Zamek w Lipie

Nr w rejestrze zabytków:
A/3053/751 z 26.09.1960
Data powstania obiektu: XIII/XIV w.

Zamkek w Lipie zostal zbudowany na przełomie XIII i XIV wieku, powstał prawdopodobnie z inicjatywy jednego ze śląskich rodów rycerskich i miał pełnić w tamtych czasach rolę strażnicy wzniesionej w formie gotyckiej. W tym czasie budowla składała się z kwadratowej wieży mieszkalnej, otoczonej zabudową. Zamek otacza sucha fosa (częściowo zasypana). 

Ciekawostką jest zachowana do dziś czworoboczna kuchnia nakryta ostrosłupowym kamiennym sklepieniem, u góry przechodzącym w komin o kształcie piramidy. Obecnie zamek można podziwiać tylko z zewnątrz.

Źródło: wikipedia.pl / bolkow.pl

Zamek w Lipie wzniesiony został prawdopodobnie na przełomie XIV i XV wieku. Nie znamy jego fundatora, przyjmuje się, że był nim przedstawiciel jednego ze śląskich rodów rycerskich, choć niektóre opowieści związane z zamkiem wskazują na jego budowę przez Templariuszy związanych z hipotetyczną komandorią w pobliskim Bolkowie. Pierwszym wzmiankowanym w źródłach. właścicielem zamku był Henryk von Lipa w 1309 r. Składał się on z trójkondygnacyjnej kamiennej wieży mieszkalnej na planie kwadratu o bokach 7 x 7m, której ściany w przyziemiu miały ok. 1,5 metra grubości oraz owalnego obwodowego muru z fosą.

Skromne założenie zamkowe zostały rozbudowane w XVI wieku przez przedstawicieli wielkiego Śląskiego rodu von Zedlitz. Do wieży dobudowano klatkę schodową, wzniesiono od południa budynek mieszkalny z kuchnią, a od zachodu basztę bramną oraz usytuowany w zachodniej części zespół budynków mieszkalnych. Powierzchnia użytkowa po rozbudowie wzrosła do ok. 340 metrów kwadratowych.

W 1580 roku zostaje sprzedany rodowi von Reibnitz, do którego z przerwami należał przeszło dwa wieki. W drugiej połowie XVIII wieku zamek pozbawiony już znaczenia obronnego podupadł. Opuszczony, pod koniec wieku użytkowany jest już tylko do celów gospodarczych i magazynowych, a nieużywane elementy fortyfikacji stały się miejscem pozyskiwania taniego materiału budowlanego. Szczególnie tragiczne dla zabudowań były lata 20. XIX wieku, kiedy właściciel Lipy, Julius Fischer zlecił rozbiórkę części zamku dolnego w celu budowy w swoim folwarku owczarni, gorzelni i stodoły.

Lepsze czasu dla Zamku nastały wraz z pojawianiem się nowego właściciela Rudolpha von Stillfrieda-Rattoniza, uznanego prawnika i mistrza ceremonii królewskiego dworu pruskiego, który zakupił go w 1834 roku i odbudował w formie neogotyckiej. Kuchnia zamkowa, uchodząca za najstarszą zachowaną na Śląsku, zwieńczona została sklepieniem przechodzącym w komin uformowanym w kształt piramidki. Takie rozwiązanie tylko nasiliło późniejsze legendy o templariuszowskiej genezie zamku i ukrytych w nim skarbach słynącego z bogactw zakonu.

Po Drugiej Wojnie Światowej do lat 60. pełnił funkcję magazynu przy miejscowym PGR-ze i w szybkim tempie niszczał, choć posiadał jeszcze szyby w oknach, a budynki mieszkalne pokrywały stropy. Na początku lat 70. kupiła go, mieszkająca w Szwajcarii Bogna Rosnowska Maag. Zaczęte prace remontowe jednak wkrótce przerwano, a zamek w błyskawicznym tempie został zdewastowany, zamieniając się w ruinę.

Od 2015 roku trwają przy nim, organizowane przez wolontariuszy, prace sprzątające, a od 2019 roku ruszyły prace remontowe mające przekształcić zamek w zabezpieczoną ruinę trwałą. Obecnie zamek jest w rękach prywatnych.

Źródło: gorykaczawskie.pl

Zaktualizowano 2 miesiące temu

Dane teleadresowe

59-420 Lipa
place
50.968056, 16.016667Skopiowano do schowka
N50º58'5.002", E16º1'0.001"Skopiowano do schowka

Cechy i udogodnienia

Ruina/pozostałości
Miejsce/obiekt znajdujące się obecnie w stanie ruiny lub z którego pozostały jedynie niewielkie ślady świadczące o jego dawnym istnieniu.
Tylko z zewnątrz
Obiekt dostępny do zwiedzenia tylko z zewnątrz.
Pogórze Kaczawskie
Własność prywatna

Korzystając z tej strony akceptujesz, że w Twoim urządzeniu końcowym zostaną zainstalowane pliki cookies, które umożliwiają nam świadczenie usług. Brak zgody na pliki cookies oznacza, że pewne funkcjonalności strony mogą być niedostępne. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić te ustawienia. Więcej informacji znajdziesz w Polityce Cookies.