Zamek w Rydzynie

Pierwotny gotycki zamek Rydzyńskich z lat 1403-22 został zbudowany na sztucznej wyspie i przetrwał niecałe dwa stulecia, aż do najazdu Szwedów. W latach 1685–1695, częściowo na jego murach, wzniesiono barokową rezydencję Leszczyńskich herbu Wieniawa według projektu królewskiego architekta Józefa Szymona Bellottiego lub Pompeo Ferrariego. Już wówczas zamek uzyskał formę czterokondygnacyjnego, czteroskrzydłowego założenia z wewnętrznym dziedzińcem i czterema basztami na narożach. Dekorację wnętrz zrealizował Michelangelo Palloni. W zamkowym teatrze w 1687 odbyła się polska premiera komedii Moliera Mieszczanin szlachcicem. Około 1700 (1698?) z inicjatywy Stanisława Leszczyńskiego dokonana została przebudowa zamku według projektu Pompeo Ferrariego, specjalnie sprowadzonego przez Leszczyńskich z Rzymu. Na wzór projektów Berniniego (Palazzo Barberini, przebudowa Luwru) przebudował on zachodnie skrzydło zamku, tworząc wyrazistą oś z rynkiem miasta.

Wówczas powstała dwupiętrowa sala balowa. W 1707 zamek płonął. Stanisław Leszczyński po nieudanej reelekcji sprzedał w 1736 lub 1738 Rydzynę Aleksandrowi Sułkowskiemu, stronnikowi Augusta III. Kolejna przebudowa, dokonana już dla Sułkowskich, miała miejsce w latach 1742–1745. Śląski architekt Karol Marcin Frantz, początkowo realizując koncepcje Pompeo Ferrariego, zmienił wystrój elewacji na rokokowy, założył nowe dachy i hełmy na basztach. Frantz przebudował także salę balową, w której znalazł się plafon śląskiego malarza Georga Wilhelma Neunhertza z 1745 przedstawiający apoteozę zaślubin Aleksandra Józefa Sułkowskiego z Aleksandrą Przebendowską (bogowie olimpijscy składający hołd połączonym herbom Sułkowskich i Przebendowskich). W dalszych latach Frantz realizował już własne pomysły, m.in. ok. 1750 stworzył dodatkową oś od strony północnej poprzez wzniesienie okazałych budynków stajni, wozowni i oficyn. W samym zamku, w skrzydle północnym, dodał środkowy ryzalit, stanowiący wejście do głównej klatki schodowej oraz wybudował kamienny most łączący wejście z owalnym placem przed budynkami gospodarczymi. Z tego samego okresu (1752) pochodzą kamienne sfinksy Jana Rimplera

Architektem ostatniej większej przebudowy z lat 1783–1796 był Ignacy Graff wraz z Dominikiem Merlinim. Przebudowano wtedy salę balową, a także oficyny i budynki gospodarcze. W latach 1916-1918 obiekt gościł niemiecki obóz jeniecki. W latach 1927–1928 (pod kierunkiem Stefana Cybichowskiego) adaptowano budynek na potrzeby gimnazjum.

Od 1928 do wybuchu wojny w 1939 zamek był siedzibą eksperymentalnej szkoły Gimnazjum i Liceum im. Sułkowskich, prowadzonej przez istniejącą od 1924 Fundację Sułkowskich pod dyrekcją Tadeusza Łopuszańskiego. Uczniem tego gimnazjum był m.in. Franciszek Walicki, dziennikarz muzyczny, publicysta, autor tekstów piosenek, działacz kulturalny, współtwórca wielu zespołów muzycznych i także kompozytor.

W latach okupacji w zamku mieściła się szkoła Hitlerjugend z internatem.

W 1945, bezpośrednio po wyzwoleniu, zamek został ograbiony i spalony do gołych murów przez żołnierzy Armii Czerwonej. Odbudowa do stanu surowego dokonana została w latach 1950-1965. Później zamek został przekazany Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Mechaników Polskich. Nowy właściciel przeprowadził w latach 1972–1977 rekonstrukcję konserwatorską niektórych wnętrz, przeznaczając budynek na hotel z zapleczem konferencyjnym i gastronomicznym, którą to rolę zamek pełni do dziś. Ukoronowaniem prac rekonstrukcji zamku do dawnej świetności było nadanie dyplomu „Europa Nostra” 15 maja 1994. W uroczystości Prezes Rady Naukowej organizacji Europa Nostra, prof. Gianni Perbelinii, wręczył Dyplom Honorowy Przewodniczącemu Rady Głównej SIMP-u.

Hotel „Zamek w Rydzynie” jest przedsiębiorstwem należącym do Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Mechaników Polskich – SIMP.

Źródło: wikipedia.pl