Kościół pw. św. Wawrzyńca w Borownie
1155/70 z 21.12.1970; 13/76 z 28.02.1978
Kościół pw. św. Wawrzyńca jest świątynią parafialną rzymskokatolickiej parafii pod tym samym wezwaniem, która położona jest na terenie dekanatu kłomnickiego należącego do archidiecezji częstochowskiej.
Jednonawowa świątynia została wzniesiona w stylu neobarokowym. Posiada jedną nawę oraz zamknięte półkoliście prezbiterium, w którym znajdują się cenne polichromie. Fasadę świątyni zdobią dwie czworoboczne wieże wznoszące się na wysokość 50 m. Główne wejście do kościoła znajduje się od strony, a prowadzą do niego pochodzące z początku XX w. żelazne drzwi. W wyposażeniu świątyni uwagę zwracają pochodzące z końca XIX w.: chrzcielnica, ambona, dwa okazałe żyrandole oraz konfesjonały. Kościół posiada ołtarz główny z zabytkowym tabernakulum oraz dwa ołtarze boczne. Cenne są znajdujące się w nim obrazy, przede wszystkim XVII-wieczny obraz Matki Bożej Szkaplerznej z Dzieciątkiem oraz zdobiące go srebrne suknie, również z XVII w., jak również obrazy Matki Bożej Loretańskiej, Pana Jezusa Biczowanego, patrona – św. Wawrzyńca oraz malowidło poświęcone Najświętszemu Sercu Jezusa.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Historia parafii pw. św. Wawrzyńca, jak i samej miejscowości sięga XI w. Borowno jest bowiem najprawdopodobniej najstarszą wsią w południowej części kraju, a pierwsze wzmianki o nim pochodzą z 1198 r., kiedy to patriarcha Jerozolimy Monach, wydał dla Zakonu Mieczowego Bożogrobowców z Miechowa dokument, gdzie wieś ta stanowiła uposażenie owego zakonu.
W osadzie życie religijne związane było z kultem św. Stanisława Szczepanowskiego, z którym powiązana jest niezwykle ciekawa legenda. We wsi stał mały kościółek, poświęcony właśnie św. Stanisławowi, ale nie wiadomo przez kogo i kiedy został zbudowany. Według miejscowej tradycji został on wystawiony na pamiątkę pobytu tegoż świętego w Borownie. Jak głosi legenda, św. Stanisław został napadnięty i znieważony na gruntach tej wsi pośród łana grochu. Po tym incydencie miał wyrzec słowa: „Oj Borowno, Borowno, będzie u ciebie grochu nie rodno!”. Od tamtego czasu, aż po dziś dzień, nie ma grochu na borowieńskich polach, mimo wszelkich usiłowań. Tak właśnie głosi legenda. Co prawda w samym Borownie nie było nigdy kościoła św. Stanisława, ale z wizerunkiem tego świętego istniała niegdyś kapliczka, a w pobliskich Chorzenicach do dnia dzisiejszego znajduje się kaplica pod jego wezwaniem.
Parafia pw. św. Wawrzyńca istniała już na pewno w 1394 r. Pierwsza pisemna wzmianka jej dotycząca znajduje się Liber Beneficoirum Jana Łaski z 1464 r. Wówczas była ona bardzo rozległa, granicami sięgała bowiem samej Częstochowy. Przez Borowno przechodziła tak zwana „droga królewska”, która wiodła od Piotrkowa przez Radomsko do Częstochowy.
O pierwszym kościele niewiele wiadomo. Kolejny wzniesiony został w II połowie XVII w., a jego konsekracji dokonał biskup kamieniecki Albrecht Jerzy Denhoff w dniu 17 lipca 1688 r. Z kronik parafialnych wynika, iż był to kościół drewniany, jednonawowy, bez wewnętrznych kaplic, zbudowany na planie krzyża, z jedną dużą wieżą i jedną mniejszą przeznaczoną na sygnaturkę.
Kościół ten służył parafian do 1830 r., w którym to ze starości popadł w ruinę. Dzięki staraniom ówczesnego proboszcza – ks. Józefa Lisieckiego – przystąpiono więc do budowy nowej świątyni. Kamień węgielny został poświęcony 19 października 1845 r. przez wydelegowanego dziekana częstochowskiego ks. Józefa Brzezińskiego. Uroczystego poświęcenia nowego kościoła 8 października 1846 r. dokonał natomiast ks. Andrzej Mulzow.
W 1866 r. ks. Walenty Kozłowski ogrodził murem istniejący od dawna cmentarz przykościelny i grzebalny. Kolejny proboszcz, ks. Antoni Walutycz, pokrył dach blachą cynkowa. Jego dzieło kontynuował ks. Antoni Snawaldzki, który ukończył pierwsze piętro wież, a kościół zyskał nowe wyposażenie, w tym chrzcielnicę, ławki, dębowe konfesjonały, ambonę, dwa okazałe żyrandole oraz parkan wokół kościoła. Tak powiększoną świątynię konsekrował 9 maja 1904 r. biskup Stanisław Zdzitowiecki. W ciągu późniejszych lat dodawana do świątyni kolejne elementy jej wyposażenia oraz przeprowadzono niezbędne prace remontowe i renowacyjne.
Źródło: peuk.fiiz.pl
