Kolejka leśna Vychylovka
Zabytkowa kolejka wąskotorowa leśna w miejscowości Vychylovka, w regionie Kisuce w północno-zachodniej Słowacji, łącząca Kisuce z Orawą, jest unikalnym zabytkiem techniki o znaczeniu ogólnoświatowym.
Kolejka pokonuje stromy stok i różnicę wzniesień 217 m przy pomocy zwrotnic. Powstała w 1926 roku z połączenia dwóch samodzielnych leśnych torów kolejowych: Kysuckej prowadzącej z Oščadnicy do Chmúry i Oravskej Lokce do Erdútky oraz połączeniem kolejowym Chmúra – Erdútka.
Obie kolejki wąskotorowe, o rozstawie 760 mm, zostały zbudowane w latach 1915 do 1918 i służyły do zwózki drewna. Długość pierwotnych torów osiągała 61 km, łącznie z bocznicami długość ich liczyła ponad 110 km. Kolejka kursowała do 1971 roku, a trzy lata później została częściowo zdemontowana. Pozostawiono tylko 8 kilometrowy pas zwrotnic.
Trasę prowadzącą z osady Kubátkovia do pierwszej zwrotnicy o długości 3,4 km udało się odnowić i od 1994 roku jest wykorzystywana jako atrakcja turystyczna. Ciągnie się przez Muzeum kisuckiej wsi, gdzie są skupione 34 budynki wiejskie, pochodzące z różnych stron regionu Kysuce.
Źródło: slovakia.travel
Pierwsze pociągi ruszyły w tej okolicy w 1918 roku z Orawskiej Leśnej przez Zakamienny Klin do Łokczy (wówczas Erdutka), z odgałęzieniem na północ do Mutnego. Zwożono nią drewno z lasów należących do komposesoratu orawskiego. W latach 1925–1926 wybudowano odcinek o długości 10 km, łączący orawską wąskotorówkę z jej kisucką częścią (biegnącą z Vychylovki aż do Oszczadnicy). Trawersując pokonywane wzniesienia, pociągi kolejki, to jadąc w przód, to w tył, na długości 1,5 km pokonywały po stronie kisuckiej różnicę wzniesień wielkości 217,69 metrów (o pochyleniu dochodzącym do 73‰).
Po II wojnie światowej dobra komposesoratu upaństwowiono, a działalność kolejki osiągnęła szczyt w latach 50. W następnej dekadzie zwożenie drewna tym środkiem transportu przestało być opłacalne. W styczniu 1969 przewozy zawieszono, w związku z czym rozpoczęto demontaż torów i infrastruktury. W I etapie planowano rozebrać odcinki Mútne – Furandová oraz Birch – Zákamenné. Oficjalnie zakończenie działalności nastąpiło z końcem 1971. Z sieci liczącej 110 kilometrów torów ocalało tylko 8 kilometrów na odcinku Tanečník (przysiółek Orawskiej Leśnej) – Beskyd (w pobliżu przysiółka Demänová) – Chmúra, czyli praktycznie łącznik wybudowany w 1926 roku.
Uratowany dzięki protestom miłośników kolei wąskotorowych i uznany w 1972 roku za pamiątkę kultury orawski odcinek został pozbawiony jakiegokolwiek nadzoru. Po kilku latach część tą przejęło Muzeum Orawskie. Pierwsze prace rekonstrukcyjne zaczęto w 1996 roku, a na początku XXI wieku ruszyła systematyczna odbudowa zachowanej linii. 31 maja 2008 wznowiono ruch pociągów (tym razem turystycznych) na odcinku Tanečník – Beskyd. W przysiółku Tanečník znajduje się kasa, sklep z pamiątkami oraz niewielkie muzeum, natomiast przy przełęczy Beskyd, gdzie znajduje się najwyżej położony punkt na trasie kolejki (939,1 m n.p.m.), wybudowano dla turystów niewielką wieżę widokową.
Od strony kysuckiej od lat 90. XX wieku kursują turystyczne składy na trasie Kubátkovia – skansen – Chmúra, na długości 3,6 kilometra. Według planów w 2012 roku ma być możliwa przejażdżka na całym zachowanym odcinku – z Vychylówki (Kubátkovia) do Tanečníka (ok. 10,5 kilometra). Na odcinku Chmúra – Beskyd ma kursować drezyna.
Źródło: wikipedia.pl
