Krzyż upamiętniający założycieli monasteru w Supraślu

Krzyż i tablica upamiętniające miejsce, gdzie według klasztornych kronik zatrzymała się łódź wioząca mnichów z Gródka w poszukiwaniu dogodnego miejsca dla wspólnoty.

Według kroniki monasteru, w 1500 mnisi wyjechali łodzią z Gródka po rzece Supraśl i zatrzymali się w miejscu, gdzie łódź sama osiadła przy brzegu. Zabrali ze sobą krzyż z cząstką relikwii Krzyża Świętego. Nowy klasztor powstał w miejscu, gdzie nigdy wcześniej nie było ośrodka kultu prawosławnego.

W 2013 Antoni Mironowicz, na podstawie analizy nieznanych dotąd dokumentów związanych z klasztorem, jak również siedemnastowiecznego odpisu pomiannika ihumena Pafnucego z przełomu XV i XVI w. stwierdził, że przyjęta w tradycji historia początków klasztoru nie jest zgodna z prawdą. Mnisi nie mogli już w 1500 dysponować cenną relikwią Krzyża Świętego, gdyż otrzymali ją dopiero w roku 1507 lub 1508 od metropolity kijowskiego Józefa. O ile nie ulega wątpliwości, że wspólnota gródecka, z uwagi na gwarny charakter miasta, postanowiła przenieść się w inne miejsce, nie nastąpiło to w roku wskazanym w kronice. Prośbę mnichów o zmianę lokalizacji klasztoru poparł bowiem Józef Sołtan już jako metropolita kijowski, czyli najwcześniej w 1508. Wspólnota nie mogła jednak natychmiast zmienić swojej siedziby. Najwcześniejszy zapis z całkowitą pewnością wskazujący na działanie monasteru już w Supraślu pochodzi z 1510, zaś rok wcześniej ihumen Pafnucy otrzymał zgodę królewską na wzniesienie murowanej cerkwi. Oznacza to, że wbrew starszym ustaleniom budowa cerkwi Zwiastowania w Supraślu rozpoczęła się nie w 1503, a dopiero siedem lat później, i trwała nawet kilkadziesiąt lat.

Źródło: wikipedia.pl