Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
















Rezerwat przyrody Góra Zelejowa to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w Górach Świętokrzyskich, cenione zarówno za swoje walory krajobrazowe, jak i geologiczne. Położony na terenie Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego, rezerwat obejmuje masyw Góry Zelejowej (372 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Pasma Zelejowskiego.
Historia i charakterystyka rezerwatu
Rezerwat Góra Zelejowa został utworzony w 1954 roku na obszarze pierwotnie wynoszącym 67 ha (obecnie 51,33 ha). Jego celem jest ochrona unikalnych form skalnych, przykładów wietrzenia krasowego oraz interesujących odsłonięć geologicznych, które przez wieki stanowiły przedmiot badań naukowych. Wzdłuż grzbietu Góry Zelejowej rozciąga się najdłuższa w regionie wapienna grań, tworząca spektakularny krajobraz.
Geologia i unikalna "różanka zelejowska"
Rejon Góry Zelejowej od wieków słynął z wydobycia kalcytu oraz brekcji kalcytowo-wapiennej, znanej jako "różanka zelejowska". Ten niezwykły minerał wyróżnia biało-różowa barwa z domieszkami wiśniowego hematytu oraz zielonkawych i niebieskich minerałów miedzi. Wykorzystywany był do tworzenia detali architektonicznych, m.in. w kaplicy Trzech Króli w Chęcinach, kościele na Karczówce oraz na Wawelu w Krakowie. Eksploatacja "różanki zelejowskiej" zakończyła się w 1954 roku.
Szlaki turystyczne i atrakcje
Rezerwat Góra Zelejowa to idealne miejsce dla miłośników pieszych wędrówek i rowerzystów. Przez jego teren przebiegają:
- czerwony szlak turystyczny z Kielc do Chęcin,
- ścieżka dydaktyczna Świętokrzyskiego Szlaku Archeogeologicznego (SSA-G),
- szlaki rowerowe.
W rezerwacie znajdują się również liczne punkty widokowe, z których roztacza się panorama na okoliczne pasma Gór Świętokrzyskich.
Flora i fauna rezerwatu
Góra Zelejowa jest również miejscem o dużym znaczeniu przyrodniczym. Na jej terenie występują liczne gatunki roślin kserotermicznych oraz chronione gatunki fauny. Do najcenniejszych należy chrząszcz podolski, który jest uznawany za gatunek zagrożony.
Jak dotrzeć do Rezerwatu Góra Zelejowa?
Aby dostać się do rezerwatu, należy podróżować drogą Kielce – Małogoszcz. Po minięciu węzła komunikacyjnego przed Chęcinami skręcamy na północ w kierunku wsi Zelejowa. Najlepiej przejechać przez całą wieś i zatrzymać się na jej zachodnim krańcu, skąd można rozpocząć piesze zwiedzanie rezerwatu.
Podsumowanie
Rezerwat przyrody Góra Zelejowa to miejsce o wyjątkowych walorach geologicznych, historycznych i krajobrazowych. Malownicza wapienna grań, ślady dawnego górnictwa oraz unikalna "różanka zelejowska" czynią ten obszar jednym z najciekawszych miejsc do odwiedzenia w regionie Świętokrzyskim. To idealny cel wycieczek dla miłośników przyrody, historii i geoturystyki.
Źródło: wikipedia.pl / geopark.pl / swietokrzyskie.travel
Do obiektu przynależą:
Inne obiekty znajdujące się w:
Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy
- Chelosiowa Jama – Jaskinia Jaworznicka
- Góra Miedzianka (354 m n.p.m.)
- Góra Zelejowa (372 m n.p.m.)
- Jaskinia Raj
- Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
- Rezerwat przyrody Chelosiowa Jama
- Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
- Rezerwat przyrody Góra Rzepka
- Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Milechowy
- Rezerwat przyrody Moczydło
- Rezerwat przyrody Wolica
Inne obiekty znajdujące się w:
Geopark Świętokrzyski
- Góra Hałasa (393 m n.p.m)
- Grabina (308 m n.p.m.)
- Jaskinia Piekło pod Skibami
- Kamieniołom Dalnia
- Kamieniołom Stokówka
- Kamieniołom Szewce
- Ogród Botaniczny w Kielcach
- Rezerwat przyrody "Kadzielnia" w Kielcach
- Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
- Rezerwat przyrody Chelosiowa Jama
- Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
- Rezerwat przyrody Góra Rzepka
- Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Milechowy
- Rezerwat przyrody Moczydło
- Rezerwat przyrody Wietrznia
- Rezerwat Skalny (Rezerwat Ślichowice) im. Jana Czarnockiego
Inne obiekty znajdujące się w:
Góry Świętokrzyskie
- Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kielcach
- Bazylika na Świętym Krzyżu
- Centrum Edukacyjne Szklany Dom w Ciekotach
- Centrum Geoedukacji w Kielcach
- Centrum Kulturowo–Archeologiczne w Nowej Słupi
- Centrum Nauki Leonardo Da Vinci w Podzamczu
- Centrum Neandertalczyka w Chęcinach
- Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy
- Dąb Bartek w Zagnańsku
- Dawny pałac biskupów i katedra w Kielcach
- Dawny zespól klasztorny klarysek w Chęcinach
- Dawny zespół klasztorny bernardynów w Kielcach
- Drewniany kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Radkowicach
- Dwór starostów chęcińskich w Podzamczu
- Dworek Laszczyków w Kielcach
- Dworek Stefana Żeromskiego w Ciekotach
- Dymarki Świętokrzyskie
- Geonatura Kielce
- Geopark Świętokrzyski
- Gołoborza na Łysej Górze
- Góra Chełmowa (351 m n.p.m.)
- Góra Chełmowa (399 m n.p.m.)
- Góra Ciosowa (365 m n.p.m.)
- Góra Grodowa (395 m n.p.m.)
- Góra Hałasa (393 m n.p.m)
- Góra Klonówka (473 m n.p.m.)
- Góra Miedzianka (354 m n.p.m.)
- Góra Telegraf (408 m n.p.m.)
- Góra Zamkowa (360 m n.p.m.)
- Góra Zelejowa (372 m n.p.m.)
- Harmonia - Świętokrzyska Zagroda Kultury w Bielinach
- Jaskinia Piekło pod Skibami
- Jaskinia Raj
- Jaskinie na Kadzielni
- Kamienica "Niemczówka" w Chęcinach
- Klasztor bernardynek w Świętej Katarzynie
- Klasztor Ojców Franciszkanów w Chęcinach
- Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Chęcinach
- Łysa Góra (594 m n.p.m.)
- Łysica - Skała Agaty (613,96 m n.p.m.)
- Łysica (613,31 m n.p.m.)
- Miejska Góra (426 m n.p.m.)
- Muzeum "Dawny Pałac Biskupów Krakowskich" w Kielcach
- Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
- Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi
- Ogród Botaniczny w Kielcach
- Ogród Włoski w Kielcach
- Ogród Zoologiczny Leśne Zacisze
- Opactwo na Świętym Krzyżu
- Osada Średniowieczna w Hucie Szklanej
- Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach
- Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
- Park Legend w Nowej Słupi
- Platforma widokowa na Górze Siniewskiej
- Platforma widokowa na Klonówce
- Platforma widokowa przy gołoborzu na Łysej Górze
- Pobenedyktyński zespół klasztorny oraz przedchrześcijańskie obwałowania kamienne na Łysej Górze
- Rezerwat przyrody "Kadzielnia" w Kielcach
- Rezerwat przyrody Barania Góra (Góry Świętokrzyskie)
- Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
- Rezerwat przyrody Bukowa Góra
- Rezerwat przyrody Chelosiowa Jama
- Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
- Rezerwat przyrody Góra Rzepka
- Rezerwat przyrody Góra Sieradowska
- Rezerwat przyrody Góra Żakowa
- Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
- Rezerwat przyrody Jaskinia Raj
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Kręgi Kamienne
- Rezerwat przyrody Milechowy
- Rezerwat przyrody Moczydło
- Rezerwat przyrody Wietrznia
- Rezerwat przyrody Wolica
- Rezerwat przyrody Wykus
- Rezerwat przyrody Zachełmie
- Rezerwat przyrody Zamczysko
- Rezerwat Skalny (Rezerwat Ślichowice) im. Jana Czarnockiego
- Ruiny Huty Józefa w Samsonowie
- Rynek Górny w Chęcinach
- Rynek w Rakowie
- Świętokrzyski Park Narodowy
- Szkolne schronisko młodzieżowe "Pod Pielgrzymem" w Nowej Słupi
- Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Łagowie
- Taras widokowy na Karczówce w Kielcach
- Tarasy widokowe na Kadzielni
- Układ urbanistyczny Łagowa
- Wąwóz Dule w Łagowie
- Wieża klasztorna (widokowa) na Karczówce w Kielcach
- Wieża klasztorna (widokowa) na Świętym Krzyżu
- Wieża widokowa w Daleszycach
- Zabytkowy układ urbanistyczny Bodzentyna
- Zamek Krzyżtopór
- Zamek w Bodzentynie
- Zamek w Chęcinach
- Źródło św. Franciszka w Świętej Katarzynie