Graniczna rzeka Izera

Rzeka Izera (cz. Jizera, niem. Iser) to graniczna rzeka w pomiędzy Polską i CZechami, prawy dopływ Łaby, której długość sięga 164 km. Źródła Izery znajdują się w Górach Izerskich tworzone z wielu drobnych strumyków wypływających z południowego zbocza Smreku (cz. Smrk, niem. Tafelfichte) na wysokości 980 m n.p.m.; Izera w górnym biegu na Hali Izerskiej płynie na południowy wschód meandrującym korytem przez długi ciąg torfowisk wysokich objętych ścisłym rezerwatem przyrody Torfowiska Doliny Izery w granicach Polski oraz Rašeliniště Izery w granicach Czech. W górnym biegu na odcinku od źródła do osady Mytiný stanowi granicę polsko-czeską o długości 15 km.

Przez Góry Izerskie przebiega dział wodny oddzielający zlewisko morza Bałtyckiego i Północnego. Główną rzeką odwadniającą pasmo jest graniczna Izera (cz. Jizera) wraz z licznymi dopływami (m.in. Kamenice) będąc prawym dopływem Łaby odprowadza wody do Morza Północnego.

Przepływa obok Jizerki i Orla gdzie znajduje się most, będący do niedawna turystycznym przejściem granicznym Orle – Jizerka. W okolicach Tanvaldu skręca na południe, później na zachód. Przepływa przez Železný Brod. Przed Skalicami skręca na południe. Mija Turnov i Mnichovo Hradiště, później Bakov nad Jizerou i Mladą Boleslav, po czym wpada do Łaby.

Niewielkie dorzecze Izery po polskiej stronie, jako jeden z niewielu obszarów kraju, obok dorzecza Dzikiej Orlicy i okolicy Okrzeszyna, należy do zlewiska Morza Północnego.

Nazwa rzeki ma rodowód celtycki – isirás znaczyło tyle, co „szybki”, „silny”, „bystry” (identyczny źródłosłów mają rzeki Isère we Francji i Izara w Niemczech).

Izera w znacznym stopniu zaopatruje w wodę Pragę.

Około 1926 Czesi zaplanowali i uzgodnili ze stroną niemiecką (w tym zarządem dóbr Schaffgotschów) budowę na Izerze zapory i zbiornika wodnego, który miał rozciągać się na przestrzeni 9 km od Orla aż za osadę Wielka Izera o pojemności 56 mln m³. Zapora o wysokości 50 m miała znajdować się około 500 m na południe od Orla.

Źródło: wikipedia.pl