Częstochowa jest jednym z najlepiej rozpoznawalnych miast w Polsce w dużej mierze dzięki znajdującemu się tu sanktuarium maryjnemu – klasztorowi oo. paulinów z na Jasnej Górze z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, który rokrocznie przyciąga do miasta wielu pielgrzymów. Fenomenem w skali ogólnoświatowej są pielgrzymki piesze, z którymi na Jasną Górę przybywa nawet ponad 200 000 pielgrzymów.

Wśród ważnych zabytków miasta można wymienić al. Najświętszej Maryi Panny z zespołem zabytkowych kamienic, parki podjasnogórskie, ulice 7 Kamienic i Wieluńską z zabudową z XVIII i XIX wieku, a także Stary Rynek z klasycystycznym ratuszem i układ urbanistyczny Częstochówki.