Drewniany kościół pw. św. Maksymiliana Kolbe w Kotani
A-66 z 31.01.1985
Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Kotani – dawna łemkowska cerkiew greckokatolicka w Kotani z 1782 r.
Obecnie rzymskokatolicki kościół filialny parafii św. Maksymiliana Kolbe w Krempnej.
Obiekt wpisany na listę zabytków w 1985 i włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Architektura i wyposażenie
Jest to budowla drewniana, konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna (babiniec, nawa, prezbiterium). Nad babińcem wysoka wieża konstrukcji ramowej o pochyłych ścianach, z izbicą na górze zwieńczoną pozorną latarnią. Wieża z zachatą. Nad nawą i prezbiterium łamany dach konstrukcji namiotowej z niewielkimi baniami i kutymi krzyżami.
Wewnątrz nad nawą i prezbiterium kopuły zrębowe, strop płaski w babińcu. Babiniec obiega chór muzyczny. Na zrębie kopuły nawy nad przejściem do prezbiterium 16 ikon dawnego ikonostasu z przełomu XVII i XVIII w. Z wyposażenia znajduje się: nastawa ołtarzowa z kopią ikony Kosmy i Damiana z XVII-w., lichtarze ołtarzowe, feretron, dwie chorągwie i pojedyncze ikony.
Źródło: wikipedia.pl
W 1763 Franciszek Ferdynand Lubomirski wydał dokument donacyjny, w którym przekazał teren pod budowę cerkwi. Cerkiew wzniesiona została w 1782 r. jako filialna cerkiew greckokatolicka parafii w Krempnej. Pierwszy remont świątyni przeprowadzono w 1841, następny pod koniec XIX wieku, a generalny w latach 30. XX w. Po wyludnieniu wsi po II wojnie światowej nieużytkowana i opuszczona cerkiew niszczała. Dopiero w latach 1962–63 doczekała się kapitalnego remontu. Cerkiew rozebrano, zakonserwowano i złożono z powrotem dokonując niezbędnych napraw i uzupełnień. Dach przykryto gontem. Ikonostas zabrano do Muzeum Ikon w Łańcucie. Remont w latach 2001–2004 polegał na naprawie wieży oraz poszycia nawy i sanktuarium. W 2010 ikonostas powrócił do świątyni, a w 2012 część wyposażenia.
Źródło: wikipedia.pl
Wokół cerkwi:
W 1963 wokół cerkwi utworzono lapidarium z 22 zabytkowych kamiennych nagrobków i figur przydrożnych z Nieznajowej, Żydowskiego i Ciechani. Cerkiew otacza ogrodzenie z gontowym daszkiem i bramą z XIX w. Na terenie przycerkiewnym znajdują się kamienne nagrobki, których konserwację przeprowadzono w 2005.
Źródło: wikipedia.pl