Hala Turbacz
Hala Turbacz to rozległa, malownicza polana położona w Gorcach, na południowych i południowo-wschodnich stokach poniżej szczytu Czoła Turbacza. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w okolicy Turbacza i jednym z najpiękniejszych punktów widokowych w całych Gorcach. Dawniej tętniła życiem pasterskim, dziś przyciąga turystów, fotografów i pielgrzymów, którzy chcą poczuć autentyczny klimat górskiej przyrody.
Położenie i charakterystyka
Hala Turbacz leży na wysokości około 1100–1200 m n.p.m., w obrębie miejscowości Koninki, stanowiącej część wsi Poręba Wielka w województwie małopolskim, powiecie limanowskim, w gminie Niedźwiedź. Co ciekawe, polana znajduje się poza granicami Gorczańskiego Parku Narodowego, co sprawia, że dostęp do niej jest swobodniejszy niż w przypadku polan objętych ścisłą ochroną.
Hala Turbacz sąsiaduje od północy z polaną Czoło, tworząc z nią naturalne przedpole dla szczytu Turbacza – najwyższego punktu Gorców. Na obrzeżach hali można jeszcze dostrzec pozostałości dawnych szałasów pasterskich, które niegdyś tętniły życiem baców, juhasów i wędrownych pasterzy.
Przyroda
Wiosną Hala Turbacz zamienia się w fioletowe morze krokusów, przyciągając licznych miłośników górskiej przyrody. W późniejszym okresie, na przełomie maja i czerwca, łąka bieleje od puchatych owocostanów wełnianki, a wśród traw zakwita rzadki w Karpatach pełnik europejski – chroniona roślina o intensywnie żółtych, kulistych kwiatach.
Na młakach w dolnej części hali rosną łąki ostrożeniowe, typowe dla podmokłych terenów górskich. Spotkać tu można także turzycę dwupienną – gatunek bardzo rzadki w polskich Karpatach, co podnosi przyrodniczą wartość tego miejsca.
Szlaki turystyczne
Hala Turbacz jest łatwo dostępna z kilku kierunków — zarówno od strony Koninek, jak i od Niedźwiedzia czy przełęczy Borek. Prowadzą do niej popularne, dobrze oznakowane szlaki turystyczne, które łączą się z trasami na Turbacz.
Szlak niebieski: Koninki (parking przy stacji wyciągu) – Suchy Groń – Polana Średnie – Czoło Turbacza – Hala Turbacz – Turbacz
Czas przejścia: ok. 2 godz. 30 min w górę, 1 godz. 50 min w dół
Suma podejść: ok. 650 m
Szlak zielony: Niedźwiedź – Orkanówka – Turbaczyk – Wierch Spalone – Kopieniec – Czoło Turbacza – Hala Turbacz – Turbacz
Czas przejścia: ok. 4 godz. w górę, 3 godz. w dół
Szlak żółty: Przełęcz Przysłop – Pod Jaworzynką – Podskały – Adamówka – Gorc Troszacki – Kudłoń – Pustak – Przysłopek – Przełęcz Borek – Hala Turbacz – Turbacz
Długość trasy: 11,4 km
Suma podejść: 810 m
Czas przejścia: 3 godz. 35 min, z powrotem 3 godz.
Widoki i walory krajobrazowe
Z Hali Turbacz rozciągają się rozległe panoramy na Beskid Wyspowy, Pasmo Babiogórskie, a przy dobrej pogodzie widać również Tatry. Widok szczególnie zachwyca o wschodzie słońca, gdy na tle mgieł wyłaniają się szczyty Turbacza i Kudłonia.
Miejsce to stanowi także doskonały punkt obserwacyjny dla miłośników fotografii krajobrazowej — o każdej porze roku wygląda inaczej, a zmieniające się światło i kolory roślinności sprawiają, że zdjęcia z Hali Turbacz mają niepowtarzalny klimat.
Na środku polany znajduje się symboliczny ołtarz polowy, stylizowany na wzór góralskiego szałasu. Wzniesiono go w 2003 roku w miejscu dawnego szałasu, w którym Karol Wojtyła, późniejszy papież Jan Paweł II, odprawił mszę świętą 17 września 1953 roku dla gorczańskich pasterzy i turystów.
To wydarzenie miało wyjątkowy charakter — młody ksiądz Wojtyła odprawił mszę twarzą do wiernych, co było nowatorskie jak na tamte czasy. Dopiero 10 lat później Sobór Watykański II wprowadził taką formę celebracji na stałe do liturgii. Dziś to miejsce stanowi cel symbolicznych pielgrzymek oraz punkt duchowej refleksji w otoczeniu górskiej ciszy.
Inne obiekty znajdujące się w:
Gorce
- Bacówka PTTK na Maciejowej
- Centrum Przyrodniczo-Edukacyjne "Brama w Gorce" w Waksmundzie
- Czoło Turbacza (1258 m n.p.m.)
- Drewniana kaplica św. Sebastiana w Maniowach
- Drewniany kościół pw. św. Marcina w Grywałdzie
- Drewniany kościół pw. Świętego Krzyża na Obidowej w Chabówce
- Góra Wdżar (767 m n.p.m.)
- Gorc (1228 m n.p.m.)
- Gorczański Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Turbaczu
- Gorczański Park Narodowy
- Hala Turbacz
- Lubań (1225 m n.p.m.)
- Maciejowa 837 m n.p.m
- Magurki (1108 m n.p.m.)
- Muzeum Biograficzne Władysława Orkana „Orkanówka” w Porębie Wielkiej
- Osada Czorsztyn na półwyspie Stylchyn
- Pijalnia Wód Mineralnych w Szczawie
- Polana Czoło Turbacza
- Polana Łąki
- Polana Średnie
- Schronisko PTTK im. Władysława Orkana na Turbaczu
- Stacja narciarska „Czorsztyn-Ski” w Kluszkowcach
- Tablica pamiątkowa Edwarda Moskały
- Turbacz (1310 m n.p.m.)
- Turbaczyk (1078 m n.p.m.)
- Wieża widokowa na Gorcu
- Wieża widokowa na Lubaniu
- Wieża widokowa na Magurkach
- Zespół pałacowo-parkowy Marszałkowicza w Kamienicy
Inne obiekty znajdujące się w:
Gorczański Park Narodowy
- Czoło Turbacza (1258 m n.p.m.)
- Dyrekcja Gorczańskiego Parku Narodowego
- Gorczański Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Turbaczu
- Hala Turbacz
- Ośrodek Edukacyjny Gorczańskiego Parku Narodowego
- Park podworski Wodzickich w Porębie Wielkiej
- Parking Poręba Wielka
- Polana Czoło Turbacza
- Polana Łąki
- Polana Oberówka
- Polana Średnie
- Polana Turbaczyk
- Schronisko PTTK im. Władysława Orkana na Turbaczu
- Ścieżka edukacyjna „ Na Turbaczyk”
- Szlak niebieski Koninki Hucisko - Turbacz
- Turbacz (1310 m n.p.m.)
- Turbaczyk (1078 m n.p.m.)
