Tężnie solankowe w województwie śląskim

Tężnie, zwane też gradierniami to budowle z drewna i gałęzi tarniny służące do zwiększania stężenia soli w solance. Tężnie służyły w przeszłości do uzyskiwania soli kuchennej, obecnie są wykorzystywane jako potężne inhalatoria w kurortach i nie tylko.

Tężnie wznoszono zazwyczaj w postaci długich, kilkunastometrowej wysokości budowli o długości nawet do kilkuset metrów. Wnętrze drewnianej konstrukcji wypełnione jest wiązkami gałązek tarniny, na które z góry spływa solanka, rozbijając się o poszczególne gałązki. Pod tężnią zwykle znajduje się basen do odbioru solanki. Celem całego procesu jest uzyskanie co najmniej 16% (maksymalnie ok. 27%) roztworu NaCl w wodzie. Proces tężenia mocno uzależniony jest od pogody. Podczas słonecznego i wietrznego dnia parowanie jest najintensywniejsze, co daje najlepsze efekty, w dni deszczowe i mgliste tężenie nie następuje prawie w ogóle.

Pierwotnie, w XVII–XVIII w. na drewniane konstrukcje pokryte gałązkami tarniny wylewano szuflami solankę, która rozpryskiwała się na gałązkach i spływała do zbiornika pod tężnią. Proces ten wielokrotnie powtarzano, co pozwalało uzyskać większą gęstość solanki. Dzięki temu zabiegowi podczas warzenia zużywano mniej energii cieplnej potrzebnej do odparowania wody z solanki i krystalizacji soli. Zastosowanie pomp pozwoliło na budowanie o wiele wyższych tężni o wielusetmetrowej długości. Nie zmieniło to zasady działania tężni, solanka grawitacyjnie spływała po gałęziach tarniny.
Mikroklimat powstały wokół tężni wykorzystywany jest w profilaktyce i leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok, rozedmy płuc, nadciśnienia tętniczego, alergii, nerwicy wegetatywnej i w przypadku ogólnego wyczerpania.

Największe w Europie i najstarsze (XIX wiek) polskie tężnie znajdują się w Ciechocinku (woj. kujawsko-pomorskie). Oprócz tężni w Ciechocinku w Polsce znajdują się XX-wieczne tężnie w Konstancinie pod Warszawą i Inowrocławiu oraz wiele tężni i minitężni zbudowanych w XXI wieku. W samym województwie śląskim w ostatnich latach dosłownie rosną one jak grzyby po deszczu i spotkać je możemy w takich miejscowościach jak:

Tężnia solankowa w Bełku
Tężnia solankowa w Bełku, przy ul. Kościelnej 4....
Tężnia solankowa w Będzinie
Tężnia w Będzinie w pobliżu skrzyżowania ul. Czeladzkiej i Małobądzkiej, w rejonie Galerii Sztuki Ulicznej. Tężnia ma formę altany – ośmiokąta o szerokości około 9 metrów i wysokości do 8 metrów. Jest to specjalna konstrukcja wytwarzająca specyficzny mikroklimat, wskazany dla osób z chorobami dróg oddechowych i z obniżoną odpornością. Ma wspaniały...
Tężnia solankowa w Blachowni
W parku miejskim w Blachowni została zbudowana tężnia solankowa. Inwestycja została zrealizowana w ramach Blachowniańskiego Budżetu Obywatelskiego 2020. Tężnia solankowa jest obiektem leczniczym tzw. inhalatorium zewnętrznym. Zbudowana jest z drewna i gałęzi tarniny, po których spływa wytworzona solanka. Wytworzone warunki wokół tężni powodują uwolnienie aerozolu, który wdychany ma niezwykłe wartości lecznicze....
Tężnia solankowa w Brennej Leśnicy
Kompleks Brenna Leśnica tworzą: siłownia zewnętrzna, teżnia solankowa oraz plac zabaw. Wszystkie te atrakcje zachęcają do odwiedzenia urokliwej doliny Leśnicy. Miejsce to daje możliwość odpoczynku i wytchnienia od pędu codzienności, ale także pozwala wyszaleć się dzieciom i aktywnie spędzić czas dorosłym. Tężnia zasilana jest słynną solanką z Zabłocia na Śląsku Cieszyńskim,...
Tężnia solankowa w Chorzowie
Tężnia solankowa na Placu Hutników w Chorzowie. Oprócz budowy tężni zrewitalizowano też cały skwer znajdujący się wokół tęzni. Zakres inwestycji obejmował budowę głównej konstrukcji tężni z drewna modrzewiowego i świerku, ale też zagospodarowanie terenu w pobliżu. Stworzono promenadę i drogę rowerową, a także zamontowano widowiskowe oświetlenie i kurtynę wodną. Są...
Tężnia solankowa w Czeladzi
Korzystanie z tężni solankowych wskazane jest m.in. dla osób cierpiących na niedoczynność tarczycy, nieżyt górnych dróg oddechowych, zapalenie oskrzeli oraz zatok, a także alergie, szczególnie skórne. Nie jest z kolei wskazane tym, którzy mają wysokie stany gorączkowe, zmagają się z nowotworami czy też cierpią na nadczynność tarczycy. Korzystna atmosfera, aerozol,...
Tężnia solankowa w Czeladzi (Park Grabek)
Tężnia solankowa w Parku Grabek w Czeladzi....
Tężnia solankowa w Dębowcu
W centrum wsi znajduje się tężnia. Jest to drewniana budowla o okrągłym kształcie i wysokości 3,5 metra. Do niej ze specjalnego zbiornika tłoczna jest solanka, która spływa po gałązkach tarniny. Osoby chcące wdychać leczniczą mgiełkę mogą przebywać zarówno w środku budowli, jak i spacerować lub siedzieć na ławeczkach wokół niej....
Tężnia solankowa w Drogomyślu
Tężnia solankowa w Drogomyślu została umieszczona w centralnym punkcie Przyjaznego Skweru, powstałego w ramach środków z transgranicznego projektu "Aktywni na granicy”. To pierwsza mini tężnia solankowa w Gminie Strumień, dzięki czemu skwer stanie się również miejscem przyjaznym dla zdrowia. Można już w Drogomyślu pooddychać Solanką z Zabłocia o największej na świecie...
Tężnia solankowa w Gliwicach
Tężnia solankowa w lesie komunalnym przy ul. Chorzowskiej w Gliwicach. Do relaksu w jej pobliżu zachęcają wygodne ławki oraz drewniane leżaki. Obiekt jest w pełni dostępny dla osób niepełnosprawnych. Gliwicka tężnia, jak podkreśla wykonawca, jest jednym z najlepiej usytuowanych tego typu obiektów w kraju - jest oddalona od ruchliwych ulic i...
Tężnia solankowa w Jankowicach
Drewniana konstrukcja tężni wyposażona została w pompę, która równomiernie rozprowadza solankę, czyli wodę mineralną zawierającą dużą liczbę jonów sodowych, soli magnezowych oraz związków jodu i bromu. Powoduje to powstanie specyficznego mikroklimatu, który pomaga w leczeniu chorób układu oddechowego i przyczynia się do wzmocnienia odporności organizmu. Korzystanie z tężni w szczególności zalecane jest osobom mającym problemy z nawracającymi infekcjami układu oddechowego,...
Tężnia solankowa w Jasienicy
Tężnia solankowa w Jasienicy, zbudowana w kompleksie sportowo-rekreacyjnym Drzewiarza. Tężnia ma kształt regularnego sześcioboku, pośrodku stanęła kolumna z tarniny. To po niej będzie przepływać solanka, wytwarzając wokół obiektu korzystny mikroklimat, odpowiedni dla inhalacji. Wykorzystana zostanie solanka z Zabłocia z pobliskiej gminy Strumień. To jedna z najlepszych tego typu solanek na świecie,...
Tężnia solankowa w Jastrzębiu-Zdroju
Tężnię o wysokości 7 m zasila solanka sprowadzana z odwiertu Korona w Zabłociu. Obiekt stanowi część odbudowanego zielonego serca Jastrzębia-Zdroju. Tereny wokół tężni zorganizowano tak, aby zaspokajały potrzeby mieszkańców w każdym wieku. Dzięki temu powstały tutaj również m.in. doskonałe miejsca spacerowe, plac wodny dla dzieci oraz amfiteatr. Źródło: polska-org.pl...
Inhalatorium solankowe w Parku Zdrojowym w Jastrzębiu-Zdroju
Inhalatorium solankowe znajduje się w zabytkowym Parku Zdrojowym, tuż obok rzeźby Tańczącej Pary. Budynek jest rekonstrukcja nieistniejącego inhalatorium, które stało w tym miejscu przed wojną i służyło kuracjuszom odwiedzającym uzdrowisko. Zastosowana w inhalatorium oryginalna solanka z Zabłocia wydobywana jest od 1892 roku z odwiertu „Korona” w miejscowości uzdrowiskowej Zabłocie – Solanka...
Tężnia solankowa w Jaworzu
Na skraju Parku Zdrojowego, uruchomiona w 2014 r. Szeroka na 14 m tężnia jest nawiązaniem do czasów, gdy Jaworze posiadało status uzdrowiska (lata 1862-1907). Obecnie trwają starania, by Jaworze znów było Zdrojem, a tężnia to jeden z kroków w tym kierunku. Tężnia zasilana jest solą zabłocką, a czynna jest w okresie letnim od 8.00 do 20.00, a w zimowym – od 10.00...
Tężnia solankowa "GEOsfera" w Jaworznie
Tężnia solankowa na terenie GEOSfery w Jaworznie. Sama solanka pochodzi z Zabłocia (z okolic Strumienia w pobliżu Zalewu Goczałkowickiego) i posiada największą na świecie zawartość jodu, dochodzącą do 140 mg/litr. Od ponad 120 lat wydobywana jest z odwiertów „KORONA” i „TADEUSZ” w miejscowości Zabłocie, z głęboko położonych złóż leczniczych wód...
Tężnia solankowa w Parku Zadole w Katowicach
Tężnia solankowa Katowice znajduje się w miejskim parku Zadole, przy ul. Wczasowej, w Katowicach-Ligocie. Powstała jako projekt Budżetu Obywatelskiego 2017 Miasta Katowice i została uruchomiona w kwietniu 2019. Koszt całości budowy to 2.600.000 zł. Drewniana prostokątna budowla projektu pracowni Modulor Architekci ma 6,9 m wysokości, 37,5 m długości i 11,5 m szerokości....
Tężnia solankowa w Knurowie
Tężnia solankowa w Knurowie, w Parku Miejskim przy ul. Ułanów, uruchomiona została w 2019 r. Jej wnętrze ma długość 24 m, a wysokość 7 m, zasilana jest roztworem soli ciechocińskiej....
Tężnia solankowa w Lublińcu
Tężnia solankowa w Lublińcu uruchomiona na początku sierpnia 2020 roku przy rzece Lublinicy na terenie zielonym noszącym od niedawna nazwę Bulwaru Europejskiego....
Tężnia solankowa w Miasteczku Śląskim
Tężnia solankowa w Parku Rubina w Miasteczku Śląskim czynna jest codziennie w godz. 7:00-22:00. By ją włączyć, należy przytrzymać przez 1 sekundę przycisk, znajdujący się z boku obudowy. Zaleca się przebywanie minimum 1 metr od tężni - np. na pobliskich nowych ławeczkach. Tężnia solankowa to drewniana konstrukcja z drzew iglastych i...
Tężnia w Parku Bończyka w Mysłowicach
Tężnia solankowa w Parku Bończyka w Mysłowicach, postawiona w ramach Mysłowickiego Budżetu Obywatelskiego. W tężni pompowana jest solanka, która ścieka po cieniutkich gałązkach, np. brzozy lub tarniny, i rozbijając się na nich, tworzy leczniczy aerozol. Bogate w mikroelementy powietrze w pobliżu tężni działa zbawiennie na nasz układ oddechowy. Na takich inhalacjach...
Tężnia solankowa w Piekarach Śląskich - Brzozowicach
W Parku Trzech Bohaterów w Brzozowicach powstała tężnia solankowa. To pierwszy tego typu obiekt w Piekarach Śląskich, realizowany w ramach zeszłorocznego Budżetu Obywatelskiego. Jeżeli będzie cieszył się zainteresowaniem mieszkańców, w przyszłości mogą pojawić się kolejne tężnie. W ramach zadania budowy tężni solankowej powstało kompletne wyposażenie, zbiornik solanki, urządzenie zasilająco-sterownicze, altana, a...
Tężnia solankowa w Pietrowicach Wielkich
Tężnia solankowa w Pietrowicach Wielkich znajduje się w sąsiedztwie wieży widokowej przy kościele Świętego Krzyża. Tężnia ma kształt sześcioboku o średnicy ok. 7,5 m. Teren wokół będzie utwardzony. Pojawią się też ławki i stojaki na rowery....
Tężnia solankowa w Pyskowicach
Tężnia Solankowa została wybudowana w 2018 r. i jest konstrukcją budowlaną, wykonaną z drewna iglastego, która wyposażona jest w pompę rozprowadzającą solankę po specjalnie rozmieszczonych wiciach. Tak rozlokowana solanka podlega parowaniu, wytwarzając intensywny aerozol. Oryginalna Solanka z Zabłocia o największej na świecie zawartości jodu dochodzącej do 140 mg/litr wydobywana jest od...
Tężnia solankowa w Radlinie
ężnia solankowa w Radlinie – obiekt leczniczy w Radlinie, złożony z pawilonu drewnianego o wysokości 7 metrów i długości 21 metrów. Wybudowany w 2014 roku, zaprojektowany przez architekta Jerzego Stożka. Pierwszy tego typu obiekt w przemysłowej części Górnego Śląska. Umożliwia korzystanie z inhalacji aerozolem solankowym na świeżym powietrzu. W 2016 roku...
Inhalatorium solankowe w Rajczy
Inhalatorium solankowe w Rajczy zlokalizowane jest pomiędzy Żłobkiem „Maluszek”, a plebanią przy Sanktuarium Matki Bożej Kazimierzowskiej. Inwestycja powstała przy dofinansowaniu ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG V-A Polska-Słowacja 2014-2020 pod nazwą: „Wspólnie w Harmonii Przyrody, Ciała i Duszy”. Jak podano na specjalnych tablicach informacyjnych przy...
Tężnia solankowa w Rybniku
Tężnia solankowa w Rybniku, w dzielnicy Paruszowiec-Piaski. Tężnia ma kształt ażurowej rotundy, nakrytej dachem z kolistą nadbudówką. Jej serce stanowi konstrukcja z drewna i gałęzi tarniny, na które spływa solanka. Tężnia czynna jest w godzinach od 9.00 do 21.00. Źródło: slaskie.travel...
Tężnia solankowa w Rydułtowach
Tężnia solankowa w Rydułtowach przy stawie Machikowiec w pobliżu Rydułtowskiego Centrum Kultury. Tuż obok znajduje się wyremontowany zbiornik wodny razem z plażą i ścieżkami spacerowymi i ławkami wokół. W pobliżu stoi też budka z przekąskami i napojami. Solny mikroklimat wytwarzany w tym miejscu jest zbliżony do tego nad morzem. Spacer po...
Tężnia solankowa w Siemianowicach Śląskich
Tężnia solankowa w Siemianowicach usytuowana tuż za siłownią na wolnym powietrzu, na terenie kompleksu rekreacyjnego Rzęsa. Budowa tężni solankowej przy stawie Rzęsa była kolejnym projektem autorstwa Jerzego Namysło. Obiekt powstał w ramach Budżetu Obywatelskiego na rok 2017. Kwota na ten cel przeznaczona wynosiła ok 500 tys. zł i była współdzielona również...
Tężnia solankowa w Parku im. Jacka Kuronia w Sosnowcu
Tężnia solankowa w Park im. Jacka Kuronia w Sosnowcu obok stawu powstała w ramach złożonych przez mieszkańców projektów w Budżecie Obywatelskim. Budowa tężni kosztowała 970 tys. zł....
Tężnia solankowa w Parku Kępa w Sosnowcu
Tężnia w Parku Kępa w Sosnowcu została zbudowana w 2021 roku w ramach złożonych przez mieszkańców projektów w Budżecie Obywatelskim. Znajduje się w centralnej części Parku Kępa i kosztowała 460 tys. zł....
Tężnia solankowa w Soli
Źródła solankowe w miejscowości Sól znane są od bardzo dawna. Wspominał o nich w swojej „Chronografii albo Dziejopisie Żywieckim” Andrzej Komoniecki. Zapisy w Jego zacnym dziele sięgają wieku XV. Nie o historii mi napisać przyszło lecz o skarbie z ziemi – unikatowej solance z miejscowości Sól, położonej w zachodniej części...
Fontanna solankowa (tężnia) w Strumieniu
Fontanna solankowa znajduje się w strumieńskim parku. Wykorzystuje źródła solanki jodowo-bromowej z Zabłocia (odkryte w 1891 r.). Została uroczyście otwarta podczas "Staromiejskiej Wiosny" 6 czerwca 2009 r. Fontanna działa codziennie w godzinach od 8.00 do 22.00 (wieczorem jest podświetlona). Wstęp do parku jest całkowicie bezpłatnyW litrze zabłockiej solanki są 144 miligramy...
Tężnia solankowa w Tychach
Tężnia solankowa w Tychach, działa od roku 2018 w Rodzinnym Parku bł. Karoliny w Tychach (Park Południowy). Ma kształt podobny do budynku Urzędu Miasta Tychy (trzy skrzydła), o ścianach bocznych długości 69 m i wysokości - 6,7 m. Solanka do tężni dostarczana jest z Ustronia. Źródło: slaskie.travel...
Tężnia solankowa w Ustroniu
Ustrońska tężnia zlokalizowana jest w parku Kuracyjnym, tuż obok amfiteatru....
Fontanna solankowa (tężnia) w Ustroniu
Przed pijalnią wód w Ustroniu stoi fontanna - ustrońska tężnia. Z kilkunastu dysz tryska solanka o cennych właściwościach. Przechadzając się wkoło niej wdychamy powietrze nasycone cennymi minerałami. Pijalnię i fontannę otacza park zdrojowy. W nim znajdują się ścieżki spacerowe i urządzenia do ćwiczeń siłowych w plenerze. Z pijalni i innych atrakcji można korzystać za darmo. Źródło: slaskie.travel ...

Zachęcamy do korzystania z bezpłatnych tężni solankowych, których coraz więcej pojawia się w parkach i skwerach wielu miejscowości.

Zaktualizowano 3 miesiące temu

Efoil jako nowy trend w sportach wodnych - co sprawia, że jest wyjątkowy?

Efoil, elektryczna deska hydrofoilowa, to innowacyjny trend w świecie sportów wodnych, który szybko zyskał popularność na całym świecie. Jest to...

Zaktualizowano 7 miesięcy temu

Odkryj kulinarne doznania w Karpaczu: Restauracje, które musisz odwiedzić

Odkryj kulinarne doznania w Karpaczu: Restauracje, które musisz odwiedzić Karpacz, malownicza miejscowość położona u stóp Karkonoszy, przyciąga turystów nie tylko...