Zamek Zelena Hora
Nie każdy turysta wędrujący wąwozami Słowackiego Raju zdaje sobie sprawę, że w pobliżu malowniczych skał i wodospadów stał kiedyś średniowieczny zamek. Wznosił się na szczycie Zelenej Hory (654 m), niespełna 2 km na południe od Hrabuszyc i 11 km na zachód od Spiskiej Nowej Wsi. Na Zeleną Horę można wejść różnymi drogami, korzystając z gęstej sieci szlaków. Najkrótsze dojście wiedzie od tzw. Gardła Hornadu, powyżej którego rzeka rozpoczyna swój malowniczy przełom. Z tego miejsca wejście na szczyt zajmuje 10 min., z ruchliwego kempingu i parkingu w Podlesoku koło Hrabuszyc - 30 min. Szlak przebiega przez środek areału dawnego zamku.
Zamek powstał w połowie XIII w. Jego budowniczym był rycerz Marcel, który otrzymał okoliczne ziemie od króla Beli IV. Zamek miał nieregularny kształt, wyznaczony przez zewnętrzny mur obronny. W północnej części, w linii muru, stała okrągła wieża, chroniąca znajdującą się obok bramę. Nie wiadomo nic o obiektach wewnątrz murów. Zamek w 1453 r. opanowali bratrzycy, którzy nadali mu nazwę Tabor, nawiązując do tradycji husyckiej. Musieli dać się mocno we znaki okolicznej ludności, skoro w 1462 r., już po upadku ich ruchu, zamek został zniszczony przez lewockich mieszczan i nie został już odbudowany.
Zachowało się po nim niewiele śladów, do niedawna ograniczały się one do niewielkich kawałków murów wystających z ziemi, ukrytych wśród krzaków. W ostatnim czasie są tu prowadzone badania archeologiczne, dzięki którym wzgórze częściowo oczyszczono z zarośli, odkryto też trochę więcej fundamentów i fragmentów murów.
Źródło:
- Wasilewski A., Zamki i zamczyska Słowacji. Przewodnik, Wyd. Rewasz 2008
