Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. Mieczysława Radwana w Nowej Słupi to wyjątkowe miejsce, w którym historia spotyka się z nowoczesnością. Placówka prezentuje dziedzictwo starożytnego hutnictwa regionu świętokrzyskiego i stanowi jeden z najciekawszych punktów na mapie turystycznej województwa.
Wystawa stała – podróż w świat żelaza
Wystawa stała muzeum to fascynująca podróż w czasie – od prehistorycznych początków metalurgii po rozwój starożytnego hutnictwa żelaza. Zwiedzający mogą zobaczyć relikty dawnych pieców dymarskich, które stanowią centralny punkt ekspozycji.
Cała trasa zwiedzania została zaprojektowana w sposób interaktywny – odwiedzających prowadzi głos lektora i światło, a w razie potrzeby możliwe jest zwiedzanie z przewodnikiem.
Multimedialne atrakcje i filmy 3D
Jednym z największych atutów muzeum są nowoczesne rozwiązania technologiczne. W sali kinowej 3D wyświetlany jest film Geneza żelaza, który przenosi widzów od kosmicznych narodzin pierwiastka aż po procesy mineralizacji skał i odkrycia rud żelaza w Rudkach.
W kolejnych salach można poznać:
początki metalurgii i pierwsze wyroby z żelaza,
dwa światy – barbarzyńców z obszaru dzisiejszej Polski i cywilizację starożytnego Rzymu,
różnice między piecami dymarskimi jednorazowego użytku a konstrukcjami rzymskimi,
procesy obróbki żelaza i zastosowania gotowych produktów.
Przy stanowisku archeologicznym in situ prezentowany jest kolejny film 3D – Piecowisko, pokazujący historię miejsca od prehistorii po czasy nowożytne oraz badania archeologiczne prowadzone w regionie.
Ostatnim elementem wystawy jest film podsumowujący dotychczasowy stan wiedzy o hutnictwie oraz stoły multimedialne, które pozwalają pogłębić wiedzę o epoce żelaza.
Oferta edukacyjna i dodatkowe atrakcje
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego to nie tylko wystawy. Placówka prowadzi lekcje muzealne, umożliwia wynajem sal konferencyjnych, a także organizację ognisk i biesiad na świeżym powietrzu.
Dzięki połączeniu nauki, historii i nowoczesnych technologii muzeum jest idealnym miejscem zarówno dla grup szkolnych, jak i dorosłych pasjonatów historii.
Początki muzeum
Muzeum zostało otwarte 29 maja 1960 roku jako oddział Muzeum Techniki NOT w Warszawie. Powstało z inicjatywy badaczy starożytnego hutnictwa – Mieczysława Radwana i Kazimierza Bielenina. Nad reliktami 45 pieców dymarskich na stanowisku archeologicznym nr 2 w Nowej Słupi wzniesiono pawilon ochronny, który stał się sercem nowej placówki muzealnej.
W latach 1967–1968 muzeum zostało rozbudowane dzięki wsparciu pracowników Huty im. Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim. Uroczyste ponowne otwarcie odbyło się 9 czerwca 1968 roku, podczas którego odsłonięto tablicę pamiątkową i nadano muzeum imię Mieczysława Radwana.
Rozwój i modernizacja placówki
Na przestrzeni lat muzeum nieustannie się rozwijało. W 1980 roku z okazji 20-lecia istnienia przygotowano nową wystawę podsumowującą badania nad starożytnym hutnictwem świętokrzyskim.
Przełomowy moment nastąpił w 2016 roku, kiedy to muzeum zostało przejęte przez samorząd Gminy Nowa Słupia, a dzięki wsparciu funduszy unijnych rozpoczęto jego gruntowną modernizację. Efektem była transformacja w nowoczesne, multimedialne centrum nauki i historii, udostępnione zwiedzającym w 2021 roku.
Od 9 stycznia 2025 roku współprowadzącym muzeum jest Samorząd Województwa Świętokrzyskiego, co dodatkowo wzmocniło jego znaczenie w regionie.
Godziny otwarcia muzeum
Muzeum czynne od poniedziałku do niedzieli.
Listopad – luty: 9:00–15:00
Marzec – kwiecień, wrzesień – październik: 8:00–16:00
Maj – czerwiec: 8:00–18:00 (pon.–pt.), 9:00–17:00 (sob.–niedz.)
Wejścia odbywają się co 30 minut. Zaleca się przybycie 15 minut przed planowaną godziną zwiedzania. Ostatnie wejście odbywa się na godzinę przed zamknięciem muzeum.
Inne obiekty znajdujące się w:
Góry Świętokrzyskie
- Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kielcach
- Bazylika Trójcy Świętej na Świętym Krzyżu
- Centrum Edukacyjne Szklany Dom w Ciekotach
- Centrum Geoedukacji w Kielcach
- Centrum Kulturowo–Archeologiczne w Nowej Słupi
- Centrum Nauki Leonardo Da Vinci w Podzamczu
- Centrum Neandertalczyka w Chęcinach
- Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy
- Dąb Bartek w Zagnańsku
- Dawny pałac biskupów i katedra w Kielcach
- Dawny zespól klasztorny klarysek w Chęcinach
- Dawny zespół klasztorny bernardynów w Kielcach
- Drewniany kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Radkowicach
- Dwór starostów chęcińskich w Podzamczu
- Dworek Laszczyków w Kielcach
- Dworek Stefana Żeromskiego w Ciekotach
- Dymarki Świętokrzyskie
- Geonatura Kielce
- Geopark Świętokrzyski
- Gołoborza na Łysej Górze
- Góra Chełmowa (351 m n.p.m.)
- Góra Chełmowa (399 m n.p.m.)
- Góra Ciosowa (365 m n.p.m.)
- Góra Grodowa (395 m n.p.m.)
- Góra Hałasa (393 m n.p.m)
- Góra Klonówka (473 m n.p.m.)
- Góra Miedzianka (354 m n.p.m.)
- Góra Telegraf (408 m n.p.m.)
- Góra Zamkowa (360 m n.p.m.)
- Góra Zelejowa (372 m n.p.m.)
- Harmonia - Świętokrzyska Zagroda Kultury w Bielinach
- Jaskinia Piekło pod Skibami
- Jaskinia Raj
- Jaskinie na Kadzielni
- Kamienica "Niemczówka" w Chęcinach
- Klasztor Ojców Franciszkanów w Chęcinach
- Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Chęcinach
- Łysa Góra (594 m n.p.m.)
- Łysica (613,31 m n.p.m.)
- Miejska Góra (426 m n.p.m.)
- Muzeum "Dawny Pałac Biskupów Krakowskich" w Kielcach
- Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
- Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi
- Ogród Botaniczny w Kielcach
- Ogród Włoski w Kielcach
- Ogród Zoologiczny Leśne Zacisze
- Opactwo na Świętym Krzyżu
- Osada Średniowieczna w Hucie Szklanej
- Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach
- Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku
- Park Legend w Nowej Słupi
- Platforma widokowa na Górze Siniewskiej
- Platforma widokowa na Klonówce
- Platforma widokowa przy gołoborzu na Łysej Górze
- Pobenedyktyński zespół klasztorny oraz przedchrześcijańskie obwałowania kamienne na Łysej Górze
- Rezerwat przyrody "Kadzielnia" w Kielcach
- Rezerwat przyrody Barania Góra (Góry Świętokrzyskie)
- Rezerwat przyrody Biesak-Białogon
- Rezerwat przyrody Bukowa Góra
- Rezerwat przyrody Chelosiowa Jama
- Rezerwat przyrody Góra Miedzianka
- Rezerwat przyrody Góra Rzepka
- Rezerwat przyrody Góra Sieradowska
- Rezerwat przyrody Góra Żakowa
- Rezerwat przyrody Góra Zelejowa
- Rezerwat przyrody Jaskinia Raj
- Rezerwat przyrody Karczówka
- Rezerwat przyrody Kręgi Kamienne
- Rezerwat przyrody Milechowy
- Rezerwat przyrody Moczydło
- Rezerwat przyrody Wietrznia
- Rezerwat przyrody Wolica
- Rezerwat przyrody Wykus
- Rezerwat przyrody Zachełmie
- Rezerwat przyrody Zamczysko
- Rezerwat Skalny (Rezerwat Ślichowice) im. Jana Czarnockiego
- Ruiny Huty Józefa w Samsonowie
- Rynek Górny w Chęcinach
- Rynek w Rakowie
- Świętokrzyski Park Narodowy
- Szkolne schronisko młodzieżowe "Pod Pielgrzymem" w Nowej Słupi
- Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Łagowie
- Taras widokowy na Karczówce w Kielcach
- Tarasy widokowe na Kadzielni
- Układ urbanistyczny Łagowa
- Wąwóz Dule w Łagowie
- Wieża klasztorna (widokowa) na Karczówce w Kielcach
- Wieża klasztorna (widokowa) na Świętym Krzyżu
- Wieża widokowa w Daleszycach
- Zabytkowy układ urbanistyczny Bodzentyna
- Zamek Krzyżtopór
- Zamek w Bodzentynie
- Zamek w Chęcinach
- Zespół klasztorny bernardynek w Świętej Katarzynie
Inne obiekty znajdujące się w:
Świętokrzyski Park Narodowy
- Bazylika Trójcy Świętej na Świętym Krzyżu
- Centrum Kulturowo–Archeologiczne w Nowej Słupi
- Cmentarz jeńców radzieckich na Świętym Krzyżu
- Droga Przewodników Świętokrzyskich
- Dymarki Świętokrzyskie
- Dyrekcja Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Galeria widokowa na Gołoborzu
- Góra Chełmowa (351 m n.p.m.)
- Grota Matki Bożej na Świętym Krzyżu
- Kaplica i źródełko św. Franciszka w Świętej Katarzynie
- Kapliczka św. Mikołaja w Kakoninie
- Łysa Góra (594 m n.p.m.)
- Łysica (613,31 m n.p.m.)
- Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi
- Opactwo na Świętym Krzyżu
- Parking Klasztorny
- Parking Święty Krzyż
- Parking w Nowej Słupi
- Szlak Czarny Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Szlak Czerwony Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Szlak Niebieski II Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Szlak Niebieski Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Szlak Zielony Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Szlak Żółty Świętokrzyskiego Parku Narodowego
- Zagroda chłopska w Kakoninie
