Twierdza Przemyśl - Fort XVIIIa "Strzelnica"
A-1400 z 21.04.2017
Szaniec N XVTIIa „Strzelnica” należący do systemu fortyfikacyjnego Twierdzy Przemyśl, położony przy ul. Bielskiego.
Szaniec położony jest w lewobrzeżnej części miasta - Zasanie, na terenie dzielnicy Lipowica, w zachodnim froncie obwarowań miasta, przy ul. Bielskiego, Usytuowany w sąsiedztwie luźnej zabudowy mieszkaniowej - na przedpolu i pól - od zapola na terenie płaskim. Nasypy ziemne. Brama - ceglano-kamienna, schrony pogotowia ceglano-kamienne, sklepienia z blachy falistej. Szaniec założony na planie redanu /dwuramiennika/ z zamkniętą szyją, której jedno ramię zaopatrzone jest w ziemną, czworoboczną kaponierę chroniącą przejazd znajdujący się w drugim, lewym ramieniu szyi. Fosa sucha o spłaszczonym stoku. Dzieło włączone w linię wałów rdzenia. Wał posiada ławkę strzelecką. Oś szańca przebiega po linii E - W. W narożniku czół i w prawym jego ramieniu pomieszczono schrony pogotowia o posadzce zagłębionej o 2 m w stosunku do poziomu wnętrza szańca.
Schron pogotowia na rzucie prostokąta z korytarzem wejściowym o ścianach ceglanych. Ceglane schody obramowane murami oporowymi, których korony biegną skośnie, zgodnnie z kątem nachylenia wału. Wnętrze o kamiennych ścianach z odsadzką, na której wspiera się półkoliste sklepienie z blachy falistej. Posadzka ceglana. W tylnej ścianie szczytowej prostokątna wnęka z kanałem wentylacyjno-dymowym (?) wyprowadzonym ponad poziom terenu ceglanym kominem.
Przejazd przez wał szyjowy umocniony dwoma murami kamiennymi o kształcie /w widoku/ odwzorowującym profil wału, i zwieńczonym ceglaną czapką. Na wysokości korony wału ceglane filary do zawieszania skrzydeł bramnych i pionowa wnęka - prowadnica na belki barykadujące bramę.
Źródło: Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa - Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie
Budowę nowoczesnych umocnień Przemyśla rozpoczęli Austriacy w 1 poł. XIX w. Sporządzone wówczas plany i ekspertyzy określają możliwości i zasięg ufortyfikowania miasta. Prace objęły głównie przedpola od strony wschodniej. Zapoczątkowano też budowę ciągłej linii wałów wyznaczających szeroki obwód głównej linii obrony, wysuniętej znacznie na zewnątrz w stosunku do średniowiecznych i XVI wiecznych fortyfikacji miejskich. Ten zespół umocnień stanowił wg obowiązującej wówczas teorii Rogniata - tzw. obóz warowny. Ten główny obwód tworzył rdzeń /noyau/ oparty o linię wzgórz dominujących nad miastem od strony północnej, zachodniej i południowej, wzmocniony był szańcami wysuniętymi przed linię wałów. Około 1856 r. miał już pełny narys, odpowiadający dzisiaj zachowanemu.
Po 1870 r. następuje budowa półstałej twierdzy pierścieniowej, a w latach 1877-85 stałej twierdzy pierścieniowej I klasy. W tym okresie niektóre dzieła rdzenia w tym i szaniec Strzelnica zostają zmodernizowane. Zyskuje on prawdopodobnie murowane schrony i kaponierę ziemną w szyjowym odcinku. Kolejne modernizacje twierdzy nie objęły już przedmiotowego dzieła, które bez większych uszkodzeń dotrwało do dnia dzisiejszego.
Źródło: Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa - Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie
Inne obiekty znajdujące się w:
Twierdza Przemyśl
- Twierdza Przemyśl - Bateria międzypolowa "Pruchnicka droga"
- Twierdza Przemyśl - Bateria NZW XVIIIc "Las"
- Twierdza Przemyśl - Bateria sprzężona W X/B2 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Bateria sprzężona XVa "Borek"
- Twierdza Przemyśl - Bateria W X/B3 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Bateria W X/B4 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Bateria XVIb "Kopiec Tatarski"
- Twierdza Przemyśl - Bateria XVIIa "Browar"
- Twierdza Przemyśl - Bateria XXIa "Jamki"
- Twierdza Przemyśl - Brama "Na Lipowicy"
- Twierdza Przemyśl - Brama "Na Zniesieniu"
- Twierdza Przemyśl - Brama Dobromilska
- Twierdza Przemyśl - Brama Krównicka
- Twierdza Przemyśl - Brama Sanocka Dolna
- Twierdza Przemyśl - Brama Sanocka Górna
- Twierdza Przemyśl - Fort 1 "Krówniki"
- Twierdza Przemyśl - Fort 12 "Buszkowiczki"
- Twierdza Przemyśl - Fort 13 "Łapajówka"
- Twierdza Przemyśl - Fort 3 A "Kruhel"
- Twierdza Przemyśl - Fort 3 C "Kruhel"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW IIb "Cyków"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW IV "Optyń"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW IX "Brunner"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW Va "Biadoliny" ("Grochowce-Leśniczówka")
- Twierdza Przemyśl - Fort GW VII "Prałkowce"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW VII 1/2 "Tarnawce"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW VIIIa "Łętownia-Leśniczówka"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW XIa "Cegielnia"
- Twierdza Przemyśl - Fort GW XIII "San Rideau" w Bolestraszycach
- Twierdza Przemyśl - Fort GW XIIIa "Zabłocie”"
- Twierdza Przemyśl - Fort II "Jaksmanice"
- Twierdza Przemyśl - Fort IIa "Mogiłki"
- Twierdza Przemyśl - Fort IXa "Przy Krzyżu"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XIXa "Buda"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XVIc "Trzy Krzyże"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XX "Przekopana"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XXI "Bakończyce"
- Twierdza Przemyśl - Fort N XXIa "Kanał"
- Twierdza Przemyśl - Fort NHW XIX "Winna Góra"
- Twierdza Przemyśl - Fort nr 2 "Nehrybka"
- Twierdza Przemyśl - Fort V "Grochowce"
- Twierdza Przemyśl - Fort W I „Salis-Soglio” w Siedliskach
- Twierdza Przemyśl - Fort W III "Łuczyce"
- Twierdza Przemyśl - Fort W IIIa "Hermanowice-Kolej"
- Twierdza Przemyśl - Fort W VI "Iwanowa Góra" (Helicha)
- Twierdza Przemyśl - Fort W VIb "Lipnik"
- Twierdza Przemyśl - Fort W VIII "Łętownia" w Kuńkowcach
- Twierdza Przemyśl - Fort W X "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Fort W Xa "Pruchnicka droga"
- Twierdza Przemyśl - Fort W XIIIb "Bolestraszyce"
- Twierdza Przemyśl - Fort XI "Duńkowiczki"
- Twierdza Przemyśl - Fort XII "Werner" w Żurawicy
- Twierdza Przemyśl - Fort XII 1/2 "Żurawica"
- Twierdza Przemyśl - Fort XV "Borek" w Siedliskach
- Twierdza Przemyśl - Fort XVI "Zniesienie" w Przemyślu
- Twierdza Przemyśl - Fort XVIII "Lipowica"
- Twierdza Przemyśl - Fort XVIIIa "Strzelnica"
- Twierdza Przemyśl - Fort XVIIIb "Głęboka"
- Twierdza Przemyśl - Prochownia "Na Ostrowiu"
- Twierdza Przemyśl - Punkt oporu "Kamieniołom"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec "Hurko" A
- Twierdza Przemyśl - Szaniec "Hurko" B
- Twierdza Przemyśl - Szaniec (ul. Lwowska)
- Twierdza Przemyśl - Szaniec 3 B "Kruhel"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec 34 1/2
- Twierdza Przemyśl - Szaniec Bramy "Na Lipowicy"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec międzypolowy piechoty W X/B1 "Orzechowce"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec N XVIa "Laboratorium"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec N XVIIb "Dynamit"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec N XXI a "Jamki"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S 1/1 "Pobereże-Kleszcze"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S 1/2 "Pobereże-Piła"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S 18 "Czeremoszna"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S1 "Pobereże"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S2 "Wilcze"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S3 "Garbarze"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec S4 "Lipowica"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec Sch XI "Duńkowiczki"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 11 "Lempertówka"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 12 "Lempertówka"
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 5 Bramy na Ostrowiu
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 6 Bramy Dubieckiej
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 7
- Twierdza Przemyśl - Szaniec SZ 9 "Krzemieniec"
- Twierdza Przemyśl - Zespół strzelnicy wojskowej (ul. Paderewskiego)
- Twierdza Przemyśl - Zespół Wojennego Magazynu Prochu nr 1