Grodzisko w Złotym Potoku
A-247/1978
Grodzisko skalno-wyżynne położone na skalnym wzgórzu, na prawym brzegu źródłowego odcinka rzeki Wiercicy. Grodzisko wieloczłonowe z częścią centralną zlokalizowaną w obrębie skalnego „ogrójca” przy urwistej krawędzi wzgórza, przewyższającego poziom doliny Wiercicy o ponad 45 metrów. Poniżej „ogrójca” dwa podgrodzia oddzielone od siebie wałem i fosą. Całość otoczona podwójnym wałem od strony wschodniej, północno-wschodniej i północnej oraz czterema wałami od strony południowej o najdogodniejszym dostępie.
Pełny program obronny obiektu składa się z 6 linii i jest jednym z najbardziej rozwiniętych wczesnośredniowiecznych systemów obronnych w Polsce. Obwód wałów zewnętrznych wynosi ponad 700 metrów, a całość założenia obejmuje obszar o powierzchni ponad 2 ha, z czego wnętrze grodu zajmuje 1,8 ha.
Gród w Złotym Potoku wzniesiony został prawdopodobnie w IX wieku i funkcjonował w IX–X wieku w okresie późno plemiennym. Stanowił element większego systemu osadniczo-administracyjno-obronnego rozmieszczonego w pasie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Stopień rozpoznania obiektu jest znikomy, poza archeologicznymi badaniami sondażowymi w latach 60. XX wieku nie prowadzono żadnych innych prac badawczych. Być może, podobnie jak kilka innych grodów tego samego systemu, miał charakter refugialny. Poniżej grodu, na przeciwnym brzegu Wiercicy funkcjonowała w X–XI wieku osada.
Źódło: peuk.fiiz.pl