Kanał Niesulicki

Kanał Niesulicki to unikatowy kanał wodny położony w województwie lubuskim, stanowiący część systemu hydrotechnicznego związanego z Międzyrzeckim Rejonem Umocnionym. Swój początek bierze na północnych krańcach Jeziora Niesłysz, a jego ujście znajduje się w kanale łączącym Jezioro Goszcza i Jezioro Lubie w miejscowości Nowa Wioska. Został wybudowany na przełomie lat 1936–1937, wykorzystując naturalne obniżenie terenu pomiędzy jeziorami, co nadawało mu duże znaczenie strategiczne w okresie międzywojennym.

Budowa i struktura kanału

Kanał Niesulicki nie stanowi jednego nieprzerwanego cieku wodnego – składa się z trzech oddzielnych odcinków. Pierwszy, o długości około 2 kilometrów, prowadzi od Jeziora Niesłysz do wsi Mostki. Drugi, liczący około 500 metrów, znajduje się na wschód od tej miejscowości i kończy się przy nasypie linii kolejowej nr 3. Najdłuższy, trzeci odcinek ma około 4,5 kilometra i ciągnie się od nasypu kolejowego aż do ujścia w kanale łączącym jeziora Goszcza i Lubie. Cały system wodny został zaprojektowany w taki sposób, by stanowić naturalną przeszkodę hydrotechniczną wchodzącą w skład obronnych elementów MRU.

Kanał Niesulicki jako część Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego

W okresie międzywojennym Kanał Niesulicki był jednym z kluczowych elementów hydrologicznych Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU) – potężnego systemu umocnień budowanego przez Niemców w latach 30. XX wieku. Wówczas poszczególne jego odcinki oznaczano numerami 701–704 i nazywano kanałami taktycznymi. Ich zadaniem było utrudnienie ruchu wojsk przeciwnika oraz umożliwienie kontrolowanego zalewania terenów obronnych w razie zagrożenia.

Znaczenie historyczne

Kanał Niesulicki odegrał swoją rolę również w trakcie II wojny światowej. W styczniu 1945 roku najdłuższy jego fragment, położony na północ od Mostek, zatrzymał natarcie Armii Czerwonej. Dowódca radzieckiego oddziału, podejrzewając pułapkę w postaci zalanego terenu, zdecydował się zawrócić w stronę Świebodzina, co potwierdza strategiczne znaczenie tego kanału w systemie MRU.

Współczesne znaczenie i przyroda

Dziś Kanał Niesulicki stanowi interesujący element krajobrazu Pojezierza Lubuskiego. Jego brzegi porastają lasy i roślinność wodna, a okolica sprzyja wędrówkom pieszym, rowerowym i kajakowym. Część hydrologów uznaje najdłuższy odcinek kanału za górny bieg rzeki Paklicy, a pozostałe fragmenty – za część dorzecza Ołoboku. Mimo że kanał był pierwotnie tworem militarnym, dziś pełni funkcję przyrodniczo-turystyczną, stanowiąc ciekawy punkt na mapie historyczno-hydrologicznej regionu Lubrzy.