Zamek Bolczów
A/907/472 z 4.12.1958
Zamek Bolczów to obecnie ruiny nieregularnego zamku z fragmentami naturalnych skalnych ścian. Położony jest w północno-zachodnim krańcu Zamkowego Grzbietu w Rudawach Janowickich, około 15 km od Jeleniej Góry, na skalistym, granitowym występie, ok. 561 m n.p.m. Zamek Bolczów (niem.: Bolzenschloss, później Bolkoschloß, Bolzenstein) idealnie wykorzystuje ukształtowanie i walory obronne terenu, na którym powstała i jest dobrym punktem widokowym, wykorzystywanym od 1 połowy XIX w.
| INFORMACJE PRAKTYCZNE | |
| Czas zwiedzania: | nieograniczony |
| Sposób zwiedzania: | pieszo, bez przewodnika |
| Dostępność: | przez cały rok |
| Trudności w zwiedzaniu: | Do zamku wiodą szlaki piesze i rowerowe pośród rozległych lasów, sam zamek znajduje się na skalistym wzniesieniu. |
| Zalecany ubiór: | wygodne, sportowe obuwie |
| Opłaty: | bezpłatnie |
| Wysokość: | 561 m n.p.m |
| Uwagi: | brak |
Zamek Bolczów czyli średniowieczna warownia w Janowicach jest przykładem rozbudowanego w kilku fazach zamku wyżynnego, znakomicie wykorzystującego uwarunkowania terenowe, w tym wypadku malownicze formacje skalne występujące w Rudawach Janowickich. Przyjmuje się, że warownię wzniósł przed 1375 ochmistrz książąt świdnickich Mikołaj Bolcze. W 1433 w czasie wojen husyckich zamek został zniszczony przez mieszczan świdnickich. Potem go rozbudowano, a świetność przyniosły mu prace zainicjowane w latach 1517-1518 przez Hansa Dippolda von Burghaus. W latach 1537-1543 założenie było własnością Justa Dietza, zwanego Decjuszem, dworzanina króla Zygmunta Starego.
W pierwszej połowie XVI w. zmodernizowano system fortyfikacyjny, budując m.in. barbakan i basteję. Upadek zamku nastąpił w 1645 za sprawą Szwedów, którzy w trakcie wojny trzydziestoletniej zdobyli go, a następnie spalili. Odtąd budowla nie była zamieszkiwana. Najstarszą częścią pozostaje zamek górny, pochodzący sprzed 1375. Zajmuje on teren między dwiema formacjami skalnymi, częściowo włączonymi w obwód obronny. Na wzniesieniu płn.-zach. zwanym Kapelanią stanął kamienny dom mieszkalny. Po przeciwnej stronie od południowego zachodu wybudowano narożną wieżę obronną, w kurtynie zaś południowej zlokalizowano bramę. Prowadziła ona na nieregularne przedzamcze, utworzone zapewne po 1433. Tworzyły je dwa dziedzińce, rozdzielone grupą skał.
Nowożytną fazę rozwoju warowni prezentuje rozbudowany system bramny od strony płd.-wsch. Średniowieczną wieżę z przejazdem w drugiej ćwierci XVI w. uzupełniła od północy basteja i półkoliste przedbramie prowadzące na most nad fosą. Pierwsze poważniejsze prace zabezpieczające przeprowadzono w 1848. Na początku XX w. na zamku górnym powstało schronisko turystyczne, które uległo zniszczeniu po II wojnie światowej. Ruiny warowni zostały zabezpieczone w 1965.
Źródło: L. Kajzer, S. Kołodziejewski, J. Salm, Leksykon zamków w Polsce, Wyd. Arkady, Warszawa 2012
Do Zamku Bolczów najkrótsza trasa wiedzie z centrum Janowic Wielkich, gdzie możemy zostawić samochód na ogólnodostepnych parkingach. W dalszą drogę nalęży udać się pieszo zielonym szlakiem, który przebiega m.in. przez ul. Zamkową. Cała trasa z centrum do Zamku Bolczów to ok. 1.9 km, którą pokonamy pieszo w ok. 1 h.
- L. Kajzer, S. Kołodziejewski, J. Salm, Leksykon zamków w Polsce, Wyd. Arkady, Warszawa 2012
- Guerquin Bohdan, Zamki w Polsce, Arkady 1974
