Zamek Mirów

Jura to popularna nazwa Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Krajobraz tych ziem tworzą wapienne skałki, malownicze wzgórza i doliny, lasy, źródła i jaskinie oraz ruiny gotyckich zamków. W średniowieczu Jura stanowiła zachodnie przedmurze Królestwa Polskiego. To tędy wiodły ważne trakty handlowe z Krakowa do Wrocławia.{multithumb thumb_width=225 thumb_height=159}3. Cynkotyp J.Lewiskiego, Tygodnik Illustrowany 1861 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN4. Drzeworyt, Tygodnik Illustrowany 1874 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PAN5. Drzeworyt według rysunku Kostrzewskiego, Tygodnik Illustrowany 1863 ze zbiorów Biblioteki Instytutu Badań Literackich PANDlatego też wzdłuż jego granic wybudowano liczne zamki i strażnice. Fundatorem większości z nich był król Kazimierz Wielki (1333-1370). Do królewskich obiektów należały zamki: Będzin, Bobolice, Mirów, Ojców i Pieskowa Skała. Natomiast przedstawiciele możnych rodów i duchowieństwa posiadali zamki: Bydlin, Korzkiew, Lipowiec, Morsko, Pilica, Ogrodzieniec, Rabsztyn, Siewierz, Smoleń i Tenczyn. Kres ich świetności i militarnego znaczenia nastąpił w latach potopu szwedzkiego (1655-1660). To wtedy Szwedzi zdobyli, splądrowali i spalili prawie wszystkie warownie na tym terenie. Potem większość z nich już nigdy nie podniosła się z upadku. W 1857 r. poeta i krajoznawca Wiktor Zieliński, zachwycony pięknem jurajskich warowni, nazwał je Orlimi Gniazdami.Ruiny zamku Mirów (XIV w.) stoją na wapiennym wzgórzu we wsi o tej samej nazwie. Pierwsza wzmianka o warowni pochodzi z 1405 r. W latach świetności tworzyły ją: zamek górny i dolny, dwie wieże oraz mury obwodowe. Z zamkiem związana jest legenda o tragicznej miłości dwóch braci do pięknej księżniczki. Od 2006 r. obiekt ten stanowi prywatną własność rodziny Laseckich. W ich planach znajduje się częściowa odbudowa warowni.

Jeden z najstarszych zamków na szlaku Orlich Gniazd (XIV w., rozbudowany XV, XVI w.) usytuowany jest w bardzo malowniczej okolicy - dookoła rozpościerają się tzw. Skały Mirowskie. Budowla posiada charakterystyczny, strzelisty, surowy gotycki kształt. Ocalała część górna zamku i fragment dolnej. Do górnej nie ma jednak dostępu ze względu na zawalenie się ścian. Do niedawna można było wejść do zachowanych komnat zamku dolnego, ale obecnie wejście jest zakratowane. Warto zobaczyć jednak wspaniałe kamienne mury i wieżę. W murach zachowały się gotyckie okna i otwory strzelnicze. Kiedyś wjazd prowadził od strony południowej, przez niezachowany duży majdan gospodarczy. Całość otoczona była nieistniejącym już także murem obwodowym, przed którym znajdowała się fosa. Zamek nie jest obrośnięty drzewami, więc widać go już z daleka pośród malowniczych skałek. Obecnie, po przejściu w prywatne ręce, jest konserwowany i można go oglądać tylko z zewnątrz.

1. M. Antoniewicz: Zamki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej...
2. B. Guerquin: Zamki w Polsce, Arkady 1984
3. I. T. Kaczyńscy: Zamki w Polsce południowej, Muza SA 1999
4. L. Kajzer, J. Salm, S. Kołodziejski: Leksykon zamków w Polsce, Arkady 2001
5. R. Sypek: Zamki i obiekty warowne Jury Krakowsko-Częstochowskiej