Schronisko PTTK nad Morskim Okiem (1395 m n.p.m.)
Schronisko PTTK nad Morskim Okiem – schronisko turystyczne położone nad Morskim Okiem, w Dolinie Rybiego Potoku w Tatrach Wysokich. Znajduje się na wysokości 1410 m n.p.m. na polodowcowym wale morenowym. Składa się z dwóch części: Starego Schroniska pochodzącego z XIX wieku i Nowego Schroniska, wybudowanego w 1908 roku przez Towarzystwo Tatrzańskie. Po remoncie kapitalnym w latach 1988–1992 schronisko dysponuje 79 miejscami noclegowymi: 36 w Nowym Schronisku (w pokojach 3-6 osobowych) oraz 43 w Starym Schronisku (w salach wieloosobowych: 13-, 14- i 16-osobowych). Posiada też restaurację i bar oraz mieści stację ratunkową TOPR. Budynek schroniska został w 1976 roku uznany za zabytkowy i jest prawnie chroniony. Schronisko jest zarządzane przez PTTK.
Schronisko stanowi odrębną miejscowość typu schronisko turystyczne.
Źródło: wikipedia.pl
Najwcześniejsze wzmianki o istniejącym schronie w tym rejonie pochodzą z roku 1823. Pierwsze schronisko zostało wybudowane w roku 1827 przez Emanuela Homolacsa, właściciela terenów wokół jeziora. Budynek składał się z sieni, kuchni, izby noclegowej i strychu. Schronisko nie miało jeszcze szyb i było bardzo skromnie wyposażone. Kilkukrotnie je remontowano, jednak w latach 50. i 60. XIX wieku było już w bardzo złym stanie.
W 1865 r. schronisko spłonęło. Dopiero w 1874 r. Towarzystwo Tatrzańskie rozpoczęło budowę nowego schroniska. Postawiono niewielki drewniany budynek z miejscami noclegowymi dla 25 osób. Obiekt otwarto 3 sierpnia 1874 r., a na uroczystości byli obecni m.in. Adam Asnyk i Helena Modrzejewska. Z inicjatywy Leopolda Świerza 16 września 1875 r. schronisko nazwano imieniem Stanisława Staszica.
W kolejnym okresie powoli podnoszono standard schroniska. W roku 1891 rozbudowano je do powierzchni 252 m² i 27 pokojów dwuosobowych oraz dostawiono obok drugi budynek przeznaczony na wozownię o powierzchni 119 m², służącą turystom do „garażowania” konnych powozów. Schronisko służyło turystom w sezonach letnich do nocy z 1 na 2 października 1898 r., kiedy to kolejny pożar strawił budynek. Budynek wozowni po pożarze właściwego schroniska przejął jego rolę i pełni ją do dziś. Obecnie tzw. Stare Schronisko (była wozownia) jest najstarszym istniejącym schroniskiem w Tatrach Polskich.
Pod koniec XIX wieku nad jeziorem wybudowany został inny obiekt – bacówka Anny Burowej po zachodniej stronie moreny. Burowa, prowadząc działalność turystyczną, rozpoczęła konflikt z Towarzystwem Tatrzańskim, trwający aż do 1930 r. i zakończony rozebraniem bacówki.
Obecne Nowe Schronisko wybudowano w 1908 r. i od tej pory jest ono jednym z najpopularniejszych obiektów noclegowych w całych Tatrach. W latach 70. XX wieku, kierując się koniecznością ochrony jeziora, dyrekcja TPN zamierzała przenieść oryginalny obiekt do planowanego skansenu architektury tatrzańskiej, a w jego miejscu wznieść nową budowlę bez funkcji noclegowych i gastronomicznych, mieszczącą dyrekcję parku narodowego, muzeum alpinizmu, dyżurkę GOPR i pokoje gościnne dla wąskiego grona osób związanych z dyrekcją parku. Planów tych nigdy nie zrealizowano. W 1997 roku schronisko odwiedził papież Jan Paweł II.
Źródło: wikipedia.pl
