Jaskinia Czarna
Jaskinia Czarna to jaskinia w Tatrach Zachodnich w masywie Organów w Dolinie Kościeliskiej. Jest jedną z największych i najobszerniejszych jaskiń w Tatrach. Zajmuje szóste miejsce pod względem długości i dziewiąte pod względem deniwelacji w Polsce. Ma cztery otwory wejściowe: dwa (w tym główny) u podnóży Czarnej Turni nad Polaną Pisaną na wysokości 1326 i 1294 metrów n.p.m., trzeci w zboczu Żlebu pod Wysranki, nad Halą pod Upłazem, na wysokości 1404 metrów n.p.m., i czwarty położony parę metrów powyżej głównego otworu na wysokości 1330 metrów n.p.m. Niektóre części jaskini są słabo zbadane i udokumentowane. W czerwcu 2016 roku długość odkrytych korytarzy wynosiła 7247 metrów, a deniwelacja 303,5 metra.
Główny ciąg jaskini znajduje się między otworem u podnóży Czarnej Turni a otworem w Żlebie pod Wysranki. Od głównego ciągu odchodzi wiele bardzo rozbudowanych bocznych odnóg.
W głównym ciągu najbardziej charakterystyczne miejsca (od strony otworu pod Czarną Turnią) to III Komin, Sala Ewy i Hanki, Sala Francuska (12 × 30 metrów, kilkanaście metrów wysokości), Czarne Kaskady, Studnia Herkulesa (25 metrów głębokości), Komin Węgierski (60 metrów wysokości), Studnia Smoluchowskiego (70 metrów głębokości), Jeziorko Szmaragdowe, Komin Żłobisty, Salka Krzyżowa, Biały Prożek, Sala św. Bernarda i Próg Latających Want.
Największe boczne odnogi to:
- Partie rejonu III Komina. Rzadko odwiedzane chociaż najwcześniej odkryte. Ich długość to około 450 metrów. Odchodzą od głównego ciągu w rejonie III Komina. Najbardziej charakterystycznym miejscem jest w nich Sala z Niedźwiedziem.
- Partie Tehuby. Ich długość to około 1840 metrów, a deniwelacja względem głównego otworu 163,5 metra. Odchodzą od głównego ciągu w Sali Ewy i Hanki. Charakterystyczne miejsca to Podwójna Studzienka, Studnia z Datą, Komin Wariatów, Rura ze Stalagmitem, Salka za Kredensem, Jeziorko Tehuby, Sala Taty Winiarskiego, Sala pod Głazem (poniżej jej znajduje się najniższy punkt Jaskini Czarnej −241,5 metra).
- Partie Królewskie. Odchodzą od głównego ciągu za Kominem Węgierskim. Korytarze w nich mają charakter kaskadowy, tworząc platformy, układające się piętrowo i oddzielone progami. Z platform odchodzą, przypominając gąbkę, liczne korytarze w różnych kierunkach, które zataczając pętle łączą się ze sobą w różnych miejscach.
- Partie Wawelskie. Stanowią górne piętro jaskini. Ich długość wynosi około 880 metrów, a deniwelacja 115 metrów. Od głównego ciągu odchodzą w pięciu miejscach w pobliżu Białego Prożka. Charakterystyczne miejsca to: Wiszące Jeziorko, Mleczna Studnia, (36 metrów głębokości), Komin Klasyczny.
Źródło: wikipedia.pl
Wstęp do Tatrzańskiego Parku Narodowego
1) Pieszo
Na wszystkich szlakach w obrębie Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) konieczne jest posiadanie ważnego biletu wstępu do TPN, również w miejscach, gdzie TPN nie prowadzi stacjonarnej sprzedaży biletów. Zmiana ta została wprowadzona odkąd udostępniono internetowy system sprzedaży biletów dostępny na stronie https://tpn.gov.pl/wstep-do-parku lub przez aplikację mobilną Skycash / Mpay albo w innym punkcie biletowym stacjonarnym - sprawdź gdzie stacjonarnie kupisz bilet do TPN.
Warto zakupić bilet przed ruszeniem w Tatry, gdyż posiadając bilet online można uniknąć kolejek przy kasach i wskazać kasjerowi już posiadany bilet. Wystarczy zapisać zakupiony bilet w formacie PDF w urządzeniu mobilnym lub wydrukować w celu okazania do kontroli.
Uwaga: W Dolinie Chochołowskiej i Dolinie Lejowej opłaty za wstęp pobiera ich właściciel, tj. Wspólnota Uprawnionych 8 Wsi z siedzibą w Witowie. Honorowane są jednak także bilety zakupione online na stronach internetowych TPN.
2) Rower
Turystykę rowerową w TPN można uprawiać tylko na udostępnionych do tego celu szlakach lub drogach. Większość udostępnionych tras to jednocześnie szlaki turystyczne lub drogi publiczne. Na szlakach obowiązuje zakaz poruszania się na hulajnogach, hulajnogach elektrycznych, monocyklach itp. W Dolinie Chochołowskiej za wjazd rowerem pobierana jest dodatkowa opłata.
3) Pies
W TPN obowiązuje zakaz wprowadzania psów, a jedynym wyjątkiem jest Dolina Chochołowska, której właścicielem jest Wspólnota Uprawnionych 8 Wsi z siedzibą w Witowie. Szlakiem prowadzącym dnem doliny do schroniska, gdzie w większości obowiązuje ochrona krajobrazowa, można wejść z psem. Z psem można również spacerować Drogą pod Reglami. Należy pamiętać, że musi on być prowadzony na smyczy!
Jaskinia Czarna ma dosyć bogatą szatę naciekową. Są to stalaktyty, stalagmity, polewy naciekowe i mleko wapienne. Najwięcej stalaktytów i stalagmitów znajduje się w Partiach Królewskich i Partiach Wawelskich (gdzie występuje stalagmit o wysokości 1,5 metra), a także w bocznych korytarzykach głównego ciągu. W Partiach Królewskich znaleziono unikatowe w Tatrach Zachodnich stanowisko występowania pereł jaskiniowych. Mleko wapienne występuje głównie w Partiach Wawelskich.
W jaskini znajdują się liczne kości zwierząt. Z najciekawszych to kompletny szkielet niedźwiedzia znaleziony w Sali z Niedźwiedziem. Szkielet został przekazany Zakładowi Paleozoologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Od 1994 roku prowadzony jest monitoring nietoperzy. Z badań wynika, że jaskinia jest największym zimowiskiem nietoperzy w Polsce i Karpatach.
Występuje w niej niewiele stałych zbiorników wody. Największe z nich to Szmaragdowe Jeziorko, mające ponad 15 metrów długości, szerokie od 1,5 do 2,5 metra i o głębokości przekraczającej 6 metrów oraz (być może okresowe) Wiszące Jeziorko, o powierzchni około 16 metrów kwadratowych. W jaskini występuje deszcz podziemny – intensywny w Kominie Smoluchowskiego, a także w Partiach Wawelskich. Wody z jaskini odpływają poprzez najniższe ciągi (Komin Herkulesa, Partie Tehuby i Studnię Smoluchowskiego) do okresowego wywierzyska w Organach lub Lodowego Źródła.
Źródło: wikipedia.pl
Jaskinie znajdujące się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) nie są udostępniane do zwiedzania dla przeciętnego turysty. Taternictwo jaskiniowe w Tatrzańskim Parku Narodowym mogą uprawiać tylko osoby posiadające Kartę Taternika Jaskiniowego lub licencję TPN oraz uczestnicy kursów jaskiniowych w wyznaczonych i udostępnionych do tego celu jaskiniach lub ciągach jaskiniowych. Z ok. 800 obiektów jaskiniowych znajdujących się na terenie TPN dla taterników udostępnionych jest kilkadziesiąt jaskiń. Łączna długość ich korytarzy osiągająca prawie 58 km stanowi blisko 50% długości korytarzy wszystkich jaskiń.
Większość tych jaskiń znajduje się w Dolinie Kościeliskiej i Dolinie Małej Łąki, kilka obiektów położonych jest w Dolinie Bystrej. Są to w przeważającej części jaskinie przekraczające 100 m długości, a sześć z nich należy do najdłuższych jaskiń TPN przekraczających 1000 m długości. Listę wraz z okresami udostępniania znajdziesz w tabeli poniżej.
Tabela: Lista jaskiń udostępnionych dla taternictwa jaskiniowego.
Uprawianie taternictwa na terenie TPN reguluje Zarządzenie Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego w sprawie uprawiania taternictwa jaskiniowego na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Taternicy jaskiniowi, jak wszyscy pozostali, są również zobowiązani do przestrzegania ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Więcej informacji można uzyskać na stronie TPN poświęconej taternictwu jaskiniowemu pod adresem: https://tpn.gov.pl/taternictwo-jaskiniowe
- Jaskinia (a właściwie jej główny otwór) została odkryta 17 lipca 1961 roku przez członków Sekcji Grotołazów Akademickiego Klubu Turystycznego z Wrocławia: Jana F. Rabka, Janusza Fereńskiego i Romana Bebaka.
- Zorganizowane w 1961 roku wyprawy badają główny ciąg jaskini do Komina Węgierskiego oraz Rejon III Komina i większość Partii Tehuby.
- W 1962 roku wyprawa pokonuje Komin Węgierski i dochodzi do Komina Smoluchowskiego i Sali św. Bernarda. Odkryte zostają Partie Królewskie.
- W 1975 roku Jerzy Rożen i Ryszard Kujat (Kraków), Igor Pietrzak (Gliwice) i Ireneusz Woszczyna (Częstochowa) przechodzą końcowy odcinek korytarzyka nad Progiem Latających Want i wychodzą na powierzchnię otworem w Żlebie pod Wysranki.
- W 1979 roku odkryto kolejne korytarze w Partiach Wawelskich.
- W 2002 roku odkryto czwarty otwór w pobliżu Sali z Niedźwiedziem.
- W 2015 roku odkryto kolejne korytarze o długości 275 metrów.
Źródło: wikipedia.pl
Źródło: wikipedia.pl
