Dworek myśliwski w Raciborzu
1974/72 z 30.11.1972
Pałacyk myśliwski został wybudowany w 1783 r. przez właścicieli tych ziem, czyli zakon Cystersów. W wyniku kasaty zakonu w 1810 r., dworek przeszedł w ręce książąt raciborskich, którzy odpoczywali w nim po polowaniach. Na początku XX w. odbywały się tutaj polowania z udziałem cesarza niemieckiego Wilhelma II. W latach 50. XX w. w pałacyku odkryto bogate zbiory archiwum komory książęcej, które ukryli tutaj Niemcy w 1945 r. Po wojnie pałacyk przekształcono na gajówkę, a obecnie budynek znajduje się w stanie ruiny.
Warto nadmienić, iż pałacyk znajduje się na terenie jednego z najpiękniejszych i najcenniejszych w województwie śląskim rezerwatów przyrody – leżącego w granicach Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich leśno-wodnego rezerwatu Łężczok. Jego walory przyrodnicze zostały wpisane na listę pomników przyrody już 1922 r., ale sam rezerwat ustanowiono w 1957 r. Rezerwat Łężczok jest terenem bardzo zróżnicowanym i interesującym z punktu widzenia przyrodniczego oraz turystycznego. Liczne zbiorniki wodne wplecione w malowniczy krajobraz naturalnych lasów i sztucznych zadrzewień tworzą dziś niepowtarzalną kompozycję i stanowią o uroku tego zakątka śląskiej ziemi. Ważnym celem rezerwatu jest ochrona bardzo bogatej awifauny, a zwłaszcza ptactwa wodnego oraz ochrona niepowtarzalnego krajobrazu leśno-stawowego z zabytkowymi alejami uformowanymi wzdłuż grobli. W lasach rezerwatu dominują starodrzewia o budowie dwupiętrowej nadającej wnętrzom lasu specyficzny charakter przypominający puszczę. Drzewostany w wieku powyżej 100 lat zajmują 64% powierzchni leśnej. W starodrzewiach rezerwatu zachowały się osiągające znaczne rozmiary dęby szypułkowe, których wiek określa się na ok. 330–400 lat.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Najstarsze wzmianki dotyczące terenów, na których znajduje się zabytkowy pałacyk myśliwski, odnoszą się do gospodarki stawowej uprawianej przez miejscową ludność już w XIII w. Według źródeł historycznych część stawów wykorzystywana była do hodowli ryb nie tylko przez majątki dworskie, ale także przez gospodarstwa chłopskie. Dalszy rozwój gospodarki stawowej na terenie dzisiejszego rezerwatu Łężczok następował od XIV w. za sprawą zakonu Cystersów z Rud, do którego teren ten należał do 1810 r. Cystersi uregulowali istniejące stawy i stworzyli system nowych sztucznych zbiorników regulujących obrzeża Odry budując na nich groble i śluzy. W 1783 r. zbudowali również opisywany tutaj pałacyk. Cystersi rozwinęli gospodarkę rybacką, która w tamtych czasach była niezwykle dochodowa. Cechowała ją duża kultura gospodarowania. Licznie obowiązujące w owych czasach posty były przyczyną zapotrzebowania na duże ilości ryb, nie tylko wśród zakonników, ale również wśród okolicznej ludności.
W 1810 r. nastąpiła kasata klasztoru Cystersów w Rudach oraz ich majątku, a wraz z nią również Łężczok stał się własnością książąt pruskich Hohenloe Waldenburg Schilingsfurst. Nowy właściciel dokonał przebudowy stawów i terenów leśnych wprowadzając monokultury świerkowe (obecnie wycięte) oraz założył hodowlę bażantów w celach łowieckich. Zmiany te czynione były ze szkodą dla pierwotnej przyrody. Gospodarka rybacka przetrwała zaś do czasów współczesnych. Obecnie w rezerwacie Łężczok istnieje sześć stawów: Ligotniak, Brzeźniok, Babicki, Grabowiec, Salm Duży i Salm Mały.
Źródło: peuk.fiiz.pl
