Willa "Pod Bogarodzicą" w Szczawnicy

Pierwsze informacje o leczniczych własnościach szczawnickich źródeł pochodzą z początku XIX w. W 1810 r. dokonano pierwszej wstępnej analizy wody szczawnickiej. Willa „Pod Bogarodzicą” (zwana też Stare Łazienki lub restauracja „Zdrojowa”) została wybudowana w 1853 r. jako pensjonat będący własnością Józefa Szalay’a. Znajdowało się w niej 5 mieszkań. Poniżej znajdowały się magazyny na wodę zdrojową we flaszkach przeznaczoną na sprzedaż. W 1890 r. część I piętra budynku została zaadaptowana na Zakład Inhalacyjny, prowadzony przez dra Michała Janochę z Rzeszowa. Placówka mieściła: wziewalnię powietrza nasyconego wyziewami balsamicznymi z igieł świerkowych, wdychanie wody zgęszczonej miejscowej oraz leków rozpylanych za pomocą właściwych przyrządów w osobnych 12 gabinetach. W 1922 r. Adam Stadnicki, który był właścicielem budynku jako części zakupionego w 1909 r. tzw. Górnego Zakładu, zlecił wybudowanie w podziemiach willi elektrowni parowej, zasilającej w prąd budynki przy placu Dietla oraz Dworzec Gościnny, a sam plac Dietla rozświetliły latarnie. Na wyższych piętrach uruchomiono Zakład Hydropatyczny. Od końca lat 20. XX w. dom nazywany był „Łazienkami” ze względu na to, że urządzono w nim łazienki, w których oferowano kuracjuszom kąpiele mineralne ze źródła „Jan”, wzbogacane dodatkami soli i wyciągami z igliwia. Zmieniono oficjalną nazwę na Zakład Zdrojowo-Kąpielowy. W l. 1936-1952 mieszkał w willi Artur Werner, kierownik zakładu. Zakład wodoleczniczy działał „Pod Bogarodzicą” do 1975 r. W salach na I piętrze uruchomiono restaurację „Zdrojową”. Na poddaszu znajdowały się pokoje sanatoryjne. W przyziemiu i piwnicy uruchomiono kawiarnię „Zbójnicką”. W 2000 r. przeprowadzono remont i modernizację obiektu. Obecnie w budynku tym mieszczą się biura Przedsiębiorstwa „Uzdrowisko Szczawnica”. Po wybudowaniu, w znajdującej się centralnie na frontowej ścianie pierwszego piętra wnęce umieszczono figurę Bożej Rodzicielki. Po jednym z remontów wnęka z figurą została przesunięta ku południowemu narożnikowi, a po kolejnym remoncie figura i wnęka zostały usunięte.

Źródło: zabytek.pl