Pałac w Nieznanicach
467/89 z 19.10.1989
Nieznanice są wsią położoną na północno-wschodnich krańcach województwa śląskiego, przy drodze numer 91 Częstochowa–Radomsko. Okoliczne tereny już w czasach średniowiecznych były wykorzystywane rolniczo i pozostawały w rękach drobnej szlachty. Impuls do nieco szybszego rozwoju dało im dopiero przeprowadzenie tędy przed 150 laty linii Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. W XIX wieku majątek ziemski w Nieznanicach często zmieniał właścicieli. Gospodarowali tutaj, kolejno, od 1811 roku: Marceli Gogolewski, Norbert Kończykowski, Dembińscy i Maria Siekierska. Od ostatniej właścicielki nabył w 1878 roku nieznanickie dobra Leon Wünsche, Polak niemieckiego pochodzenia. W rękach jego rodziny pozostawały aż do czasów po II wojnie światowej. Wünschowie prowadzili pod Częstochową intensywną gospodarkę rolną, specjalizując się w uprawie buraków cukrowych. Syn Leona, Aureliusz Wünsche, wzniósł w Nieznanicach podczas I wojny światowej duży pałac. W okresie międzywojennym majątek uległ parcelacji, a po ostatniej wojnie został znacjonalizowany. Nowe władze ulokowały w pałacu stację hodowli roślin. Pod koniec lat 90. ubiegłego wieku obiekt przejęli prywatni właściciele, którzy odrestaurowali pałac i otwarli w nim hotel. Pałac w Nieznanicach zaprojektowano jako eklektyczną budowlę, nawiązującą do stylów historycznych i secesji. Budynek ma trzy kondygnacje, kryty jest dachem mansardowym z lukarnami. W elewacji frontowej wyróżnia się trójosiowy ryzalit, zwieńczony zaokrąglonym szczytem. Od strony parku wznosi się wieża na rzucie kwadratu, która w wyższej partii przyjmuje formę wielokąta z ostrosłupowym hełmem. W środku zachowało się niewiele elementów z oryginalnego wyposażenia: ładny piec, sztukaterie, elementy stolarki. Urokliwym miejscem jest przypałacowy park z niewielkim stawem i ogrodem japońskim.
Źródło: slaskie.travel
Pierwsze wzmianki o Nieznanicach pochodzą z XVI w. Właścicielem zespołu pałacowego w Nieznanicach (według źródeł o majątku ziemskim w Nieznanicach) był w 1811 r. Marceli Gogolewski. W 1843 r. sprzedał on majątek niejakiemu Norbertowi Kończykowskiemu. Ten jednak, na skutek złego gospodarowania, w ciągu kilku miesięcy tak zadłużył swoje dobra, że w dniu 22 listopada 1846 r. doszło do licytacji, w wyniku której właścicielem majątku został Sylwester Dembiński. Po nim z kolei dobra odziedziczyli jego synowie Edward, Teodor i Eustachiusz Dembińscy. Ci jednak również nie potrafili skutecznie zarządzać majątkiem, gdyż w 1876 r. ponownie doszło do licytacji publicznej, w wyniku której właścicielką majątku stała się Maria Siekierska. Ona to odsprzedała go w 1878 r. Polakowi niemieckiego pochodzenia – Leonowi Wuensche. Po nim pieczę nad majątkiem sprawował jego syn Aureliusz Wuensche. To on właśnie, w 1918 r. wybudował tutaj swoją nową siedzibę, która przetrwała do czasów współczesnych.
W latach 1928–1943 majątek Wuensche został parcelowany. W 1945 r. jego właścicielami zostali spadkobiercy, jednak w 1946 r. w wyniku reformy rolnej majątek ten przejął Skarb Państwa. W tym samym roku utworzona została firma pn. „Stacja Hodowli Roślin Nieznanice”. Natomiast pałac wraz z parkiem pozostał w Zasobie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Funkcjonowało w nim również przedszkole, stołówka i świetlica.
W 1989 r. pojawiły się pierwsze plany prac remontowych obiektu, w wyniku których pałac został wpisany do rejestru zabytków województwa częstochowskiego. W 1995 r. w wyniku przetargu na sprzedaż majątku, trafił on w ręce przedstawiciela firmy „Tolex” Jerzego Ostrowskiego, który planował stworzyć w nim swoją mieszkalną rezydencję. Jednak pod koniec kwietnia 1997 r. pałac wraz z całym majątkiem został po raz kolejny sprzedany, a jego właścicielami zostało pochodzące z Francji małżeństwo – Elżbieta Lubert i Gerard Weydmann. Po przeprowadzeniu gruntownego remontu obiektu otworzyli w nim hotel z restauracją.
Źródło: peuk.fiiz.pl
