" w Jastarnii
- Skansen Militarny wokół stanowiska B2 "Bruno" w Helu
- Ulica Wiejskiej w Helu
- Zabytkowy zespół osady rybackiej w Jastarnii
