Bazylika pw. św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa w Krakowie
A-29 z 5.06.1968
Bazylika św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa i Męczennika – kompleks sakralny, kościół oraz klasztor paulinów, znajdujący się w Krakowie przy ulicy Skałecznej 15. Nazywany jest potocznie Skałką lub kościołem Na Skałce.
Jest to według tradycji sanktuarium męczeństwa św. Stanisława, biskupa krakowskiego, znajdujące się niedaleko Wawelu, nad Wisłą, na niewielkim wzgórzu, zbudowanym z białego wapienia jurajskiego. Pełni też rolę Panteonu Narodowego.
Kościół barokowy
Obecny barokowy kościół św. Michała i Stanisława powstał w latach 1733–1751 według pierwotnych planów architekta Antoniego Müntzera, zmienionych kilka lat później przez Antonio Solariego, który to przeprojektował fasadę budynku i wystrój wnętrza. Wejście do świątyni poprzedzają schody, których stopnie noszą nazwiska ofiarodawców wspierających przeprowadzaną w latach 1888–1899 renowację, kierowaną przez Karola Knausa.
Ołtarz główny kościoła zawiera obraz Tadeusza Kuntzego, wykonany około roku 1758 i przedstawiający Michała Archanioła. W lewej, południowej nawie (ostatniej licząc od wejścia) znajduje się ołtarz św. Stanisława. Zawiera on XVII-wieczny obraz świętego, a także relikwię w postaci drewnianego stopnia ołtarza, na którym zachować miały się ślady krwi biskupa. Ściana na prawo od ołtarza nosi ponadto trzy wyeksponowane ślady krwi, przykryte szklanymi osłonami w metalowej tablicy.
W kościele znajduje się popiersie Augustyna Kordeckiego – obrońcy Jasnej Góry, wykonane w 1902 przez Tolę Certowiczównę. W prawej bocznej nawie świątyni stoi popiersie papieża Jana Pawła II, wykonane w 1981 przez Adama Wojnara.
Sadzawka św. Stanisława
Znajdująca się nieco na północ od wejścia do kościoła sadzawka św. Stanisława, zwana „Kropielnicą Polski”, to prawdopodobnie miejsce pradawnych obrzędów pogańskich, o których w swoich pismach wspomina Jan Długosz. W tym właśnie miejscu porzucone zostały według legendy rozczłonkowane zwłoki św. Stanisława tuż po jego zabójstwie. Istniejąca obecnie kamienna obudowa sadzawki powstała w okresie wczesnego baroku w latach 1683–1689, wykonana przez kamieniarza Jacka Naporę według pomysłu biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika z 1638 roku. Jego to herb Korab obok herbu Długosza (Wieniawa) oraz emblematu Paulinów umieszczony został w zwieńczeniu bramki przed sadzawką.
W środku sadzawki stoi rzeźba biskupa, wykonana nieco później od samej obudowy, bo w roku 1731. Autorem jej jest prawdopodobnie szwajcarski Jezuita Dawid Heel, który wykonał również posągi przed kościołem św. św. Piotra i Pawła.
Sadzawka odrestaurowana została w latach 1895–1896, podobnie jak sam kościół według zamysłu Karola Knausa. Dodane zostały lampy, a istniejące wcześniej kamienne posągi orłów (legendarnych strażników ciała świętego) zastąpione zostały metalowymi odlewami.
Wyższe Seminarium Duchowne Ojców Paulinów
W 1472 ks. Jan Długosz sprowadził na Skałkę zakonników z Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika. Są oni tu nieprzerwanie po dziś dzień, tworząc ważną część historii paulińskiego zakonu. W 1653 r. Paulini otrzymali pozwolenie od Stolicy Apostolskiej na otworzenie domu studiów filozoficzno-teologicznych. Los padł na Skałkę. Od 350 lat krakowska Skałka jest związana ze studiami, które obejmują filozofię – 2 lata i teologię – 4 lata, jako etap formacji przyszłych kapłanów – oo. Paulinów. Różne burze dziejowe sprawiły, że nie zawsze na Skałce odbywało się przygotowanie paulińskich kandydatów do kapłaństwa.
Źródło: wikipedia.pl
Niepotwierdzone podania podają informację, że stała tu niegdyś świątynia pogańska i na jej miejscu zbudowano kościół romański pw. św. Michała Archanioła. W XIV w. gotycką świątynię postawił król Kazimierz III Wielki. Od 1472 opiekuje się nią Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika, sprowadzony do Krakowa przez Jana Długosza, który niebawem wystawił nowy kościół. Jan Długosz w 1480 spoczął w katedrze wawelskiej. W 1792 roku jego szczątki przeniesiono do niszy grobowej w kościele na Skałce, a w 1880 do sarkofagu w Krypcie Zasłużonych.
Z kościołem na Skałce związana jest historia zmagania się dwóch potęg: świeckiej – króla Bolesława Szczodrego i kościelnej – biskupa krakowskiego Stanisława. W wyniku konfliktu z królem biskup, podając za przekazem Galla Anonima, został skazany w 1079 na obcięcie członków za zdradę, której się dopuścił i zmarł. Dokonać to się miało na Wzgórzu Wawelskim. Według alternatywnej wersji, pozostawionej przez Wincentego Kadłubka, król rozkazał swoim sługom zabicie biskupa w kościele na Skałce w czasie odprawiania przez niego mszy, a gdy ci nie chcieli, sam własnoręcznie zamordował przyszłego świętego. Wersja ta jednak ze względu na moralizatorski charakter kroniki Kadłubka, a także to, że również był biskupem jest mało wiarygodna.
Król musiał opuścić kraj. Kościół uznał biskupa świętym i kanonizował go w 1253. Papież Innocenty IV jako podstawę kanonizacji przyjął cuda czynione nad grobem biskupa. W 750 rocznicę kanonizacji papież Jan Paweł II podniósł kościół na Skałce do rangi bazyliki mniejszej.
Od 1089 zwłoki biskupa spoczywają w katedrze wawelskiej, ale to Skałka jest miejscem jego kultu.
Źródło: wikipedia.pl
Msze święte:
- niedziele i święta: 7:00, 8:00, 9:00, 10:30, 12:30, 17:30, 20:00
- dni powszednie: 7:00, 8:00, 16:00, 19:00
Inne obiekty znajdujące się w:
Stare Miasto w Krakowie
- Barbakan Krakowski
- Baszta Cieśli w Krakowie
- Baszta Pasamoników w Krakowie
- Baszta Stolarzy w Krakowie
- Bazylika archikatedralna pw. śś. Stanisława i Wacława w Krakowie
- Bazylika Mariacka w Krakowie
- Bazylika pw. św. Franciszka z Asyżu w Krakowie
- Bazylika pw. św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa w Krakowie
- Brama Floriańska w Krakowie
- Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
- Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
- Kolegiata Uniwersytecka św. Anny w Krakowie
- Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Krakowie (ul. Pijarska)
- Kościół pw. św. Andrzeja w Krakowie
- Kościół pw. św. Wojciecha w Krakowie
- Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie
- Krakowski Kazimierz
- Mury miejskie w Krakowie
- Pałac Sztuki w Krakowie
- Planty Krakowskie
- Rynek Główny w Krakowie
- Sukiennice Krakowskie
- Synagoga Remu w Krakowie
- Synagoga Stara w Krakowie
- Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
- Zamek Królewski na Wawelu