Wrak ORP Grom II na Helu

Wrak ORP Grom II (1957) na Helu to niezwykła pozostałość po jednym z dawnych niszczycieli Marynarki Wojennej, który przez wiele lat służył Polsce, zanim został zatopiony jako element ochrony wybrzeża. Dziś kadłub tego okrętu spoczywa w płytkich wodach Zatoki Puckiej, stanowiąc zarówno fragment sztucznego falochronu, jak i fascynującą pamiątkę historii morskiej.

Historia niszczyciela ORP Grom II

ORP Grom II powstał w stoczni im. A. Żdanowa w Leningradzie w ramach radzieckiego projektu 30bis, znanego w krajach NATO jako typ Skoryi. Do służby w marynarce radzieckiej wszedł 11 sierpnia 1952 roku pod nazwą Sposobnyj («Способный»). W 1957 roku okręt został wydzierżawiony Polsce, a polską banderę podniesiono na nim 15 grudnia tego samego roku. Osiem lat później, w 1965 roku, jednostka została odkupiona i na stałe włączona w skład Polskiej Marynarki Wojennej.

Niszczyciel ORP Grom II służył w 7 Dywizjonie Niszczycieli na Oksywiu, a w czasie swojej kariery odbył liczne rejsy i wizyty kurtuazyjne w portach europejskich, m.in. w Kopenhadze, Breście i Narviku. W 1972 roku został przeniesiony do rezerwy i przebazowany do Świnoujścia, a w kwietniu 1973 roku definitywnie wycofany ze służby. Ostatecznie, około 1977 roku, kadłub został częściowo rozebrany i zatopiony w pobliżu portu wojennego w Helu.

Fot. Okręt ORP Grom II po 1960 roku.

Wrak ORP Grom II jako falochron Helu

Po zakończeniu służby ORP Grom II, podobnie jak jego bliźniaczy okręt ORP Wicher II, został wykorzystany w sposób praktyczny i symboliczny zarazem. Kadłub pozbawiony maszyn i uzbrojenia zatopiono przy brzegu Helu, gdzie stał się częścią systemu ochrony wybrzeża. Z biegiem lat wrak okrętu wtopił się w krajobraz i stał się fragmentem sztucznego falochronu, osłaniającego bazę wojskową przed działaniem fal i sztormów.

Dziś z plaży widać jedynie resztki wystające z wody – metalowe elementy dawnego niszczyciela, powoli pochłaniane przez morze. Choć nie jest już w pełni dostępny, wrak wciąż przyciąga pasjonatów historii morskiej i militariów.

Wraki okrętów wojennych na Helu

W pobliżu portu wojennego w Helu znajdują się dwa najciekawsze wraki powojennych okrętów: ORP Grom II i ORP Wicher II. Ten drugi jest częściowo wyciągnięty na plażę i łatwo dostępny dla turystów. Wrak Groma natomiast znajduje się nieco dalej w wodzie – widać go z brzegu, ale można go obejrzeć dokładniej tylko przy niskim stanie morza lub z pomocą sprzętu nurkowego.

Aby dotrzeć do miejsca, z którego widoczne są wraki, należy z centrum Helu kierować się ulicą Sikorskiego, a następnie Helską – w stronę zatoki. Po około dwóch kilometrach pieszej wędrówki dociera się na plażę, z której można zobaczyć pozostałości tych historycznych okrętów.

Dziedzictwo militarne i symbol historii

Zarówno ORP Grom II, jak i ORP Wicher II, są świadectwem powojennego rozwoju Polskiej Marynarki Wojennej oraz współpracy z ZSRR w latach 50. XX wieku. Dziś wraki te pełnią podwójną rolę – techniczną i edukacyjną. Chronią wybrzeże, ale również przypominają o morskiej historii Polski i ludziach, którzy służyli na tych jednostkach.

Z każdym rokiem morskie fale i zimowe sztormy odbierają kolejne fragmenty okrętów, dlatego warto odwiedzić Hel i zobaczyć wrak ORP Grom II (1957), zanim całkowicie zniknie pod wodą. To nie tylko atrakcja dla miłośników militariów, ale też wzruszający symbol przemijania i potęgi morza.