Dzwonnica przy bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chełmie

Dzwonnica przy bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chełmie to wyjątkowy zabytek sakralny, stanowiący ważny element zespołu katedralnego na Górze Zamkowej. Wzniesiona przed 1878 rokiem, czterokondygnacyjna budowla mierzy około 40 metrów wysokości i góruje nad północno-zachodnią częścią Chełma. To nie tylko miejsce o głębokiej symbolice religijnej, ale także punkt widokowy oraz ważny pomnik pamięci narodowej.

Historia i architektura dzwonnicy

Dzwonnica została zbudowana dla upamiętnienia zwycięstwa prawosławia po kasacie unii. Miała wówczas nadać zespołowi katedralnemu charakter bizantyjsko-prawosławny. Początkowo zaprojektowana była na planie krzyża greckiego, jednak w latach 30. XX wieku przebudowano ją, nadając jej kwadratowy kształt podstawy.

W 1939 roku, według projektu Antoniego Forkiewicza, obiekt został podwyższony o dodatkową kondygnację. Dzwonnicę wieńczy hełm latarniowy z berłem i krzyżem, wzorowany na hełmach wież pobliskiej bazyliki. Całość utrzymana jest w stylu klasycznym z elementami bizantyjskimi, co podkreśla jej monumentalny charakter.

Dzwony Felczyńskich – serce dzwonnicy

Na dzwonnicy zawieszone są trzy wyjątkowe dzwony, wykonane w słynnej pracowni ludwisarzy Felczyńskich z Przemyśla:

• Dzwon Maria – waży 2155 kg i został ufundowany w 1938 roku. Ozdobiony jest płaskorzeźbą z wizerunkiem Matki Bożej Chełmskiej.

• Dzwon Stanisław – największy z dzwonów, o wadze 3000 kg, ufundowany w 1946 roku i poświęcony przez biskupa Stefana Wyszyńskiego. Upamiętnia bohaterów ziemi chełmskiej.

• Dzwon Julian – o wadze 1200 kg, również ufundowany w 1946 roku, poświęcony pamięci ks. Juliana Jakubiaka – pierwszego proboszcza parafii katolickiej w Chełmie.

Każdy z dzwonów ma nie tylko znaczenie liturgiczne, ale też historyczne i patriotyczne.

Mauzoleum Ofiar Terroru Hitlerowskiego i Stalinowskiego

Na parterze dzwonnicy w 1945 roku powstało Mauzoleum Ofiar Terroru Hitlerowskiego i Stalinowskiego. Znajduje się tu konfesja wsparta na czterech kolumnach toskańskich, urna z prochami ofiar oraz marmurowe tablice z nazwiskami pomordowanych. Przed wejściem stoi znicz na podstawie krzyża maltańskiego z napisem „Za Ojczyznę i Naród”.

To miejsce stanowi ważny punkt pamięci narodowej, będąc hołdem dla wszystkich, którzy oddali życie za wiarę i wolność Polski.

Taras widokowy z panoramą Chełma

Na szczycie dzwonnicy znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać malowniczą panoramę Chełma i jego okolic. Taras jest udostępniony zwiedzającym od maja do września:

• poniedziałek – sobota: 9:30–16:00

• niedziela: 14:00–16:00

W samo południe warto jednak przygotować się na potężne brzmienie dzwonów – dzwonnica ożywa wtedy na modlitwę „Anioł Pański”. Poza sezonem letnim wejście możliwe jest po wcześniejszym ustaleniu terminu w kancelarii parafialnej.