Willa "Szalay I" w Szczawnicy
A-801 z 1996-06-14
Wille „Szalay” w Szczawnicy – 2 sąsiadujące ze sobą wille w Szczawnicy: „Szalay I” (pierwotnie zwana „Hotelem Narodowym”, przy ul. Jana Wiktora 12) i „Szalay 2” (przy ul. Jana Wiktora 16) w Parku Górnym.
Obie wille zostały wybudowane w latach 90. XIX wieku przez baronównę Julię Gostkowską-Szalay, żonę Tytusa Szalaya, syna Józefa Szalaya. Willa „Szalay I” pierwotnie nazywała się „Hotelem Narodowym”, „Szalay 2” była prywatnym domem Szalayów.
Po śmierci Julii (w 1908 roku) obie wille przypadły jej synowi Józefowi Stanisławowi Szalayowi, który zapisał je swojej drugiej żonie Henryce (Henrietcie) z Pruszyńskich Szalay. Henrietta mieszkała w willi „Szalay II” wraz ze swoją siostrą Ireną. Oddała też jedno z mieszkań w tym domu pisarzowi Janowi Wiktorowi, którego była protektorką. Jan Wiktor zadedykował Henrietcie Szalay swój tomik pt. Przez łzy, wydany w 1922 roku.
Henrietta zmarła w 1954 roku, ale oba pensjonaty „Szalay” zostały upaństwowione i przejęte przez Fundusz Wczasów Pracowniczych już w 1951 roku. Przez pewien czas w sali jadalnej willi „Szalay I” funkcjonowała wystawa obrazów Zofii Krzyszkowskiej-Rychlickiej.
W 1992 roku obie wille zostały odzyskane przez spadkobierców Henrietty i Ireny. Obecnie obie firmy są w dyspozycji przedsiębiorstwa „Domy Wypoczynkowe «Szalay»”.
Źródło: wikipedia.pl