Krajobraz pogórniczy Srebrnej Góry

Srebrna Góra jest podzielonym administracyjnie między gminy Bytom i Tarnowskie Góry naturalnym wypiętrzeniem terenu do wysokości 347 m.n.p.m.

Jego aktualna rzeźba powierzchni świadczy o prowadzonym tam górnictwie ołowiu i srebra w XV i XVI wieku, a być może nawet już pod koniec XII i w XIII wieku. Wydobycie srebronośnej rudy ołowiu miało w tych czasach znaczny wpływ gospodarkę Bytomia i powstanie oraz rozwój Tarnowskich Gór. Srebro trafiało przede wszystkim do mennic, zaś ołów eksportowano do innych ośrodków górniczo-metalurgicznych Europy, gdzie wykorzystywano go do ekstrakcji srebra, miedzi i złota z pozyskiwanych tam rud oraz produkcji blach, rur i najróżniejszych przedmiotów, w tym domowego użytku. Wykorzystywano go także w drukarstwie i witrażownictwie. Nabywców znajdowała też glejta, produkt hutniczego procesu, w którym z ołowiu wydzielono srebro.

Przemysł wydobywczy, zwłaszcza eksploatujący rudy cynku, powrócił na Srebrną Górę w XIX wieku. Świadczą o tym choćby jego ślady na polu górniczym kopalni Verona w zachodniej części Srebrnej Góry, której obszar ilustruje kilka faz działalności górniczej. Niektóre z najwcześniejszych wyrobisk odkrywkowych są zupełnie suche. Inne, późniejsze, zalane są wodą, np. wyrobiska rudy cynku tamtejszej kopalni Segiet.

Urobek, rudą połączona ze skałą, wydobyty na powierzchnię z płytkich wyrobisk odkrywkowych lub szybami, poddawano wpierw kruszeniu, separacji ręcznej a następnie w płuczkach zasilanych wodą z pobliskich strumieni lub usuwaną z podziemnych wyrobisk także szybami. Korzystano przy tym z kołowrotów znanych z zastosowania przy studniach i różnych pojemników na linie. Używano też pomp lub kilku ustawionych w pionowy zespół, w którym woda była podnoszona na kolejny, coraz wyższy poziom. 
Odpady skalne utworzyły z czasem liczne pagórki współtworzące górniczy krajobraz. Najlepiej zachowane i najbardziej charakterystyczne pagórkowate tereny pogórnicze przetrwały, praktycznie nienaruszone, właśnie na Srebrnej Górze.

Znaczny wzrost produkcji cynku nastąpił po rozbudowie Królewskiej Kopalni Fryderyk w 1837 roku. Wpływ na to miały bogate w złoża kopalnie Verona, Przyjaźń (Freudschaft), Przynosi Radość (Beschert Freude) i Segiet, które również utworzyły część krajobrazu Srebrnej Góry. Na jej części powstał w 1953 roku obszar chroniony pod nazwą Rezerwat Segiet. Obejmuje fragment naturalnego lasu bukowego z domieszką świerka i jodły.

Źródło: unesco.tarnowskiegory.pl