Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie
Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie to jedna z najważniejszych instytucji kulturalnych regionu, łącząca historię, sztukę, etnografię i przyrodę w jedną, fascynującą opowieść o ziemi chełmskiej. Placówka znajduje się w samym centrum Chełma i obejmuje cztery zabytkowe budynki: dawne Kolegium Pijarskie, kamienice przy ul. Lubelskiej, dawną drukarnię „Zwierciadło” oraz cerkiew św. Mikołaja.
To miejsce, w którym tradycja spotyka się z nowoczesnością – muzeum nie tylko chroni przeszłość, ale także aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym miasta, organizując liczne wystawy, warsztaty i spotkania artystyczne.
Zbiory i wystawy stałe
Muzeum Ziemi Chełmskiej oferuje szeroką gamę wystaw, które ukazują bogactwo przyrodnicze, historyczne i artystyczne regionu.
„Skarby przyrody”
Wystawa prezentująca okazy fauny i flory z okolic Chełma oraz unikatowe eksponaty paleontologiczne i geologiczne. Zobaczyć można m.in. szkielety niedźwiedzia jaskiniowego, nosorożca włochatego czy mamutów, a także minerały i skamieniałe drzewa.
„Powrót od przeszłości”
Ekspozycja etnograficzno-archeologiczna przedstawiająca życie codzienne dawnych mieszkańców regionu. Wśród zbiorów znajdują się stroje ludowe, narzędzia rzemieślnicze, meble, ceramika i sztuka ludowa.
„Chełmska bezpieka i jej ofiary”
Poruszająca wystawa poświęcona działalności Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Chełmie w latach 1945–1956. Ukazuje historię represji wobec żołnierzy podziemia niepodległościowego, m.in. Armii Krajowej i WiN.
„Tradycje kolejowe Chełma – Dworzec Główny PKP”
Wystawa ukazująca rozwój kolejnictwa w Chełmie, historię szkolnictwa kolejowego oraz architekturę dawnego dworca.
Galeria 72 – sztuka współczesna w Chełmie
Jednym z najważniejszych działów muzeum jest Galeria 72, istniejąca od 1972 roku. Galeria prezentuje prace artystów współczesnych z Polski i zagranicy, a także organizuje konkursy, plenery i wystawy tematyczne. To przestrzeń, w której nowoczesna sztuka dialoguje z historią miasta.
Znaczenie i działalność muzeum
Muzeum Ziemi Chełmskiej to nie tylko skarbnica wiedzy o przeszłości, ale również aktywny ośrodek kultury. Regularnie organizuje warsztaty edukacyjne, spotkania z artystami, lekcje muzealne i wydarzenia tematyczne. Placówka współpracuje z wieloma instytucjami naukowymi i kulturalnymi w kraju i za granicą.
Dzięki bogatym zbiorom, różnorodnym wystawom i zaangażowaniu pracowników muzeum, miejsce to stało się jednym z najważniejszych punktów na kulturalnej mapie Chełma.
Historia muzealnictwa w Chełmie sięga 1882 roku, kiedy władze carskie powołały pierwsze Cerkiewno-Archeologiczne Muzeum. Zgromadzono w nim cenne ikony, obrazy, księgi i przedmioty liturgiczne z unickich cerkwi. Niestety, działalność placówki zakończyła się wraz z rosyjską ewakuacją w 1915 roku.
Po I wojnie światowej, dzięki zaangażowaniu Wiktora Ambroziewicza, dyrektora Gimnazjum im. S. Czarneckiego, powstało Muzeum Ziemi Chełmskiej, które stało się kontynuatorem dawnej tradycji gromadzenia i ochrony dziedzictwa regionu.
W okresie powojennym muzeum zostało reaktywowane z inicjatywy regionalisty Kazimierza Janczykowskiego. W 1953 roku placówka zyskała siedzibę w dawnym Kolegium Pijarskim przy ul. Lubelskiej 55, a w kolejnych dekadach rozrosła się o następne budynki, w tym dawną cerkiew św. Mikołaja.
W 1972 roku powstała przy muzeum Galeria 72, specjalizująca się w sztuce współczesnej. W 1976 roku, po utworzeniu województwa chełmskiego, instytucja przyjęła nazwę Muzeum Okręgowego w Chełmie, a od 1999 roku funkcjonuje ponownie jako Muzeum Ziemi Chełmskiej.
W 2009 roku nadano jej imię Wiktora Ambroziewicza, upamiętniając tym samym postać, która odegrała kluczową rolę w rozwoju muzealnictwa w Chełmie. Rok później muzeum zostało uhonorowane Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Godziny zwiedzania Muzeum:
- poniedziałek: nieczynne
- wtorek-piątek: 10:00 - 16:00
- sobota-niedziela: 12:00 - 16:00
Czwartki - wstęp wolny
