Muzeum "Rydlówka" w Krakowie

Rydlówka to zabytkowy dworek w stylu klasycystycznym znajdujący się w Bronowicach Małych – kiedyś podkrakowskiej wsi, dzisiaj dzielnicy Krakowa – przy ul. Tetmajera 28. Znany przede wszystkim jako miejsce słynnego wesela Lucjana Rydla, krakowskiego poety, i Jadwigi Mikołajczykówny, dziewczyny z Bronowic – Państwa Młodych z kanonicznego dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele.

Dworek w swoim pierwotnym kształcie powstał w roku 1894, wybudował go malarz Włodzimierz Tetmajer na ziemi zakupionej od swojego teścia Jacentego Mikołajczyka. Gościnny dom Tetmajera był chętnie odwiedzany przez młodopolskich malarzy i literatów, którzy – zafascynowani ludowością i wiejskim folklorem – przyjeżdżali do Bronowic w poszukiwaniu artystycznych inspiracji.

Jednym z rozlicznych gości dworku był, zaprzyjaźniony z Tetmajerem, Lucjan Rydel, który w 1908 roku odkupił dom od właściciela. Rydel powierzył przebudowę dworku krakowskiemu architektowi Józefowi Pokutyńskiemu, który nadał mu obecny kształt. Dworek, nazywany zwyczajowo Rydlówką, pozostaje do dziś własnością rodziny Rydlów.
Od 1969 roku w Rydlówce mieści się Muzeum Młodej Polski. W roku 2018, po krótkiej przerwie w swojej działalności i po przeprowadzeniu niezbędnego remontu, zostało ponownie otwarte pod auspicjami Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

• 1894 – malarz Włodzimierz Tetmajer kupuje od swojego teścia, Jacentego Mikołajczyka, kawałek bronowickiego gruntu i buduje na nim na pół chałupę, na pół dworek szlachecki.
  Dom staje się miejscem spotkań przyjaciół i znajomych artysty, malarzy, poetów, pisarzy, polityków… Wśród nich jest Lucjan Rydel.
• Lato 1899 – Lucjan Rydel, goszcząc w domu Tetmajera, poznaje i zakochuje się w Jadwidze Mikołajczykównie – siostrze Anny Tetmajerowej, żony gospodarza.
• 20–24 listopada 1900 – w gościnnych progach domu Tetmajerów ma miejsce wesele Jadwigi i Lucjana.
• 1903 – Włodzimierz Tetmajer przenosi się do pofranciszkańskiego dworku. Jego dotychczasowy dom pustoszeje.
• 1908 – Tetmajer przekonuje Lucjana Rydla do odkupienia od niego domu.
• 1912 – kończy się przebudowa dworku według projektu krakowskiego architekta Józefa Pokutyńskiego. Lucjan Rydel wprowadza się do dworku wraz z rodziną i urządza w dobudowanej części swoją pracownię – bibliotekę. Odtąd dom nazywany będzie Rydlówką.
• IX 1914 – VI 1915 – Rydlowie, wskutek niepokojących wieści z frontu wojennego, wyjeżdżają do Czech. Domu doglądają matka Lucjana, Helena Rydlowa, jej pielęgniarka i opiekun – wuj Jan Rydel oraz szereg przyjaciół, m.in. Józefa Singer (Rachela z Wesela Wyspiańskiego). Wiosną dom pełni funkcję mieszkań i kancelarii dla żołnierzy austriackich.
• 8 kwietnia 1918 – po zaledwie trzech latach mieszkania w wymarzonej Rydlówce Lucjan Rydel umiera. W testamencie pisze: „Szkoda, że nie dożyję wolnej, zjednoczonej, niepodległej Polski. Jeśli możliwe będzie, pragnę i zaklinam na wszystko, aby nasz kawałek ziemi w Bronowicach utrzymał się przy rodzinie mojej. Nie sprzedawać, chyba w ostateczności…”.
• 1936 – w zaciszu domu umiera Jadwiga Rydlowa.
• 1939–1945 – córka Lucjana i Jadwigi – Helena gości w Rydlówce wysiedlone rodziny, również te pochodzenia żydowskiego.
• 1957 – w pięćdziesiątą rocznicę śmierci Wyspiańskiego w dworku odbywają się pierwsze prezentacje pamiątek po Lucjanie Rydlu i osobach z nim związanych.
• 1969 – setna rocznica urodzin Wyspiańskiego – powstaje Regionalne Muzeum Młodej Polski PTTK „Rydlówka”. Od tego czasu co roku w okolicach 20 listopada, na pamiątkę wesela Rydlów, odbywa się Osadzanie Chochoła – uroczyste okrywanie krzaku róży słomianym wiechciem.
• 2018 – ma miejsce generalny remont dworku. Rydlówka staje się nowym oddziałem Muzeum Krakowa.

Źródło: muzeumkrakowa.pl