Pałac w Rybnej

Dawna posiadłość polskich szlachciców Blachów w XVI wieku należała do najładniejszych w tej części Śląska. Był to okres kiedy na polach rybieńskich ustawiono 96 szybów, zbudowano wielką płuczkę i piec do wytapiania metalu. W 1726 roku Bogusław Jakub Blacha odsprzedaje majątek w Rybnej Janowi Kotulińskiemu, od którego w 1732 roku odkupił Rybną Adam Warkotsch (Warkocz). Rodzina Warkotsch utrzymuje majątek przez ok. 100 lat. W 1896 roku powstaje w Rybnej nowy Barokowy pałac. Kolejnymi właścicielami Rybnej zostaje w 1829 roku rodzina Chrząszczewskich a po krótkim okresie w 1856 przechodzi na własność rodziny Koschutzkich (Kosickich). Po I Wojnie Światowej w pałacu w Rybnej mieściła się siedziba Związku Strzeleckiego. Po II Wojnie Światowej los pałacu był podobny do wielu innych obiektów tego typu - jego kolejni użytkownicy doprowadzili pałac do całkowitej dewastacji. Odbudowę jego zawdzięczamy Zakładom Mechanicznym "Zamet" ze Strzebnicy. Prowadzona odbudowa pod nadzorem Pracowni Konserwacji Zabytków z Krakowa przywróciła pałacowi jego pierwotny wygląd. W latach 1983-1990 mieścił się tutaj Dom Pracy Twórczej Muzyków, a od 1991 roku działa spółka z o.o. w której głównym udziałowcem jest Gmina Tarnowskie Góry.

Obecna działalność w ramach Regionalnego Centrum Kultury możliwa jest dzięki wypracowanym funduszom pochodzącym z prowadzenia hotelu, baru, restauracji i funduszy sponsorów.

Zabytkowe wnętrza pałacu wyposażono w piękne stylowe meble, a fachowa i kulturalna obsługa zapewnia wszystkim bywalcom sympatyczną atmosferę.

Dziś Rybna jest dzielnicą Tarnowskich Gór - miasta wyjątkowo bogatego w tradycje i legendy górnicze. Prawa miejskie Tarnowskie Góry otrzymały w 1528 roku od Jana II Opolskiego zwanego "Dobrym". W owym czasie powstaje tam sławny "Ordunek Górny", który jest pierwszym prawem górniczym. Powstaje też pierwszy związek spółek brackich zwany "Bractwem Świętej Barbary" oraz pierwsza w Europie szkoła Górnicza. Ten niezwykły rozwój górnictwa i towarzyszących mu form organizacyjnych i edukacyjnych zaowocował sprowadzeniem tzw. ?maszyny ogniowej" czyli maszyny parowej, którą wykorzystywano do wydobywania urobku i odwadniania sztolni. Był to ewenement w skali europejskiej! Dlatego też ten ówczesny "cud techniki" przyciągał do Tarnowskich Gór wielu znakomitych gości. Wśród zwiedzających znaleźli się król August II Mocny, król szwedzki Karol II, car Aleksander, cesarzowa austriacka oraz znani ludzie kultury tacy jak: Goethe, Wybicki, Niemcewicz i inni.

Obecnie największą atrakcją Tarnowskich Gór zwanych niegdyś "wolnym miastem górniczym" jest zabytkowa kopalnia i szyb zwany "Czarnym Pstrągiem". W mieście o tak wielkich tradycjach warto obejrzeć "Święto Gwarków" w czasie którego podziwiać można barwny korowód ukazujący najważniejsze wydarzenia historyczne miasta. Punktem kulminacyjnym jest przemarsz króla Jana III Sobieskiego udającego się za swoją husarią do Wiednia. To warto zobaczyć!

W pałacu w Rybnej organizowane są najczęściej imprezy o charakterze muzycznym. Są to "Niedzielne Popołudnia", na których koncertują tak znani artyści jak Wanda Wiłkomirska, Konstanty Andrzej Kulka, Takako Takahashi, Bernard Ładysz, Piotr Paleczny i Paulos Raptis.

Raz w roku odbywa się festiwal muzyczny pod nazwą "Kwartet Śląski i jego goście". Impreza przebiega pod hasłem: "Muzyka jednoczy Europę" - jest to wspaniała okazja do wysłuchania i poznania najwybitniejszych twórców naszego kontynentu w mistrzowskim wykonaniu Kwartetu Śląskiego i gości tak znakomitych jak: Wanda Bacewicz, Elena Braslavsky, Jaremy Eindley, Hakan Rosengren, Zygmunt Krauze i inni.

Wszystko co możemy zobaczyć i usłyszeć w pałacu i Tarnowskich Górach jest zasługą nie tylko bogatej tradycji ale przede wszystkim mądrej i konsekwentnej polityki władz miejskich.

Słowa uznania należą się również Towarzystwu Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, które w dużym stopniu przyczyniło się do zorganizowania właściwej opieki nad zabytkowymi pałacami i wspaniałymi parkami.

Historia rodu

Stary ród śląski występujący w dokumentach już w połowie XIV wieku. Nazwisko pochodzi od miejscowości Warkocz kolo Strzelina. Według legendy rodowej mieli przybyć z Węgier gdzie nazywali się Vargacs. W XVI wieku na Górnym Śląsku posiadali majątki w okolicy Prudnika i Głogówka: Skrzypiec, Zwiastowice, Naczęsławice i inne, ich potomkowie żyją obecnie jako rolnicy. W 1735 roku Karol Ferdynand von Warkotsch, kapitan armii cesarskiej, otrzymał tytuł czeskiego barona. Dzielili się na liczne linie i w początkach XVIII wieku linia szlachecka posiadała Rybną. W latach czterdziestych właścicielem tej miejscowości byt Karol Józef von Warkotsch żonaty z Barbarą - córką Marcina von Loewenkron z Turawy pod Opolem. Ich syn - Karol, deputowany do sejmiku powiatowego w Bytomiu zbudował w latach dziewięćdziesiątych nowy pałac.

Herb rodu Warkotsch

W herbie na czerwonym polu znajdują się dwie skrzyżowane srebrne, całe z korzeniami i kwiatami, lilie. W klejnocie na rozłożonych czerwonych orlich skrzydłach powtórzona figura heraldyczna z tarczy. Labry czerwono-srebrne.

Źródło: Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999

Emmerling Danuta, Górnośląskie zamki i pałace, 1999