Twierdza Jajce
Jajce to miasto w Bośni i Hercegowinie, w kantonie Centralna Bośnia, położone nad rzeką Vrbas, przy ujściu rzeki Pliva. Miasto jest położone na trasie z Bugojna do Banja Luki (E761, E661). Twierdza Jajce znajduje się w samym centrum miasta na wzgórzu w bezpośrendim pobliżu ujścia rzeki Vrbas do rzeki Pliva.
Pierwsza wzmianka o Jajce sięga roku 1396, kiedy w pisemnym dokumencie, Hrvoje Vukčić Hrvatinić (1350-1416), założyciel miasta, został określony jako ''conte di Jajce". Nazwa miasta Jajce pochodzi prawdopodobnie z określenia "jaj jak skała", na których wybudowali fortecę.
W XV wieku Jajce było siedzibą ostatnich królów bośniackich. To było miejsce, gdzie Stjepan Tomasevic, ostatni król Bośni został koronowany. W europejskiej kampanii w 1463 r. Turcy podbili Jajce i Stjepan Tomasevic został ścięty, a jego relikwie są obecnie przechowywane w klasztorze Franciszkanów w Jajce. W tym samym roku król węgierski, Meciej Korwin, wyzwolił Jajce, które pozostało wolnym terytorium i centrum regionu Jajce rozciągającego się od Prusac do Banja Luka do 1527 roku.
Po sześćdziesięciu czterech latach walk, Turcy ostatecznie przejęli Jajce i stało się ono częścią Imperium Tureckiego. Wówczas miasto stopniowo traci dawną świetność i znaczenie. W 1878 roku panowanie tureckie zostało zastąpione przez austro-węgierskie. Jajce było połączone z resztą monarchii austro-węgierskiej drogowo przez Jajce ? Banja Luka i kolejowo Jajce-Lašva i Jajce-Mliništa.
W okresie Królestwa Jugosławii (1918-1941), Jajce było centrum administracyjnym regionu.
Około 10-20 kilometrów od Jajce leży Zamek Komotin i obszar miasta, który jest starszy, ale mniejszy niż Jajce. Uważa się, że miasto Komotin zostało przeniesione na miejsce ówczesnego miasta Jajce po "czarnej śmierci", czyli epidemii dżumy.
W tym czasie królowa Bośni Katarina Kosača-Kotromanić przywróciła Kościół św Łukasza w Jajce, dziś najstarszy kościół w mieście. Ostatecznie w 1527 roku Jajce stało się ostatnim miastem bośniackim po upadku panowania Imperium Osmańskiego. Istnieje kilka kościołów i meczetów zbudowanych w różnych okresach pod różnym panowaniem, co czyni Jajce dość zróżnicowanym miastem w tym aspekcie.
Jajce zyskało znaczenie podczas II wojny światowej, ponieważ było gospodarzem drugiego zjazdu Antyfaszystowskiej Rady Wyzwolenia Narodowego Jugosławii w dniu 29 listopada 1943 r. Na spotkaniu tym ustalono podstawy stworzenia Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii po II wojnie światowej.
Na początku wojny w Bośni, Jajce było zamieszkiwane przez ludzi ze wszystkich grup etnicznych i znajdowało się na pograniczu między obszarami większość Serbów na północy, bośniackich obszarów muzułmańskich na południowym-wschodzie oraz obszarów z większością chorwacką na południowym- zachodzie.
Pod koniec kwietnia i na początku maja 1992 roku, prawie wszyscy Serbowie opuścili miasto i udali się na terytorium znajdujące się pod kontrolą Republiki Serbskiej. Serbska Cerkiew Prawosławna (Crkva Uspenja Presvete Bogorodice) została wysadzona w powietrze w nocy z 10 na 11 października 1992 roku. W lecie 1992 r. armia Republiki Serbskiej rozpoczęła ciężkie bombardowania miasta. Siły serbskie weszły do Jajce 29 października 1992 r., najwyraźniej z powodu braku współpracy między rządem i siłami bośniackich Chorwatów. Populacja Bośniaków i Chorwatów uciekła przez Divičani do Travnik. Kontrofensywa chorwacka z sierpnia-września 1995 r. spowodowała, że miasto zostało zajęte przez chorwackie siły, a większość ludności serbskiej uciekła. Jajce stało się częścią Federacji Bośni i Hercegowiny, zgodnie z postanowieniami z Dayton.
Gmina Jajce znajduje się w centralnej części Bośni i Hercegowiny, w zachodniej części kantonu Centralna Bośnia.
Miasto Jajce znajduje się na zbiegu rzeki Pliva do rzeki Vrbas. Twierdza została zbudowana na 470 m n.p.m., niedaleko jeziora i pięknego wodospadu.