Zabudowa wsi letniskowej w Zwardoniu

Zwardoń jest niewielką miejscowością, położoną w południowej części województwa śląskiego, przy granicy polsko-słowackiej. Zabudowania wsi rozsiadły się na przełęczach oddzielających Beskid Żywiecki od Beskidu Śląskiego: centrum wsi z dworcem kolejowym leży na Przełęczy Zwardońskiej, Przełęcz Przysłop zaś zajęta jest przez przysiółek Myto, przecięty przez międzynarodową drogę. Pierwsi osadnicy pojawili się w tych górskich okolicach prawdopodobnie dopiero w XVIII wieku i prowadzili gospodarkę pasterską. Po I rozbiorze Polski, kiedy ziemie te przypadły Austrii, nowe władze przeprowadziły przez Przełęcz Zwardońską ważną strategicznie drogę. Jednak przełomowa miała się okazać inwestycja z lat 80. XIX wieku – Galicyjska Kolej Transwersalna, umożliwiająca podróż z Wiednia do Lwowa, przez m.in. Żywiec, Suchą Beskidzką i Nowy Sącz, wspięła się do Zwardonia, by przybliżyć go światu. W latach 30. ubiegłego stulecia, podczas rodzącej się mody na sport i rekreację, Zwardoń odkryli narciarze i wielbiciele turystyki pieszej. W wiosce stanęły więc pierwsze pensjonaty, jak np. widoczne na prawie wszystkich pocztówkach z tamtych czasów „Graniczny” czy „Szwajcaria”. Ten drugi do dziś wyróżnia się charakterystyczną wieżyczką. Ciekawym obiektem w Zwardoniu jest także Schronisko PTTK „Dworzec Beskidzki”, otwarte w 1933 roku z inicjatywy bielskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Budynek ten, o kształcie dużej willi, stoi nieopodal zwardońskiej stacji kolejowej. Sam gmach dworca również jest wart uwagi, pochodzi bowiem z końca XIX wieku.

Źródło: slaskie.travel