Zamek Niesytno
A/3231/962 z 13.11.1961
Zamek Niesytno w Płoninie to malowniczo położony zamek w Górach Kaczawskich (Sudety Zachodnie), znajdujący się na wysokiej skale (550 m n.p.m.) ok. 15 km na północny-zachód od Kamiennej Góry. Jest to jeden z zamkuów znajdujących się na szlaku Zamków Piastowskich. Pierwsze wzmianki o Zamku Niesytno pochodzą już z XIII wieku, a jego późniejsza historia związana jest z husytami i rabusiami (dlatego też przylgnęła do niego nazwa Angstwinkel co znaczy Zakątek Strachu).
W XVI wieku u podnóża zamku został wzniesiony nowy pałac w stylu renesansowym pozostający do czasów wojny 30-letniej w rękach rodziny von Zeidlitz. Następnymi właścicielami zamku i pałacu były rodziny von Stillfried, von Mannstein i von Grave, które znacznie rozbudowują pałac (m.in. zakładają ogród angielski, wznoszą wieżę zegarową) oraz udostępniają go do zwiedzania dla turystów. Na początku XX wieku hr. von Saurma przeprowadził konserwację zamku górnego w szczególności wieży, z której rozciągał się piękny widok na Karkonosze. W czasie II wojny światowej w pałacu mieścił się ośrodek szkoleniowy Luftwaffe. W latach powojennych znajdował się tam ośrodek kolonijno-szkoleniowy. Po sprzedaży prywatnemu właścicielowi w 1984 r. zamek oraz pałac popadł w ruinę, a następnie w wyniku najprawdopodobniej podpalenia spłonął w 1992 r.
W chwili obecnej trwają na zamku prace archeologiczne i remontowe. Wraz z nowymi właścicielami pojawiła się szansa na powrót Niesytna do dawnej świetności.
Źródło: wikipedia.pl / kamiennagora.pl
Po raz pierwszy zamek ten został wymieniony w 1432 r., w liście biskupa wrocławskiego Konrada Oleśnickiego do Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego. Biskup donosi mistrzowi, iż należąca do rycerza Hayna von Czirna warownia została zajęta przez wyprawę mieszczan wrocławskich i świdnickich. Wydaje się, że budowla powstała niewiele wcześniej. Hipoteza o jej XIII-wiecznej genezie jest mało prawdopodobna, a w grę wchodzi okres po 2 połowie XIV w.
Historia zamku Niesytno wiązana jest tradycyjnie z husytami i rycerzami rozbójnikami, mającymi w nim zamieszkiwać w XV w., z tamtego okresu wywodzić się ma nazwa Angstwinkel (pol. Zakątek Strachu). Prawdopodobnie już w latach 30. XV stulecia w posiadanie siedziby weszli członkowie rodu von Zedlitz, którzy zamieszkiwali tu do połowy wieku XVII w.
Obiekt był w trakcie swych dziejów kilkakrotnie rozbudowywany i przebudowywany. Najciekawszym jego elementem jest unikalna na skalę Polski wieloboczna wieża z dziobem (podobna do stołpu na zamku w Bolkowie), zajmująca kulminację skalną, pełniąca rolę donżonu, wyposażona we wnętrzu w tzw. ciepłą izbę (rozległe wnętrze obłożone drewnem jako ociepleniem). Jej datowanie jest przedmiotem dyskusji i nastręcza wiele trudności, ale przypuszcza się, że zbudowana została najpewniej dopiero w 2 połowie XV wieku. Poniżej wznosi się dom zamkowy, zapewne późniejszy, częściowo dwu- a częściowo trójkondygnacyjny.
Rezydencjonalną rolę zamek utracił w 1545 r., gdy obok, na wschód/południowy wschód od niego członkowie rodu von Zedlitz zbudowali dwór ozdobiony renesansową kamieniarką (m.in. portalem głównym i oknami o obramieniach zwanych fasciowymi). Dwór ten, także wielokrotnie przerabiany, znany jest jako pałac w Płoninie. Od połowy XVI w. stary zamek wykorzystywany był najpewniej już tylko na cele magazynowe i gospodarcze. W sali rycerskiej utworzono spichlerz na ziarno, a na murach ustawiono cztery hakownice odpalane przy okazji ważnych świąt lub uroczystości.
W 1843 ruiny zamku zakupił hrabia Julius von Bulow, który je zabezpieczył i przeprowadził gruntowną konserwację. Na początku XX wieku majątek ziemski nabył hrabia Eberhard von Saurma baron von Jeltsch. Przeprowadził on konserwację zamku górnego i udostępnił go do zwiedzania.
W 2010 roku właścicielem zamku został przedsiębiorca Krzysztof Harkawy. W 2012 roku rozpoczęły się prace przy odgruzowywaniu i rekonstrukcji budynku mieszkalnego na terenie zamku średniowiecznego.
Źródło: wikipedia.pl
