P.O. "Nowy Bytom" - 04. Schron bojowy nr 25

Schron bojowy nr 25, zlokalizowany na wzgórzu w Rudzie Śląskiej, jest jednym z ciekawszych, zachowanych obiektów Obszaru Warownego „Śląsk”. Powstał w 1937 roku w ramach punktu oporu „Nowa Wieś” jako ciężki schron bojowy typu D, przeznaczony do ognia czołowego.

Zbudowany w formie zagłębionej, ponad poziom gruntu wystają jedynie dwie kopuły bojowe pancerne – W.I. 1938 4/4 oraz W.I. 1938 16/14. Obiekt był w pełni przygotowany do walki – zapewniał doskonałe możliwości prowadzenia ognia oraz skuteczną osłonę załogi.

Uzbrojenie i funkcje bojowe

Podstawowe uzbrojenie stanowiły dwa ciężkie karabiny maszynowe wz. 30, umieszczone w kopułach pancernych. Dodatkowo schron wyposażono w 1–2 ręczne karabiny maszynowe, które mogły służyć do obrony bliskiej oraz ochrony wyjścia ewakuacyjnego, które osłonięto dodatkową strzelnicą.

Łącznie kopuły posiadały aż 6 strzelnic c.k.m. oraz 6 strzelnic obrony bliskiej, co zapewniało doskonałe pole ostrzału i elastyczność w walce. Obiekt mógł bronić zarówno skrzyżowania dróg z Zabrza, jak i zabezpieczać zaplecze pozycji bojowych.

Architektura i wyposażenie

Wnętrze schronu ma nietypowy układ w kształcie litery „U”, a pomieszczenia ulokowano wzdłuż głównego korytarza. Ciekawostką jest zastosowanie ściany o grubości 25 cm między dwoma izbami – odstępstwo od standardu wynikające z ograniczeń przestrzennych.

Schron nigdy nie został w pełni ukończony – nie zamontowano silnika ani głównego wentylatora mechanicznego. Pozostały jednak ręczne wentylatory odsysające gazy prochowe, które umożliwiały działanie uzbrojenia bez zagrożenia dla załogi.

Stan zachowania i wartość historyczna

Obiekt zachował się w bardzo dobrym stanie. Nadal widoczne są pancerne kopuły z oryginalnymi kolumnami lawet ckm, co czyni go unikatowym w skali regionu. Dzięki działalności pasjonatów, teren wokół schronu był do niedawna porządkowany, a sam obiekt został objęty ochroną – znajduje się w gminnej ewidencji zabytków miasta Ruda Śląska.

Znaczenie militarne i dziedzictwo

Schron nr 25 to jeden z najlepiej zachowanych przykładów ciężkich schronów bojowych Obszaru Warownego „Śląsk”. Jego położenie na wzgórzu i wysoka odporność czynią z niego ważny punkt strategiczny. To również cenna pamiątka po międzywojennych przygotowaniach Polski do obrony Górnego Śląska.

Schemat schronu

Rys. Schemat schronu bojowego nr 25 punktu oporu "Nowy Bytom".

Źródło: wirtualnaruda.pl / fortyfikacja.pl