Grodzisko w Mstowie-Podlesiu
Potoczne nazwy: „Gąszczyk”, „Mirów”, „Siedlec Mirowski”. Na terenie gminy Mstów, tuż przy granicy z Częstochową znajduje się grodzisko skalno-wyżynne, o kształcie zbliżonym do trapezu o wąskiej podstawie skierowanej ku wschodowi. Od strony południowej, południowo wschodniej i wschodniej obwiedzione dwoma wałami z fosą. Z pozostałych stron linię obronną tworzą: głęboki żleb od strony zachodniej, na krawędzi którego usypano pojedynczy wał oraz od strony północnej stroma ściana opadająca do dna doliny Warty, z „grzebieniami” skalnych ostańców. Od wschodu, na krańcu grodziska skierowanym ku płaskowyżowi, w podwójnym wale znajduje się przerwa stanowiąca ślad po bramie wejściowej na majdan. Obwód grodziska wynosi ok. 450 m a jego całkowita powierzchnia ok. 1,2 ha. Grodzisko rozlokowane na skarpie wysokiego, prawego brzegu Warty w rejonie przełomu rzeki przez pasmo skalistych ostańców, przewyższenie grodziska ponad dno doliny wynosi ok. 55 metrów.
W 1957 i 1966 roku na grodzisku prowadzono sondażowe badania wykopaliskowe. Wstępnie ustalono, że gród wczesnośredniowieczny wzniesiono w VIII/IX wieku, na miejscu grodu ludności kultury łużyckiej z epoki żelaza. Druga faza użytkowania grodu miała przypadać na X–XII wiek. W świetle reinterpretacji wyników badań z lat 60-tych XX w. oraz analogii z innymi obiektami na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej można przypuszczać, że gród nad Wartą wzniesiony został w IX–X wieku, w okresie późno plemiennym, miał charakter refugialny i stanowił element większego systemu osadniczo-administracyjno-obronnego. Hipotezę wykorzystania reliktów starszego grodu łużyckiego należy raczej odrzucić, choć niewątpliwie na wzgórzu istniała osada ludności kultury łużyckiej. Od strony zachodniej, poniżej wzgórza, na piaszczystych terasach nadzalewowych Warty istniała osada związana z grodem.
W 2010 roku na grodzisko powrócili archeolodzy i być może najnowsze badania przyczynią się do lepszego rozpoznania obiektu.
Źródło: peuk.fiiz.pl
