Kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Białej
869/64 z dnia 13.05.1964







Kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Białej to gotycka świątynia, której historia sięga 1225 roku. Zbudowany w centrum Starego Miasta, początkowo pełnił funkcję lokalnego kościoła parafialnego przy wiosce Bela. Obecny kształt budowli pochodzi z 1690 roku, kiedy po pożarze kościół został przebudowany i rozbudowany. Świątynia znajduje się na cmentarzu parafialnym, obejmującym mieszkańców Starego Miasta, Szynowic i Wasiłowic.
Kościół utrzymany jest w stylu gotyckim, a jego wyposażenie reprezentuje barok. Centralnym punktem jest ołtarz główny z obrazem świętych Piotra i Pawła adorujących Trójcę Świętą. Obraz pochodzi z 1700 roku i przedstawia sceny życia Apostołów, m.in. ukrzyżowanie św. Piotra i ścięcie św. Pawła. W świątyni znajdują się także stacje Drogi Krzyżowej, obrazy św. Jakuba i św. Walentego, świadczące o wielokulturowej i tolerancyjnej tradycji miasta.
Wieża kościoła składa się z trzech kondygnacji – dwie dolne na planie prostokąta i najwyższa na planie nieregularnego ośmiokąta. Hełm wieży został wyremontowany w 2001 roku, a w latach 2020–2021 przeprowadzono generalny remont dachu i elewacji, przywracając świątynię do pierwotnego stanu.
Cmentarz przykościelny skrywa historyczne groby, w tym miejsca mieszkańców Starego Miasta zabitych podczas walk w 1945 roku, oznaczone metalowymi krzyżykami z numerami. Kościół jest filią parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i stanowi ważny element dziedzictwa historycznego oraz architektonicznego Białej.
Zwiedzając kościół śś. Piotra i Pawła w Białej, turyści mogą nie tylko podziwiać gotycką architekturę i barokowe wnętrza, ale także poznać wielowiekową historię Starego Miasta i jego mieszkańców.