Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 12 "Lempertówka"
A-1400 z 21.04.2017
Dzieło obronne wzniesione w obwałowaniu rdzenia Noyau w systemie bastionowo-poligonalnym. Zlokalizowane jest w pn.-wsch. części I obwodu obronnego w zakolu Sanu, w dzielnicy Lempertówka. Szaniec założony jest na planie małego bastionu z otwartą szyją. Do prawego barku szańca przylega kleszczowe załamanie wału flankujące szaniec oraz pn. część kleszczowego odcinka obwałowania Noyau pomiędzy szańcami SZ 12 i SZ 11. Szaniec SZ 12 tworzy wał ziemny bez poprzecznic i sucha fosa. Za wałem rozmieszczone były stanowiska strzeleckie piechoty.
Szaniec nie miał stałych urządzeń świadczących o funkcji szańca artyleryjskiego (poprzecznice ze schronami pogotowia, jakie występują np. na sąsiednim forcie NHW XX Przekopana). Ewentualnie improwizowane stanowiska dla dział polowych (np. 8 cm lub 10 cm Feldkanone M.63) mogły być osłonięte za pomocą koszy wypełnionych ziemią. Na taką ewentualność wskazuje umieszczenie szańca jako „Feldgeschützemplacement 2” (polowe stanowisko artyleryjskie) w załączniku do projektu wyposażenia w artylerię obiektów Twierdzy Przemyśl z 1909 r.
Dostępność. Zabytek jest dostępny bez ograniczeń.
Źródło: zabytek.pl
Budowę wewnętrznej, ciągłej linii obronnej – rdzenia Noyau planowano od 1872 r. Pierwszy projekt rdzenia opracował gen. Daniel Salis Soglio, ówczesny Generalny Inspektor Inżynierii Fortecznej w Przemyślu. W 1877 r. oraz w 1884 r. zmodyfikował go Anton Werner, szef Dyrekcji Inżynierii Fortecznej dla Galicji we Lwowie. Jednak rozpoczęte w 1877 r. prace fortyfikacyjne objęły jedynie pierścień zewnętrzny. Budowę rdzenia odkładano na okres mobilizacji. Dopiero w 1887 r., w związku z pogorszeniem sytuacji politycznej w Europie i zagrożeniem wybuchu wojny z Rosją, Salis Soglio uzyskał zgodę na dodatkowe wzmocnienie Twierdzy Przemyśl. Przygotowanie wojenne twierdzy objęło rekonstrukcję dzieł zbudowanych w poprzednim okresie, budowę nowych baterii i szańców pierścienia zewnętrznego oraz tzw. „linii wspierającej”, budowę dróg fortecznych, magazynów, rozbudowę szpitala. Budowę rdzenia Noyau o długości 16 km otaczającego miasto na obu brzegach Sanu ukończono do listopada 1887 r. Zadaniem rdzenia było zabezpieczenie centrum twierdzy z licznymi magazynami przed niespodziewanym, gwałtownym atakiem rosyjskiej konnicy bezpośrednio po rozpoczęciu działań wojennych, przed przygotowaniem zewnętrznej linii fortów do obrony. Rdzeń z bramami fortecznymi spełniał także rolę policyjną – umożliwiał kontrolowanie ruchu osób.
Szaniec SZ 12 „Lempertówka” powstał wraz z całym rdzeniem Noyau w 1887 r. Zadaniem szańca była obrona doliny Wiaru i flankowanie sąsiednich odcinków obwałowania rdzenia Noyau. W zestawieniu dzieł obronnych twierdzy z 1909 r. szaniec wymieniony jest jako Feldgeschützplacement 2 (rezerwowe stanowisko armat polowych) i nie posiadał stałego uzbrojenia artyleryjskiego. Po wewnętrznej stronie obwałowania i szańca przebiegała forteczna droga rokadowa rdzenia (ob. ul. Jana Zamoyskiego). Na zapolu szańca zlokalizowany był skład fortecznej kolejki polowej nr II (Feldbahn Depot № II), koszary artylerii polowej nr VII (Baracken Lager № VII Feld-Artillerie) i kryta ujeżdżalnia koni nr I z szkółką jeździecką. Prawdopodobnie podczas walk o Twierdzę Przemyśl w 1914 i 1915 r. szaniec także nie był uzbrojony i nie odegrał większej roli.
Po 2000 r. szaniec został oczyszczony z porastającej go żywiołowej zieleni i zagospodarowany przez właścicieli znajdującej się na jego zapolu lecznicy zwierząt. W 2016 r. ustawili oni tablicę informacyjną zaprojektowaną przez autora niniejszej noty.
Źródło: zabytek.pl
Inne obiekty znajdujące się w:
Twierdza Przemyśl
- Twierdza Przemyśl - Bateria międzypolowa "Pruchnicka droga"
- Twierdza Przemyśl - Bateria NZW XVIIIc "Las"
- Twierdza Przemyśl - Bateria sprzężona W X/B2 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Bateria sprzężona XVa "Borek"
- Twierdza Przemyśl - Bateria W X/B3 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Bateria W X/B4 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Bateria XVIb "Kopiec Tatarski"
- Twierdza Przemyśl - Bateria XVIIa "Browar"
- Twierdza Przemyśl - Bateria XXIa "Jamki"
- Twierdza Przemyśl - Brama "Na Lipowicy"
- Twierdza Przemyśl - Brama "Na Zniesieniu"
- Twierdza Przemyśl - Brama Dobromilska
- Twierdza Przemyśl - Brama Krównicka
- Twierdza Przemyśl - Brama Sanocka Dolna
- Twierdza Przemyśl - Brama Sanocka Górna
- Twierdza Przemyśl - Fort 1 "Krówniki"
- Twierdza Przemyśl - Fort 12 "Buszkowiczki"
- Twierdza Przemyśl - Fort 13 "Łapajówka"
- Twierdza Przemyśl - Fort 3 A "Kruhel"
- Twierdza Przemyśl - Fort 3 C "Kruhel"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW IIb "Cyków"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW IV "Optyń"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW IX "Brunner"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW Va "Biadoliny" ("Grochowce-Leśniczówka")
- Twierdza Przemyśl - Fort GW VII "Prałkowce"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW VII 1/2 "Tarnawce"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW VIIIa "Łętownia-Leśniczówka"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW XIa "Cegielnia"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW XIII "San Rideau" w Bolestraszycach
- Twierdza Przemyśl - Fort GW XIIIa "Zabłocie”"
- Twierdza Przemyśl - Fort II "Jaksmanice"
- Twierdza Przemyśl - Fort IIa "Mogiłki"
- Twierdza Przemyśl - Fort IXa "Przy Krzyżu"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XIXa "Buda"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XVIc "Trzy Krzyże"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XX "Przekopana"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XXI "Bakończyce"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XXIa "Kanał"
- Twierdza Przemyśl - Fort NHW XIX "Winna Góra"
- Twierdza Przemyśl - Fort nr 2 "Nehrybka"
- Twierdza Przemyśl - Fort V "Grochowce"
- Twierdza Przemyśl - Fort W I „Salis-Soglio” w Siedliskach
- Twierdza Przemyśl - Fort W III "Łuczyce"
- Twierdza Przemyśl - Fort W IIIa "Hermanowice-Kolej"
- Twierdza Przemyśl - Fort W VI "Iwanowa Góra" (Helicha)
- Twierdza Przemyśl - Fort W VIb "Lipnik"
- Twierdza Przemyśl - Fort W VIII "Łętownia" w Kuńkowcach
- Twierdza Przemyśl - Fort W X "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Fort W Xa "Pruchnicka droga"
- Twierdza Przemyśl - Fort W XIIIb "Bolestraszyce"
- Twierdza Przemyśl - Fort XI "Duńkowiczki"
- Twierdza Przemyśl - Fort XII "Werner" w Żurawicy
- Twierdza Przemyśl - Fort XII 1/2 "Żurawica"
- Twierdza Przemyśl - Fort XV "Borek" w Siedliskach
- Twierdza Przemyśl - Fort XVI "Zniesienie" w Przemyślu
- Twierdza Przemyśl - Fort XVIII "Lipowica"
- Twierdza Przemyśl - Fort XVIIIa "Strzelnica"
- Twierdza Przemyśl - Fort XVIIIb "Głęboka"
- Twierdza Przemyśl - Prochownia "Na Ostrowiu"
- Twierdza Przemyśl - Punkt oporu "Kamieniołom"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec "Hurko" A
- Twierdza Przemyśl - Szaniec "Hurko" B
- Twierdza Przemyśl - Szaniec (ul. Lwowska)
- Twierdza Przemyśl - Szaniec 3 B "Kruhel"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec 34 1/2
- Twierdza Przemyśl - Szaniec Bramy "Na Lipowicy"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec międzypolowy piechoty W X/B1 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec N XVIa "Laboratorium"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec N XVIIb "Dynamit"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec N XXI a "Jamki"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S 1/1 "Pobereże-Kleszcze"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S 1/2 "Pobereże-Piła"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S 18 "Czeremoszna"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S1 "Pobereże"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S2 "Wilcze"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S3 "Garbarze"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S4 "Lipowica"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec Sch XI "Duńkowiczki"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 11 "Lempertówka"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 12 "Lempertówka"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 5 Bramy na Ostrowiu
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 6 Bramy Dubieckiej
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 7
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 9 "Krzemieniec"
- Twierdza Przemyśl - Zespół strzelnicy wojskowej (ul. Paderewskiego)
- Twierdza Przemyśl - Zespół Wojennego Magazynu Prochu nr 1