Smerek (1222 m)

Smerek (1222 m, inne źródło 1223 m) – szczyt w Bieszczadach Zachodnich w pobliżu wsi Smerek i Wetlina. Pod nazwą Smerek najczęściej jest opisywany na mapach i w przewodnikach. Na niektórych jednak mapach opisany jest pod nazwą Wysoka.

Smerek jest przedłużeniem na zachód grzbietu Połoniny Wetlińskiej. Granicą jest Przełęcz Mieczysława Orłowicza (1075 m n.p.m.), przez którą sąsiaduje on z Szarym Berdem. Na zachodzie grzbiet opiera się o doliny Wetliny i potoku Kindrat. Na północ odbiega z wierzchołka długi grzbiet, który między innymi poprzez Wysokie Berdo, Siwarnę, Połomę i Tołstą ciągnie się aż po Jezioro Solińskie, wcinając się pomiędzy doliny Sanu i Solinki. Zwornik usytuowany nieco na wschód wysyła ku północnemu wschodowi grzbiet Magurki opadający następnie do doliny Sanu, natomiast w kierunku południowym odchodzi ze szczytu ramię kulminujące w Stropie (1016 m n.p.m.). Północno-zachodnie stoki odwadnia Kindrat, dopływ Wetliny mający swoje źródło na zachód od wierzchołka Smereka, południowo-zachodnie zaś – Wetlina i jej spływające ze zboczy niewielkie dopływy. Na stoku północno-wschodnim położone są źródła potoków Hulski oraz Berdo.

Do wysokości 1050–1100 m n.p.m. stoki są porośnięte lasem; wyżej występuje połonina. Smerek ma dwa wierzchołki. Oddzielone są trawiastym obniżeniem, które przez miejscową ludność nazywane było dawniej Dołyną, zaś bardzo stromy północny stok Smereka – Ścianą. Północny, wyższy wierzchołek jest oddalony o kilkadziesiąt metrów od południowego i występuje w nim tzw. szczelina tensyjna. Na udostępnionym dla turystów wierzchołku południowym znajduje się żelazny krzyż w miejscu, gdzie piorun zabił turystę. Krzyż powstał z inicjatywy proboszcza parafii w Cisnej w 1976 roku, dla uczczenia 600-lecia powstania Archidiecezji przemyskiej. Ze względu na zły stan techniczny krzyż został wymieniony. Nowy krzyż postawili mieszkańcy Wetliny, Smereka i Kalnicy 18 września 2018 roku. Instalacja ma upamiętniać rocznicę 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

Połoniny znajdujące się na północnych stokach Smereka jeszcze do lat 40. XX wieku stanowiły własność Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo w Rajskiem.

Z rzadkich w Polsce gatunków roślin na Smereku rośnie turzyca skąpokwiatowa i groszek wschodniokarpacki.

Turystyka
Smerek znajduje się na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego (BdPN) i w pobliżu Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego. Z połonin Smereka rozciągają się szerokie panoramy widokowe na oba te parki. Na szczycie dostępnym dla turystów stoi metalowy krzyż. Widać stąd Połoninę Wetlińską, pasmo graniczne z Wielką Rawką i Riabą Skałą, Pasmo Łopiennika i Durnej, Wysoki Dział z Wołosaniem a także miejscowości Wetlina oraz Smerek.

Połoniny i jeden ze szczytów są dostępne dla turystów poprzez dwie krótkie trasy od strony zachodniej – żółtym szlakiem od strony wsi Wetlina (łagodne podejście przez Przełęcz Orłowicza) oraz czerwonym szlakiem od strony wsi Smerek (podejście z połoniny stromymi schodami). Możliwe jest również dłuższe podejście czerwonym szlakiem od strony miejscowości Brzegi Górne (poprzez cały szlak Połoniny Wetlińskiej). Do czerwonego szlaku można dojść również od północnego-zachodu od Jaworca (czarnym szlakiem) oraz od północnego wschodu od Zatwarnicy (żółtym szlakiem).

Piesze szlaki turystyczne:

• szlak turystyczny czerwony Główny Szlak Beskidzki na odcinku wieś Smerek – góra Smerek – Przełęcz Orłowicza – Połonina Wetlińska – Brzegi Górne:
  • z Przełęczy Orłowicza 0.30 h (↓ 0.20 h), ze schroniska „Chatka Puchatka” 2.05 h (↓ 2.10 h),
  • z miejscowości Smerek 2.40 h (↓ 2 h).
• szlak turystyczny żółty Żółty szlak prowadzący do Przełęczy Orłowicza. Wetlina – Przełęcz Orłowicza – Suche Rzeki – Zatwarnica.

Źródło: wikipedia.pl