Twierdza Przemyśl - Bateria sprzężona XVa "Borek"

W 1887 r., w związku z zagrożeniem wybuchu wojny z Rosją, Generalny Inspektor Inżynierii, gen. Daniel Salis Soglio, uzyskał zgodę na dodatkowe wzmocnienie Twierdzy Przemyśl. W ramach tych prac na wzgórzu Borek-Las wzniesiono prowizoryczny fort artyleryjski Werk XV „Borek”. W latach 1895-1897 zbudowano obok nowy fort pancerny, zaś stary fort częściowo zniwelowano, a fragment czoła i prawego barku przekształcono na sprzężoną baterię artylerii. Projekt baterii sporządzony został przez Dyrekcję Inżynierii w Przemyślu pod kierunkiem Moritza von Brunnera, a zrealizowany przez dyrektora inżynierii Albina Juda. Zadaniem baterii była walka na dalekim dystansie z nieprzyjacielem próbującym szturmować forty Grupy Siedliskiej oraz wspieranie ogniem sąsiednich dzieł obronnych. Uzbrojona była w cztery moździerze oblężnicze M.80 15 cm na lawetach stalowych. Załoga baterii liczyła 50 żołnierzy. Podczas pierwszego oblężenia twierdzy (18.09-9.10.1914) bateria uczestniczyła w odparciu głównego natarcia Rosjan, skierowanego przeciwko Grupie Siedliskiej oraz bezpośrednio na fort XV. Podczas drugiego oblężenia (9.11.1914-22.03.1915), 18 marca, bateria wsparła wypad załogi twierdzy w kierunku Medyki. Przed poddaniem twierdzy zniszczono moździerze. Podczas trzeciego oblężenia (30.05-4.06.1915 r.) baterię zajęły wojska niemieckie i austro-węgierskie. W okresie międzywojennym bateria nie była użytkowana. Po II wojnie światowej okoliczna ludność rozebrała bramę wjazdową i urządziła na terenie baterii dzikie wysypisko śmieci. W latach 2005-2009 baterię wraz z fortem dzierżawiło Stowarzyszenie 3 Historycznego Galicyjskiego Pułku Artylerii Fortecznej im. Księcia Kinsky’ego, które społeczną pracą członków przeprowadziło szeroko zakrojone prace rewaloryzacyjne i porządkowe. W 2010 r. opiekę nad baterią przejął Związek Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl.

Źródło: zabytek.pl