Dworzec kolejowy w Rudzie Śląskiej-Chebziu
Dworzec kolejowy w Rudzie Śląskiej-Chebziu to zdecydowanie najważniejszy symbol tej dzielnicy miasta, związany również nierozerwalnie z jego rozwojem w II poł. XIX w.
Pierwszy budynek dworca kolejowego w Rudzie Śląskiej-Chebziu został wybudowany w 1859 r. Obecnie używany kompleks stacyjny powstał jednak pod koniec XIX w. Jeszcze do niedawna sądzono, że dzisiejszy budynek dworca powstał w 1900 r. Jednak podczas prac remontowych przeprowadzanych na początku XXI w., robotnicy odkryli na stalowych konstrukcjach inną datę – 1897 r. Prawdopodobnie więc ona jest właściwa. Bez względu jednak na datę, niezaprzeczalnym jest fakt, iż jak na ówczesne czasy, był to dworzec bardzo nowoczesny. Wzorowano go na budownictwie przemysłowym. Ma własny taras i maszt flagowy, ceglaną elewację z odsłoniętą stalową (spawaną i nitowaną) konstrukcją, przypominającą „mur pruski”. Elementy dekoracyjne wykonano z różnokolorowej cegły. Elewacja frontowa zdominowana jest przez duże okno doświetlające wnętrze poczekalni.
Kompleks dworcowy, oprócz głównego budynku dworca, tworzą: budynek biurowy, poczty, warsztatów i zabudowań peronu.
Od 2006 r. do 2010 r. dworzec w Rudzie Śląskiej-Chebziu znajdował się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Z uwagi jednak na fatalny stan obiektu, został z niego usunięty. Obecnie budynek dworcowy praktycznie nie spełnia już swojej funkcji, zamknięto bowiem kasy dworcowe. Jedna z perełek Rudy Śląskiej niszczeje, a prawdą jest, iż tego typu dworców w Polsce praktycznie nie ma. W planach jest przejęcie zabytkowego dworca przez miasto oraz przeprowadzenie jego generalnego remontu. Może wówczas powrócą czasy jego dawnej świetności. W końcu jest to jeden z najpiękniejszych i najstarszych tego typu obiektów w całym województwie śląskim.
Źródło: peuk.fiiz.pl
Nazwa miejscowości Chebzie (obecnie dzielnicy Rudy Śląskiej) wywodzi się ze staropolskiego słowa „chebdzie”, którym określono zarośla i popularne chwasty, dziki bez występujący na obrzeżach lasów. „Karczma w chebziach”, o której wspominają dokumenty z II poł. XVII w., usytuowana była wśród takich zarośli. W latach 1825–1830 w pobliżu karczmy w czterech domkach osiedlili się pierwsi mieszkańcy Chebzia. W 1820 r. powstała tutaj cynkownia „Gute Hoffnug” („Dobra Nadzieja”), a w 1823 r. „Morgenrort” („Zorza poranna”, „Jutrzenka”). W pobliżu każdej z nich zaczęto budować domy dla robotników. Na terenie dzisiejszego Chebzia powstały więc dwie osady, liczące razem ok. 400 osób. Obie cynkownie działały razem ok. 50 lat, tj. do czasu powstania w sąsiedztwie w Goduli i w Lipinach nowocześniejszych hut. Rozwój przemysłu ciężkiego przyczynił się do rozbudowy dróg kołowych i kolejowych. W latach 1859–1861 wybudowano drogę łączącą Chebdzie z Szombierkami, a w kilka lat później z Nowym Bytomiem.
W 1846 r. uruchomiono linię kolejową Wrocław-Mysłowice, która przebiegała przez Chebzie. Wówczas Chebzie stało się ważnym węzłem kolejowym, a z tutejszej linii kolejowej korzystali nawet mieszkańcy Bytomia. W 1859 r., po zbudowaniu linii do Tarnowskich Gór, powstał dworzec z prawdziwego zdarzenia.
Rozwój Chebzia nastąpił także dzięki rozwojowi kopalni „Paweł”. Znajdowali w niej zatrudnienie tutejsi i napływowi mieszkańcy, dla których powstawały. W kolejnych latach w związku z rozbudową Chebzia konieczne stało się posiadanie własnej szkoły. Ufundowana przez hrabiego Schaffgotschowa placówka rozpoczęła działalność 1 kwietnia 1895 r. Od 1918 r. na terenie Chebzia działało już kilka towarzystw i organizacji społecznych. Chebdzie nie uzyskało statusu samodzielnej gminy, administracyjnie było zależne od Goduli. Obecnie w Chebziu mieszka ok. 1,2 tys. osób. Dzielnica ta zajmuje powierzchnię 1,7 km².
Źródło: peuk.fiiz.pl
